Μπορεί, όπως έδειξε και η περιοδεία της Αλ. Παπαρήγα στην Κοζάνη, το αίτημα για την αποδοχή της ηλεκτρικής ενέργειας ως κοινωνικού αγαθού και όχι ως εμπορεύματος για το κέρδος να γίνεται αίτημα όλο και περισσότερων εργαζομένων, ωστόσο η κυβέρνηση της ΝΔ, με την έμμεση στήριξη και του ΠΑΣΟΚ, προχωρά στις διαδικασίες παραπέρα παράδοσης της ΔΕΗ και του κλάδου της ηλεκτρικής ενέργειας στο μεγάλο κεφάλαιο. Σ' αυτά τα πλαίσια με ένα επενδυτικό πρόγραμμα άνω των 4 δισ. ευρώ, κατά δήλωση του προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου της, Τ. Αθανασόπουλου, η ΔΕΗ ΑΕ «επιτίθεται» στο ...μέλλον και στη σχεδόν «απελευθερωμένη» αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Κύριο κίνητρό της, ως μια ιδιωτική εταιρεία που «τυχαίνει» να ανήκει στο κράτος κατά 51% (και επί της ουσίας στο λαό κατά 100%), είναι «η δημιουργία αξίας για τους μετόχους». Τα στελέχη της ΔΕΗ και όλοι οι διοικούντες της τα τελευταία χρόνια δεν έχουν κουραστεί να επαναλαμβάνουν ότι η ΔΕΗ είναι μια εισηγμένη στο Χρηματιστήριο εταιρεία, που δίνει λόγο για τις πράξεις της στους μετόχους, μεγάλους και μικρούς. Στην πράξη, η ΔΕΗ ΑΕ έρχεται να εξυπηρετήσει και πάλι το μεγάλο κεφάλαιο από μια άλλη θέση, σε σχέση με το παρελθόν, τότε που καθήκον της ήταν ο εξηλεκτρισμός της χώρας, προκειμένου να αναπτυχθεί το οικονομικό περιβάλλον για την κερδοσκοπία του ντόπιου κεφαλαίου. Μόνο που τότε, πριν 50 και πλέον χρόνια, «κοντά στο βασιλικό ποτίστηκε και η γλάστρα», το ηλεκτρικό ρεύμα έφτασε σταδιακά και στο πιο μακρινό σημείο της χώρας. Στις σημερινές συνθήκες οι κανόνες είναι πιο σκληροί.

Τα όσα είδαν το φως της δημοσιότητας για τις επαφές - διαπραγματεύσεις της ΔΕΗ με τον γερμανικό ενεργειακό κολοσσό RWE, και τα οποία επιβεβαίωσε σε μεγάλο βαθμό η ΔΕΗ παρά τα «ήξεις - αφήξεις» στις ανακοινώσεις της, δείχνουν ότι στο νέο περιβάλλον που αναδύεται, η ΔΕΗ ΑΕ δεν έχει σκοπό να περιοριστεί στις επιχειρηματικές της δραστηριότητες από ...ήθη του παρελθόντος. Οπως είναι ανοιχτή στην είσοδο ξένων θεσμικών επενδυτών στο χαρτοφυλάκιό της στο χρηματιστήριο, έτσι είναι ανοιχτή και στις στρατηγικές συνεργασίες με ξένες εταιρείες, στην είσοδο στο ηλεκτροπαραγωγικό δυναμικό της χώρας ξένου κεφαλαίου με προνομιακούς όρους, ακόμη πιο ευνοϊκούς από αυτούς που προσφέρει η κυβερνητική πολιτική, καθώς η ΔΕΗ είναι ο ηγέτης της αγοράς, η μόνη κυρίαρχη δύναμη τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές.

Αντίστοιχα, για να εξυπηρετηθεί η διατήρηση της ισχυρής θέσης της στη νέα αγορά και με συνθήκες σκληρού ανταγωνισμού, η ΔΕΗ ετοιμάζεται για την πολυδιάσπασή της σε 6 θυγατρικές Ανώνυμες Εταιρείες. Η στόχευση του νέου προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου της, Τ. Αθανασόπουλου, ενός μάνατζερ με περγαμηνές από το εξωτερικό, έγινε γρήγορα σαφής. Ανέθεσε σε ξένο οίκο τη μελέτη για το επιχειρησιακό πρόγραμμα της επιχείρησης, το οποίο περιλαμβάνει - εκτός από την αναδιάρθρωσή της - τομείς, όπως, η σχέση καυσίμου (λιγνίτης, φυσικό αέριο, πετρέλαιο), οι εργασιακές σχέσεις, η εταιρική κουλτούρα. Είναι γνωστές οι δηλώσεις του προέδρου για τη μείωση, μέσα στα επόμενα χρόνια, της χρήσης του φτηνού, εγχώριου λιγνίτη στις ηλεκτροπαραγωγικές μονάδες της ΔΕΗ. Κι αυτές οι δηλώσεις έγιναν χωρίς να προηγηθεί κανένας διάλογος με τους εργαζόμενους, πριν ακόμη τεθούν στο ΔΣ της επιχείρησης οι διάφορες πλευρές του επιχειρησιακού σχεδίου. Αντίθετα, η προσοχή εστιάστηκε στην αναδιάρθρωση - πολυδιάσπαση της ΔΕΗ, που είναι όντως σοβαρό θέμα, αλλά όχι το μόνο.

Η ΓΕΝΟΠ - ΔΕΗ εμφανίστηκε να αντιδρά άμεσα και αποφασιστικά στο θέμα της πολυδιάσπασης. Απαίτησε παράταση του σχετικού διαλόγου και εξέφρασε τις αντιρρήσεις της στην εξέλιξη. Ωστόσο, πρόσφατα η πλειοψηφία της διοίκησής της αρκέστηκε στη διαβεβαίωση της ΔΕΗ ότι θα παρατείνει τη διαβούλευση για τη «θυγατρικοποίηση» κατά 6 μήνες και «ξέχασε» τη συνολική αντίθεσή της στο προωθούμενο σχέδιο. Η επιχείρηση δεσμεύτηκε επίσης ότι θα εκπονήσει μελέτες σκοπιμότητας για την αναδιάρθρωση. Μικρό το «κακό», αφού εξαρχής θεωρούσε δεδομένη την πολυδιάσπαση, αλλά όχι ακριβώς και το τελικό σχήμα της. Δεσμεύτηκε λοιπόν να πράξει κάτι που θα έκανε έτσι κι αλλιώς, θεωρώντας το απαραίτητο για να προχωρήσει. Οσο για την «καθυστέρηση», η ίδια η διοίκηση της ΔΕΗ είχε παρουσιάσει ένα σχέδιο με 5 σημεία μετασχηματισμού. Τίποτα δε θα ξεκινούσε αμέσως.

Το γνωστοποιημένο εταιρικό σχήμα προβλέπει ότι σταδιακά θα δημιουργηθούν οι: ΔΕΗ Μεταφορά ΑΕ, ΔΕΗ Διανομή ΑΕ, ΔΕΗ Παραγωγή ΑΕ, ΔΕΗ Λιγνιτωρυχείων ΑΕ, ΔΕΗ Εμπορία ΑΕ, καθώς και μια ακόμη εμπορική ΑΕ. Παράλληλα, θα καταργηθούν οι ΔΕΗ ΡΟΔΟΣ ΑΕ και ΔΕΗ ΚΡΗΤΗ ΑΕ.

Το μεγαλεπήβολο επενδυτικό σχέδιο της ΔΕΗ απαιτεί σημαντικούς πόρους. Γύρω από αυτή την ανάγκη περιστρέφονται όλα. Η εξεύρεση των πόρων από μια ΔΕΗ η οποία, εξαιτίας της πολιτικής «απελευθέρωσης» της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας που υλοποιήθηκε αρχικά από την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και τώρα από της ΝΔ, βλέπει τα έσοδά της να μειώνονται, οδηγεί τη διοίκησή της στην αναζήτηση εναλλακτικών λύσεων, πολύ περισσότερο που η επιχείρηση βαρύνεται και από ένα σημαντικό χρέος από προηγούμενους δανεισμούς της. Μερικές μέρες πριν, ο βουλευτής της ΝΔ και πρώην υφυπουργός Ανάπτυξης Γ. Σαλαγκούδης δήλωνε ότι ο λογιστικός διαχωρισμός των λειτουργιών της ΔΕΗ, ως υποχρέωση προς την Κοινοτική νομοθεσία, έχει γίνει πράξη. Πράγμα που σημαίνει ότι η ΔΕΗ μπόρεσε να αποτιμήσει τα ακριβή κόστη των υπηρεσιών της και να διαμορφώσει τις επόμενες κινήσεις της. Στη συνέχεια της σκέψης του και για τους δικούς του λόγους, το στέλεχος της ΝΔ είπε ότι ο λειτουργικός διαχωρισμός δεν είναι απαραίτητος αφού έχει επέλθει ο λογιστικός κι ότι πρέπει να εξεταστούν οι σκοπιμότητες της διοίκησης της ΔΕΗ, μπροστά στο ενδεχόμενο ιδιωτικοποίησης των νέων θυγατρικών.

Παρ' όλα αυτά η διοίκηση της ΔΕΗ επιμένει στο βασικό στόχο της πολυδιάσπασης. Κι αυτό επειδή με αυτή διευκολύνεται η κύρια επιδίωξή της που είναι η εξεύρεση πόρων και η ενίσχυση της δυναμικής της σε άλλες αγορές με διάφορους τρόπους: Με την πώληση τμημάτων της επιχείρησης χωρίς την ανάγκη επιπρόσθετων διαχωρισμών. Με τη σύναψη στρατηγικών συμμαχιών, ή με την ανάπτυξη κοινών επιχειρηματικών εγχειρημάτων στα οποία δε θα εμπλέκονται άλλα τμήματα της ΔΕΗ, που μπορεί να θεωρηθούν «βαρίδια» από τους υποψήφιους συνεταίρους ή που η ίδια η ΔΕΗ θέλει να διατηρήσει τον έλεγχό τους.

Το επόμενο βήμα, οι επαφές της ΔΕΗ με τη γερμανική εταιρεία, συνάδει με τα παραπάνω. Το σχέδιο που αποκαλύφθηκε, ένα «μνημόνιο συνεργασίας» προς υπογραφή, αποκάλυπτε ένα μεγάλο εύρος συνεργασίας των δύο εταιρειών, με τη ΔΕΗ να συμμετέχει κατά 49% στον έλεγχο νέων μονάδων!!! Νέες πληροφορίες κάνουν λόγο για ανάπτυξη τριών μονάδων, δύο λιθανθρακικών και μίας φυσικού αερίου, συνολικής ισχύος περίπου 2.300 MW, με 51% στη γερμανική εταιρεία, συνεργασία στην εκμετάλλευση λιγνιτικών κοιτασμάτων, συνεργασία για τη συντήρηση των μονάδων της ΔΕΗ, κοινές δράσεις στα Βαλκάνια, συμβουλευτικό ρόλο των Γερμανών στις προκηρύξεις της ΔΕΗ για νέες μονάδες, συνεργασία στο φυσικό αέριο! Κι ενώ η ΔΕΗ δημοσίως υποστηρίζει αρχικά ότι υπάρχουν κάποιες «σκέψεις» και διαψεύδει το μνημόνιο, τις επόμενες μέρες σε συναντήσεις με συνδικαλιστές, πλευρές της συμφωνίας επιβεβαιώνονται και γερμανικό κλιμάκιο βρίσκεται ήδη στον ΑΗΣ Καρδιάς! Σύμφωνα με πληροφορίες του «Ρ» ήταν ήδη δεδομένη η συνεργασία για δύο μονάδες, χωρίς να αποκαλύπτεται ο «συνέταιρος», ενώ η διοίκηση της ΔΕΗ αφήνει να εννοηθεί ότι συνομιλεί και με άλλους ενεργειακούς κολοσσούς.

Πρέπει να είναι πολύ αφελής κανείς για να πιστέψει ότι δε θα προχωρήσει η ΔΕΗ στην πολυδιάσπαση, σε στρατηγικές συνεργασίες και πωλήσεις τμημάτων της. Εκτός κι αν εμποδιστεί, πράγμα που αφορά το συνδικαλιστικό κίνημα. Αμεσα, η ΔΕΗ προχωρά ζητώντας από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) άδειες για: Μονάδα 800 MW φυσικού αερίου στον ΑΗΣ Μεγαλόπολης. Λιγνιτική μονάδα 450 MW στον ΑΗΣ Μελίτης. Λιγνιτική μονάδα 450 MW στην περιοχή Κοζάνης - Πτολεμαΐδας. Λιθανθρακική μονάδα 700 - 800 MW στο Αλιβέρι και μια ακόμη ανάλογη μονάδα στη Λάρυμνα. Στην Κρήτη προχωρά σε εισαγωγή του φυσικού αερίου στις μονάδες της με κατασκευή νέων και τη μετατροπή των παλαιών. Παράλληλα, προχωρά το σχεδιασμό για την αντικατάσταση των παλαιών λιγνιτικών μονάδων της κατά 3.200 MW.

Την ίδια ώρα, η ΡΑΕ γνωμοδοτεί στο υπουργείο Ανάπτυξης τη σταδιακή απελευθέρωση των τιμολογίων ηλεκτρικού ρεύματος, με αρχή από τους βιομηχανικούς πελάτες. Να μην καθορίζονται δηλαδή με υπουργικές αποφάσεις οι αυξήσεις. Κι ενώ η ΡΑΕ ομολογεί κυνικά ότι οι μεγάλοι πελάτες μπορούν να διαπραγματευτούν και πάλι προνομιακές τιμές, έχοντας και εναλλακτικές πηγές τροφοδοσίας, αυτό δε συμβαίνει για τους οικιακούς καταναλωτές. Η απελευθέρωση των τιμολογίων (ο «Ρ» είχε αλλεπάλληλα δημοσιεύματα με τις σχετικές «προειδοποιητικές» δηλώσεις των αρμοδίων) γίνεται προς όφελος και της ΔΕΗ και των άλλων ιδιωτών παραγωγών. Θα αυξήσει τόσο τα έσοδα της «Δημόσιας» Επιχείρησης Ηλεκτρισμού, όσο και τα κέρδη των υπολοίπων. Θα επιφέρει δυσβάσταχτες επιβαρύνσεις στα λαϊκά νοικοκυριά. Κι όλα αυτά δε θα αργήσουν.