ΠΟΛ ΤΟΜΑΣ ΑΝΤΕΡΣΟΝ
Θα χυθεί αίμα
Πέμπτη 21 Φλεβάρη 2008

Υπάρχουν ταινίες που άξιζαν πολλά περισσότερα από αυτό που, τελικά, είναι! Μια τέτοια ταινία είναι και το «Θα Χυθεί Αίμα». Το θέμα της, αλλά και η κατασκευή της, άφηναν πολύ μεγαλύτερα περιθώρια. Δυστυχώς, η ατολμία (ή η σκοπιμότητα) των δημιουργών την περιόρισε σε μια προσωπική (ατομική) περιπέτεια που προκαλεί, βέβαια, το ενδιαφέρον του θεατή αλλά, τελικά, βραχυκυκλώνει και φτάνει σε αδιέξοδο. Τέτοιο αδιέξοδο που την εμποδίζει να καταλήξει ακόμα και σε ένα απλό, αλλά σαφές τέλος! Να πάρει μια καθαρή πολιτική θέση, για την ποιότητα του κεντρικού ήρωα. Να καταλήξει σε ένα σαφές συμπέρασμα...

Η ταινία παρακολουθεί τη ζωή ενός φτωχού και καλού μεταλλωρύχου στις αρχές του περασμένου αιώνα, ο οποίος μαθαίνει πως κάπου κοντά στο χωριό του ρέει πετρέλαιο! Παίρνει τον κωφάλαλο γιο του, τον οποίον μεγαλώνει ο ίδιος, και φτάνει κοντά στην «πηγή». Αγοράζει ένα χωράφι. Τρυπάει τη γη και να το πετρέλαιο! Η μυρουδιά του μαύρου χρυσού μεθάει τον καλό άνθρωπο, ο οποίος, σιγά - σιγά, μετατρέπεται σε κυνικό και αδίστακτο πετρελαιά, ο οποίος αποφασίζει να κατακτήσει τον κόσμο. (Οπως ο Ωνάσης). Στην απόφασή του αυτή δεν αναγνωρίζει εμπόδια, δεν έχει ηθικούς φραγμούς. (Οπως ο Ωνάσης). Μπορεί να εξευτελιστεί και να ευτελιστεί, όπως μπορεί και να σκοτώσει! Αρκεί να πετύχει το σκοπό του. Οποτε το απαιτούν οι συνθήκες γονατίζει, και όποτε πάλι το απαιτούν οι συνθήκες εκβιάζει, δολοπλοκεί, κακοποιεί, σκοτώνει! Ξεριζώνει ακόμα και την καρδιά του. Απαρνιέται για μεγάλο διάστημα το παιδί του, του οποίου η αρρώστια τού είναι εμπόδιο!

Αυτή τη συγκινητική, αλλά πάντα προσωπική, ιστορία, τη διηγείται άριστα η ταινία. Τη διηγείται άριστα εικαστικά, εξαιρετική φωτογραφία, που με τη σέπια της σε μεταφέρει στην εποχή, τη διηγείται με τους θαυμάσιους χώρους και τα ακόμα πιο θαυμάσια κοστούμια της, τη διηγείται άριστα ερμηνευτικά, ο πρωταγωνιστής είναι άρτιος, αλλά και οι άλλοι ρόλοι πλησιάζουν τη δική του ποιότητα, τη διηγείται πολύ καλά σκηνοθετικά, σωστές θέσεις της μηχανής, σωστό ντεκουπάζ, σωστοί χρόνοι, ακόμα και η ηλεκτρονική μουσική (ψυχρή) συνεισφέρει... Τι λείπει, λοιπόν;

Λείπει η ουσία! Λείπει η πολιτική ματιά. Λείπει η υλιστική και διαλεκτική ερμηνεία του κόσμου! Λείπει η υλιστική και διαλεκτική εξήγηση ότι το κοινωνικό περιβάλλον διαμορφώνει τη συνείδηση, τον άνθρωπο. Ο μεταλλωρύχος έγινε αυτός που έγινε, γιατί του το επέτρεψε, του το επέβαλε καλύτερα, το κοινωνικό και πολιτικό περιβάλλον! Δεν έγινε αυτός τέτοιος, γιατί είχε τέτοιο DNA. Εγινε γιατί γύρω του ο κόσμος έτρεχε σε μια ξέφρενη ανταγωνιστική κούρσα. Μια κούρσα η οποία υπάκουε σε ελάχιστους έως καθόλου κανόνες!

Μέσα σε αυτό το χαοτικό και επικίνδυνο περιβάλλον, μέσα σε αυτό το καπιταλιστικό ανταγωνιστικό σφαγείο, το οποίο δε σχολιάζει καθόλου η ταινία, πετρελαιάς (και δολοφόνος) μπορεί να γίνει ο καθένας! Το κυρίαρχο του καπιταλισμού, ο θάνατός σου η ζωή μου, στην Αμερική, στο Νέο Κόσμο, βρήκε τη δικαίωσή του. Ιδιαίτερα εκείνα τα χρόνια, αλλά και τα τωρινά! Ο μεταλλωρύχος μας είναι ένα πιστό δείγμα αυτού του κόσμου. Οποιος είχε πιο σβέλτα ποδάρια, πιο γερά μπράτσα, όποιος ήταν πιο αδίστακτος, πιο αποφασισμένος, γινόταν (και γίνεται) το αφεντικό. Οι υπόλοιποι αποδέχονταν το μεγαλείο του πρώτου και περιορίζονταν στις δικές τους σωματικές και πνευματικές ικανότητες! Μικροεγκλήματα ή πλήρης υποταγή! Η μεγάλη σιωπηρή πλειοψηφία της Αμερικής (που δεν μπαίνει στον κόπο ούτε καν να ψηφίσει)!

Πόση μεγάλη κουβέντα θα άνοιγε η ταινία αν είχε διάθεση να ψάξει το θέμα. Να δει τι κρύβεται πίσω από τον ανταγωνισμό. Να μελετήσει την αιματηρή πορεία του πετρελαίου, του καπιταλισμού. Να μελετήσει το «πώς» και το «γιατί» χαλάει ο άνθρωπος! Σε πόσους συσχετισμούς θα οδηγούσε το θεατή. Σε πόσους συνειρμούς. Και σε πόσα συμπεράσματα. Η πορεία του πετρελαιά είναι η πορεία της ίδιας της Αμερικής. Οι πρώτες σφαγές εκείνης της εποχής για τις πηγές του μαύρου χρυσού, έφεραν τους σημερινούς επεκτατικούς πολέμους. Τα εκατομμύρια των σκοτωμένων στο Ιράκ και αλλού. Ο ήρωας της ταινίας προδιέγραψε την πορεία της χώρας του.

Δυστυχώς, η ταινία τα άφησε ασχολίαστα όλα αυτά. Δεν είχε την τόλμη ή τη θέληση, να κάνει έστω ένα μικρό υπαινιγμό. Προτίμησε, δυστυχώς, να εκφράσει το θαυμασμό της για την «περιπέτεια» του πετρελαίου. Για τις φιλοδοξίες του κεντρικού ήρωά της, οι οποίες φιλοδοξίες τον πλήγωσαν και τον άλλαξαν, αλλά, τελικά, τον οδήγησαν στην κορυφή! Τον δικαίωσαν! (Η εκδίκησή του στον παπά που στην αρχή της καριέρας του τον ταπείνωσε είναι μια δικαίωση). Η ταινία άφησε ασχολίαστη την ουσία και υπερτόνισε το θαυμασμό της για τους «πρώτους σκαπανείς»! Τους τίμησε! Στο πρόσωπο του κεντρικού ήρωα τίμησε όλους τους πετρελαιάδες (με ό,τι αυτό συνεπάγεται)!

Υπέκυψε, άραγε, στο θαυμασμό της για τη διαχρονική αγωνία και τον διαχρονικό αγώνα του ανθρώπου να βρει καινούριες πηγές ή ενήργησε σκόπιμα και αποπροσανατολιστικά για τη σημερινή αιματηρή κατάσταση; Αυτό δεν μπορεί να το αποδείξει κανείς. Μπορεί, όμως, να το εικάσει! Ιδιαίτερα με αυτά που λένε ή δε λένε στις συνεντεύξεις στους οι δημιουργοί (αυτές τις μέρες βρέθηκαν στην Αθήνα για την προώθηση της ταινίας τους και είπαν ή παρέλειψαν να πούνε πολλά πράγματα). Δυστυχώς, είναι φανερό, υπέκυψαν στη σκοπιμότητα...

Παίζουν: Ντάνιελ Ντέι-Λιούις, Πολ Ντάνο, Σιαράν Χιντς, Κέβιν Ο' Κόνορ, Ντίλον Φρίζιερ.