ΣΑΜ ΓΚΑΡΜΠΑΡΣΚΙ
Irina Palm
Πέμπτη 17 Γενάρη 2008

Η τέχνη είναι «ένα χαρούμενο παιχνίδι γνώσης» που μας βοηθάει, πρέπει να μας βοηθάει, «να κατανοήσουμε τον αντικειμενικό κόσμο», για να τον «αλλάξουμε σύμφωνα με τις επιθυμίες μας και τις ανάγκες μας»! Η «Irina Palm» έχει όλα τα παραπάνω χαρακτηριστικά. Είναι μια ταινία που διάλεξε τους χαμηλούς τόνους και την πολιτική σάτιρα (κατά κάποιον τρόπο), για να πει πολύ σοβαρά πράγματα. Να αποκαλύψει τόσο τα θετικά όσο και τα αρνητικά. Να βοηθήσει τον άνθρωπο για να κατανοήσει τους εσωτερικούς και εξωτερικούς μηχανισμούς που τον καθορίζουν.

Μια 50χρονη γυναίκα, μια γυναίκα της θυσίας, μια γιαγιά που σε όλη της τη ζωή ήξερε μόνον να υπομένει, έρχεται αντιμέτωπη με την αρρώστια του εγγονού της. Η θεραπεία του, με την οποία υπάρχουν ελπίδες να σωθεί οριστικά, απαιτεί πολλά χρήματα. Χρήματα που δε διαθέτει η οικογένειά της. Χρήματα που δεν είναι διατεθειμένη να προσφέρει η πολιτεία. Ούτε οι τράπεζες στις οποίες κατέφυγε για δάνειο! Το παιδί πρέπει να σωθεί! Ο,τι είχαν και δεν είχαν το πούλησαν! Τι μένει, λοιπόν! Η πορνεία! Η χειρότερη μορφή εκμετάλλευσης. Το κατώτερο στάδιο αξιοπρέπειας του ανθρώπου!

Οχι, δεν έχουμε να κάνουμε με μελό, παρότι υπάρχουν και τέτοια στοιχεία στην ταινία! Ο Σαμ Γκαρμπάρσκι δεν αφήνει το φακό του να καταφύγει στις φθήνιες. Οταν η ταινία πάει να «σοβαρέψει» τότε εκείνος «μεγεθύνει» τις εικόνες της και με την «υπερβολή» ξεφεύγει από την παγίδα του διδακτισμού. Ωστόσο, η καταγγελία δεν αλλοιώνεται. Η καπιταλιστική κοινωνία αποκαλύπτεται σε όλο της το μεγαλείο.

Η 50χρονη γυναίκα βρίσκεται κλεισμένη σε ένα μικρό δωμάτιο στο οποίο υπάρχει μια μικρή τρύπα από την οποία περνάει το πέος του πελάτη τον οποίον η Irina αυνανίζει! (Irina Palm= Irina Παλάμη). Ούτε τον βλέπει, ούτε τη βλέπει! Τι εξευτελισμός και για εκείνη και για εκείνον! Και μόνον αυτή η σκηνή φτάνει να σιχαθείς οριστικά την κοινωνία, που παράγει τέτοιες ανθρώπινες επαφές! Και μάλιστα θεσμοθετημένες στα συντάγματά της! (Η πορνεία και στη χώρα μας αναγνωρίζεται σαν επάγγελμα. Η δουλεία, λένε, καταργήθηκε! Ντροπή, απατεώνες)!

Η διαδρομή της Irina από υποταγμένη γυναίκα σε πόρνη είναι αποκαλυπτική. Η καπιταλιστική κοινωνία είναι εχθρική προς τον άνθρωπο. Το κοινωνικό σύστημα δεν έχει στο κέντρο του τον άνθρωπο. Στο κέντρο του έχει την εκμετάλλευση του ανθρώπου. Ακόμα και από το θάνατο πρέπει να κερδίζει! Και όταν ο άνθρωπος παύει να δίνει, είτε γιατί κουράστηκε επειδή γέρασε, είτε γιατί αρρώστησε, τον πετάνε στα σκουπίδια. Οταν και όσο είναι γερός, όταν παράγει υπερκέρδος, τον στρώνουν στη δουλιά. Σε όλων των ειδών τις δουλιές. Από τα ανθρακωρυχεία μέχρι τα πορνομάγαζα να αυνανίζει τους πελάτες!

Ωστόσο, η ταινία δεν είναι μαύρη! Είναι αισιόδοξη. Γιατί η Irina κάνοντας αυτή την αναγκαστική διαδρομή, από την καρτερικότητα στον πλήρη εξευτελισμό (να αυνανίζει πελάτες), ανακάλυψε τις αστέρευτες δυνάμεις της. Αλλά και την πλούσια ποιότητα που υπήρχε κρυμμένη στο εσωτερικό της. Ολοι ντρέπονταν γι' αυτήν εκτός από την ίδια. Ο σκοπός να σωθεί το παιδί ήταν μεγαλύτερης αξίας από την κοινωνική ηθική και την κοινωνική υποκρισία. Η Irina παρέδωσε μαθήματα ανθρωπιάς και θυσίας! Με τη στάση της βοήθησε και άλλους ανθρώπους, τον πορνομαγαζάτορα για παράδειγμα, να ανακαλύψουν και εκείνοι, έστω και για λίγο, τη δική τους ανθρωπιά. Και να αποδειχτεί πως οι συνθήκες διαμορφώνουν τις συμπεριφορές μας και όχι η «φύση»μας! Ο άνθρωπος δεν είναι από γεννησιμιού του καθίκι...

Σας είπα. Η ταινία, παρότι μιλάει χαμηλόφωνα, μιλάει για μεγάλα ζητήματα. Ο θεατής πρέπει να διαβάζει πιο σύνθετα τις εικόνες που περνάνε μπροστά στα μάτια του. Η Irina δεν είναι απλώς μια γυναίκα που αυνανίζει πελάτες! Η Irina είναι η σημερινή γυναίκα στη σημερινή κοινωνία. Ενα αντικείμενο που παράγει ηδονή και κέρδη. Το πορνομάγαζο δεν είναι απλώς ένα ακόμα μαγαζί. Είναι ολόκληρο το σύστημα και οι διαθέσεις του που δε σταματάνε πουθενά. Αλλά και η θέληση της Irina να σώσει το παιδί, με όλες τις θυσίες που απαιτούνται, είναι η θέληση του ανθρώπου να συνεχίσει να ζει και να αγωνίζεται!

Η ταινία λέει πολλά πράγματα. Προσθέστε και τα δικά σας για να γίνει η βραδιά σας πιο παραγωγική. Η «Irina Palμ» είναι μια «χαρούμενη ταινία γνώσης». Ενώ λέει θλιβερά πράγματα, διάλεξε το «παιχνίδι» για να τα πει. Το «παιχνίδι» για να μας αποσπάσει την προσοχή, για να καταφέρει να κουβεντιάσει πιο αποτελεσματικά μαζί μας! Είναι, δε, θαυμάσια γυρισμένη. Με εξαιρετικές ερμηνείες. Με ωραία ηχητική υπόκρουση (μουσικές - ήχοι). Γεμάτη αισθησιασμό, χωρίς χυδαιότητες. Παίζουν: Μαριάν Φέιθφουλ, Μίκι Μανόλοβιτς, Κέβιν Μπίσοπ.