«Ρωμαίος και Ιουλιέτα, σαν το σκύλο με τη γάτα»

Ενα θεατρικό έργο για παιδιά της προσχολικής και σχολικής ηλικίας

Σάββατο 22 Δεκέμβρη 2007

Καταξιωμένος θεατράνθρωπος ο Γιάννης Καλατζόπουλος, πολυτάλαντος καλλιτέχνης (ηθοποιός, σκηνοθέτης, θεατρικός συγγραφέας, συγγραφέας, μουσικός) - για να μην επεκταθούμε σε άλλες μη καλλιτεχνικές δραστηριότητές του (συνδικαλισμός κ.λπ.), έχει επιχειρήσει και στο παρελθόν να γράψει ή να διασκευάσει θεατρικά κείμενα, τα οποία ανέβηκαν σε θεατρικές παραστάσεις με επιτυχία. Θυμίζω τα παρακάτω: «Τα καινούρια ρούχα του βασιλιά» (ελεύθερη διασκευή του ομώνυμου παραμυθιού του Χ.Κ. Αντερσεν) (εκδ. Καστανιώτη και «Θεσσαλικό Θέατρο», Λάρισα, 1978), «Ηλεκτρονικό όνειρο. Ταξίδι στη φαντασία» («Νέο Θέατρο», Θεσ/νίκη, 1984), «Ο κύκλος με την κιμωλία» (ελεύθερη διασκευή του ομώνυμου θεατρικού έργου του Μπ. Μπρεχτ) («Παιδική Αυλαία» του Γιάννη Καλατζόπουλου, Αθήνα, 1989) κ.ά.

Η νέα του δουλιά στο «Θέατρο Αλέκος Αλεξανδράκης (πρώην Ριάλτο)» είναι ένα θεατρικό έργο για παιδιά της προσχολικής και σχολικής ηλικίας (του Δημ. Σχολείου) βασισμένο στο ομώνυμο έργο του σημαντικού Αγγλου δραματουργού Ου. Σαίξπηρ. Σημειωτέον ότι τη θεατρική περίοδο 2005-2006 το έργο είχε ξανανεβεί με μεγάλη επιτυχία στη Θεσσαλονίκη, από το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, σε σκηνοθεσία του Γιάννη Καλατζόπουλου.

Πρόκειται για διασκευή, αλλά και για μια νέα δημιουργία, όπου ο Γιάννης Καλατζόπουλος στηρίζεται, βέβαια, στο βασικό κορμό της υπόθεσης του σαιξπηρικού έργου. Δανείζεται τους βασικούς ήρωές του (Ρωμαίος, Ιουλιέτα, Παραμάνα, Μερκούτιος, Τυβάλτος, Πάτερ-Λαυρέντης), ενώ η κ. Μοντέγου και η κ. Καπουλέτου παρουσιάζονται με το εύρημα της φωτεινής διαφανούς παράστασης (γυναίκες - σκίτσα - καρικατούρες). Ο υπότιτλος του έργου: «Σαν το σκύλο με τη γάτα». Ολοι οι ήρωες είναι σκυλιά και γάτες: Ο Ρωμαίος είναι σκυλί στο σπίτι των Μοντέγων, η Ιουλιέτα είναι γάτα στο σπίτι των Καπουλέτων, (που «κανένα πλάσμα δεν την ξεπερνά σε πονηρο-λιγωμενο-μαγνητο-παραπονιαρο-τρυφεραγαθιαροσύνη»), η Παραμάνα είναι γάτα, μπέιμπι σίτερ της Ιουλιέτας, ο Μερκούτιος είναι φίλος του Ρωμαίου, ο Τυβάλτος είναι μαύρος γάτος, ξάδερφος της Ιουλιέτας και ο Πάτερ-Λαυρέντης είναι σκυλόσοφος (που «πιστεύει μόνο στην επιστήμη και στη σκυλοφιλοσοφία»). Ο Μπόγιας (μια μεγάλη «τρομερή» σκιά) και οι χοροί των Σκύλων και των Γατιών συμπληρώνουν το καστ των ηθοποιών.

Εκατονταετίες τώρα ο Αγγλος δραματουργός Ουίλιαμ Σαίξπηρ εμπνέει ηθοποιούς, σκηνοθέτες και συγγραφείς για νέες δημιουργίες, αναπλάσεις, διασκευές και εκτελέσεις στο θέατρο και στον κινηματογράφο. Το ομώνυμο έργο του Σαίξπηρ είναι, όπως είναι γνωστό, μια ιστορία αγάπης, όπου οι πρωταγωνιστές - ήρωές της «επιβάλλουν» την αλλαγή στάσης ζωής σε οικογένειες μιας μεσαιωνικής αντίληψης, γεμάτες με μίση, κακίες και πάθη. Κωμωδία και τραγωδία μαζί είναι το έργο του Σαίξπηρ, όπου η αγάπη καταλήγει στο θάνατο και το μίσος μετουσιώνεται σε λύτρωση. Ο θάνατος εδώ, στο παρόν έργο, αντικαθίσταται από τον ύπνο, στον οποίο βυθίστηκε η ηρωίδα μετά από το λούσιμο των μαλλιών της με ένα μαγικό φίλτρο και η τραγωδία αντικαθίσταται από μια χιουμοριστική κατάσταση, όπου εμφανίζεται κατά σημεία το γκροτέσκο στοιχείο, το οποίο διακωμωδεί και σατιρίζει το κοινωνικό κατεστημένο και μεταδίνει μηνύματα αντιπολεμικά, αντιρατσιστικά και συνάμα ζωόφιλα. Ο Βασίλης Ρώτας, ένας από τους «δασκάλους» του διασκευαστή, σημείωνε εμφαντικά για το ομώνυμο έργο του Σαίξπηρ ότι «ο Ερωτας κι εδώ εξυπηρετεί την Τέχνη στον αγώνα της για την ελευθερία», ενώ ο Γιάννης Καλατζόπουλος με το έργο του, θα έλεγα ότι εξυπηρετεί την Τέχνη και την Κοινωνία (και ιδιαίτερα τον αναπτυσσόμενο άνθρωπο) να εξελιχθεί καλλιτεχνικά και κοινωνιο-ιδεολογικά και στον αγώνα για μια ουμανιστική - αντιρατσιστική προσέγγιση απέναντι στην πολυπολιτισμική πραγματικότητα για τη δημιουργία ενός ευαίσθητου, φιλόζωου, φιλειρηνικού και προβληματισμένου πολίτη. Η σκηνή του μπαλκονιού, όπου ο σκύλος και η γάτα μεταμορφώνονται σε δυο όμορφους νέους, αγόρι και κορίτσι αντίστοιχα, είναι υπέροχη, γεμάτη λυρισμό. Ξεχειλίζει από ευαισθησία και ερωτική διάθεση. Κοινωνικά μηνύματα, όπως: «Πάντα πρέπει κάποιοι να θυσιάζονται για να αλλάξουν τα πράγματα - Χωρίς θυσίες τίποτα δε θα είχε καλυτερέψει στον κόσμο» είναι κυρίαρχα στο έργο και ο Γιάννης Καλατζόπουλος δίνει σε αυτά ιδιαίτερη σημασία.

Χιουμοριστική διάθεση και κοινωνικά μηνύματα

Ο διασκευαστής κατορθώνει μ' ένα κείμενο γεμάτο από χιουμοριστική διάθεση και κοινωνικά μηνύματα, από παιδαγωγική ευαισθησία και ποιητικό λυρισμό, να σκορπά κέφι και μπρίο στους μικρούς και μεγάλους θεατές της κάθε παράστασης του έργου. Οι διάλογοι είναι έξυπνοι, γοργοί και σπαρταριστοί. Ο Ρωμαίος είναι ένας ποιμενικός σκύλος (Ελληνας), που αγάπησε την Ιουλιέτα, μια γατούλα Αγκύρας (δηλ. Τουρκάλα). Ελληνο-τουρκική αγάπη! Αλλά και έρωτας μεταξύ δύο προαιώνιων εχθρών: του σκύλου με τη γάτα (παραλληλισμός με τους τεχνηέντως από τα ιμπεριαλιστικά σχέδια εχθρούς: τους Ελληνες και τους Τούρκους). Ο πάτερ-Λαυρέντης ο σκύλος (ο επονομαζόμενος και Σκυλόσοφος) είναι οικολόγος (λέει κάπου στην παράσταση: «Τα σαμπουάν είναι γεμάτα χημικές και βλαβερές ουσίες»). Ο διασκευαστής τονίζει την αξία του βιβλίου, του σχολείου, του κινηματογράφου και του θεάτρου, αλλά και των προσωπικών βιωμάτων μέσα στη ζωή, εντελώς αβίαστα, μέσα από χιουμοριστικούς διαλόγους. Οι σύνθετες λέξεις, που κατασκευάζει με φαντασία ως γλωσσοπλάστης που είναι, δημιουργούν αίσθηση και χιούμορ. Οι επιδράσεις στο γλωσσοπλαστικό του εγχείρημα έχουν τις ρίζες τους στους πρωτοπόρους του είδους: Τζιάνι Ροντάρι, Ευγένιο Τριβιζά κ.ά. («γατα-πληκτική», «άνω-γάτο», «γατα-λάβουνε», «[...] ξενερώσαμε, για την ακρίβεια ξε-νιαουρώσαμε», «ξεβιδο-γατοθούμε στο χορό», «γατο-σουξεδάκια», «γατα-στροφή», «σκυλο-γατάσταση», «γατά-σκοπος», «σκυλο-θέτης» - κατά το: «σκηνοθέτης» κ.λπ.)

Η παράσταση είναι μιούζικαλ, μεγάλη μουσικοχορευτική παραγωγή, όπου συμβάλλουν στο έξοχο αποτέλεσμα πολλοί και διάφοροι συντελεστές. Τη σκηνοθεσία υπογράφει η Νανά Νικολάου, μια ταλαντούχος σκηνοθέτρια, από τα ιδρυτικά μέλη του ιστορικού «Θιάσου '81», πρώην καλλιτεχνική διευθύντρια και σκηνοθέτης του ΔΗΠΕΘΕ Κοζάνης. Η παρούσα δουλιά της χαρακτηρίζεται για την πλούσια και έξυπνη ευρηματικότητά της και την πολύ καλή διδασκαλία των ρόλων. Είναι μια εξαιρετική προσπάθεια, αποτέλεσμα γνώσης, εμπειρίας, ταλέντου, σκληρής δουλιάς και υπευθυνότητας απέναντι στο απαιτητικό παιδικό κοινό. Τα σκηνικά και τα κουστούμια είναι θαυμάσια, έργα του Γιώργου Ασημακόπουλου. Η μουσική είναι μια αποκάλυψη. Τη συνέθεσε ο Βούλγαρος Γιούρι Στούπελ, που ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Τέσσερις υπέροχοι επαγγελματίες χορευτές (Γιώτα Καριώτη, Ηλίας Χατζηγεωργίου, Βάνα Χρηστάκη, Πέτρος Φουρνιώτης), που ξεδιπλώνουν στη σκηνή και τα αξιοπρόσεχτα στοιχεία ηθοποιίας, χορεύουν με πολύ ταλέντο και κέφι: ροκ, τζαζ, ραπ, χιπ-χοπ και κλασικό χορό. Η υπέροχη χορογραφία είναι δημιουργία της Ελενας Γεροδήμου, συνεργάτιδας του Εθνικού Θεάτρου.

Στις κ. Καπουλέτου και Μοντέγου δανείζουν με εκφραστικότητα μαγνητοφωνημένη τη φωνή τους οι γνωστές ηθοποιοί Ελισάβετ Κωνσταντινίδου και Εφη Παπαθεοδώρου.

Τους ρόλους, οι οποίοι είναι συγχρόνως ρόλοι ηθοποιίας, χορευτών και τραγουδιστών, απέδωσαν με θαυμάσιο τρόπο οι: Γ. Πολιτάκης (Ρωμαίος), Ν. Κοντογιώργη (Ιουλιέτα), Δ. Καραβιώτης (Μερκούτιος), Β. Χαλκιαδάκης (Τυβάλτος), Γ. Καλατζόπουλος (Πάτερ-Λαυρέντης), Μ. Χατζηιωαννίδου (Παραμάνα). Αποκάλυψη αποτέλεσε ο Δημ. Καραβιώτης, ο οποίος έδειξε ότι θα αναδειχτεί σε σπουδαίο ηθοποιό, με την προϋπόθεση, βέβαια, να συνεχίσει την καριέρα του με σκληρή δουλιά και επιλογή ποιοτικών έργων. Αν και απέδωσε εξαιρετικά το ρόλο του, πρέπει, κατά τη γνώμη μου, να μην είναι τόσο νευρικός και να μη μιλά γρήγορα. Να βρει, δηλαδή, μια ισορροπία στο ρυθμό του λόγου και των κινήσεών του.

Ο Γιάννης Καλατζόπουλος ξεχώρισε για την άρτια τεχνική κατάρτισή του στην κινησιολογία, στην εκφραστική του προσώπου, τη χορευτική του δεινότητα και την αγάπη του στο θέατρο, που πάντοτε εκδηλώνει με το πάθος που αποδεικνύει επί σκηνής και την υποκριτική του ικανότητα σε κάθε ρόλο του. Η μαγνητοφωνημένη μουσική ενδείκνυται για πρακτικούς και οικονομικούς λόγους. Η κιθάρα που παίζει στην παράσταση ο Γιάννης Καλατζόπουλος και το ζωντανό τραγούδι του προσδίνουν μια άλλη διάσταση, προσφέρουν μια ευχάριστη νότα, αφού η ζωντανή μουσική είναι κάτι το διαφορετικό, ιδιαίτερα στο θέατρο. Οι ηθοποιοί - τραγουδιστές και συγχρόνως χορευτές - συγχρονίζονται επιτυχώς με τα μαγνητοφωνημένα τραγούδια της παράστασης, αποτέλεσμα ταλέντου και σκληρής δουλιάς.

Οι φωτισμοί ενδυναμώνουν και ενισχύουν το αποτέλεσμα, δίνοντας μια αισθητική πληρότητα στην παράσταση.


ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ