Οπως και να έχει, για μια ακόμη φορά τα τελευταία χρόνια το ευρωπαϊκό μπάσκετ δείχνει να είναι σε κρίσιμο σταυροδρόμι. Μόνο που αυτή τη φορά οι εχθροί είναι διαφορετικοί, αφού προέρχονται από την ίδια όχθη μια και μετά την -ουσιαστικά- «εξολόθρευση» της FIBA EUROPE (ΦΙΜΠΑ Ευρώπης) άρχισαν οι προστριβές μεταξύ των μελών της ULEB (ΟΥΛΕΜΠ, ονομαζόμενης και Λίγκας). Αιτία, οι δυο διαφορετικές προτάσεις για τη δημιουργία της «Νέας Ευρωλίγκας». Δυο προτάσεις που υποστηρίζονται από διαφορετικές μερίδες ομάδων και εξίσου διαφορετικούς παράγοντες. Στη μια ο εκτελεστικός διευθυντής της Ευρωλίγκας Τζόρντι Μπερτομέου και στη δεύτερη ο πρόεδρος της Λίγκας Εδουάρδο Πορτέλα.

Ο Μπερτομέου στην πρόσφατη συνάντηση όλων των ευρωπαϊκών «Λιγκών» στο Παρίσι τόνισε στους εκπροσώπους τους ότι το ευρωπαϊκό μπάσκετ έχει τις προδιαγραφές να δημιουργήσει πρωτάθλημα στα πρότυπα του ΝΒΑ. Δηλαδή, με τη συμμετοχή 24 ή 30 ομάδων που θα λαμβάνουν μέρος, χωρίς να υπάρχουν προσθαφαιρέσεις, αλλά και χωρίς να συμμετέχουν στα εθνικά τους πρωταθλήματα. Ο Μπερτομέου έδειξε ότι θέλει να τολμήσει σε μια υψηλού ρίσκου καινοτομία για τα δεδομένα του ευρωπαϊκού επαγγελματικού αθλητισμού. Παράλληλα δείχνει πλέον ανοιχτά με τον καλύτερο τρόπο αυτό που ήδη διαφαινόταν εδώ και χρόνια, ότι η Ευρωλίγκα λειτουργεί ολοένα και περισσότερο σαν αυτόνομος οργανισμός μειώνοντας συνεχώς τον έλεγχό της από την ULEB. Μαζί του συντάσσονται και οι πιο ισχυρές ομάδες της Λίγκας που, αντιλαμβανόμενες τον πρωταγωνιστικό τους ρόλο στα έσοδα, θέλουν να... ξεμπερδεύουν με τους υπόλοιπους, προκειμένου να έχουν την πλήρη διαχείριση.

Στην αντίπερα όχθη, στη συνέλευση της εκτελεστικής επιτροπής της ULEB με τη συμμετοχή των προέδρων από όλες τις Λίγκες της Ευρώπης, ο πρόεδρος της ισπανικής ACB και της ULEB, Εδουάρδο Πορτέλα, παρουσίασε το νέο μοντέλο διοργάνωσης για την Ευρωλίγκα. Ο Πορτέλα εκτιμά πως το σχέδιο Μπερτομέου με τα κλειστά συμβόλαια θα κάνει καλό στο ευρωπαϊκό μπάσκετ και κατέθεσε τη δική του πρόταση. Σύμφωνα με την πρόταση του Πορτέλα στην κορυφαία διασυλλογική διοργάνωση θα παίξουν 30 ομάδες από 25 διαφορετικές χώρες, δηλαδή 12 παραπάνω σε σχέση με σήμερα. Πρόκειται δηλαδή να προστεθούν οι Αυστρία, Βέλγιο, Βουλγαρία, Τσεχία, Αγγλία, Εσθονία, Λετονία, Μαυροβούνιο, Ελβετία, Ολλανδία και Ουκρανία. Από τις 30 οι 22 προκρίνονται απευθείας και θα γίνονται δυο προκριματικοί γύροι, από τους οποίους θα προκύπτουν οι υπόλοιπες 8 ομάδες. Στην κανονική περίοδο θα σχηματιστούν πέντε γκρουπ των έξι ομάδων. Στο Top 16 θα προκρίνονται οι τρεις πρώτοι από κάθε όμιλο και η καλύτερη τέταρτη ομάδα. Σε αυτή τη φάση θα γίνουν τέσσερις όμιλοι των τεσσάρων ομάδων. Οι δυο πρώτοι κάθε ομίλου θα προκρίνονται στα πλέι οφ και οι νικητές θα καταλήξουν στο φάιναλ φορ. Με αυτή την πρόταση εντάσσονται οι ομάδες που θεωρούνται λιγότερο ισχυρές από τις ισχυρές και θέλουν να αναβαθμίσουν το ρόλο τους αυξάνοντας από τη μια τα πλεονεκτήματά τους για διάκριση βάσει του συστήματος (άρα και τα έσοδά τους) καθώς και οι ομάδες που περιμένουν να ανοίξει γι' αυτές η πόρτα της Ευρωλίγκας.

Με την πρόταση του Πορτέλα συντάσσεται και ΦΙΜΠΑ, που έχοντας χάσει το παιχνίδι του κέρδους αναζητάει νέο ρόλο ύπαρξης. Μετά τη συμφωνία «κυρίων» στις αρχές του χρόνου με την ULEB για ανακωχή, ουσιαστικά σήμανε και την υποχώρησή της από το προσκήνιο του ευρωπαϊκού μπάσκετ. Υπενθυμίζεται ότι επί της ουσίας τα τελευταία χρόνια διοργανώσεις της Διεθνούς Συνονοσπονδίας (FIBA CUP, FIBA CHALENGE) ήταν συνεχώς απαξιωμένες, με αποτέλεσμα να μην προσελκύουν χορηγούς. Τώρα πλέον έχει μια ευκαιρία να ξαναμπεί και αυτή στο παιχνίδι της διαχείρισης των πεπραγμένων στο ευρωπαϊκό μπάσκετ. Η ίδια μάλιστα την τελευταία περίοδο υποστήριξε τη δημιουργία καινούριων λιγκών, π.χ. με γεωγραφικά κριτήρια σαν την περίφημη Βαλκανική Λίγκα, προκειμένου να έχει τα δικά της αντίβαρα σε Ευρωλίγκα - ULEB. Μάλιστα στο ίδιο πλαίσιο τις τελευταίες ημέρες ακούγεται το σενάριο δημιουργίας ανάλογης Λίγκας με πρωτεργάτη τη Ρωσία και τις γειτονικές της χώρες, ακόμα και τις βαλτικές (που κάποια στιγμή είχαν δημιουργήσει δική τους)..

Στη μέση όλων αυτών βέβαια βρίσκεται το άθλημα του μπάσκετ που για μια ακόμη φορά τα τελευταία χρόνια φαίνεται ότι βαδίζει σε επικίνδυνα μονοπάτια. Η θέληση των αρμοδίων πριν μια 15ετία να το μετατρέψουν σε ένα καθαρό προϊόν προς πώληση, ακολουθώντας πρακτικές από την άλλη μεριά του Ατλαντικού (βλ. ΝΒΑ) ήταν αυτό που στην ουσία οδήγησε και στη διάσπαση και γέννησε την πρώτη στην Ευρώπη αυτονομία των ισχυρών συλλόγων από την Ομοσπονδία με τη βοήθεια φυσικά των μάνατζερ, που αναβάθμισαν το ρόλο τους. Τώρα η ίδια θέληση για ακόμη μεγαλύτερο κέρδος αλλάζει το «στάτους κβο» της διαχείρισης, αλλά φέρνει το άθλημα σε καινούριες περιπέτειες. Οι νέες συσπειρώσεις (Βαλκανική Λίγκα, Ρωσική Λίγκα) μπορεί αυτή τη στιγμή να είναι υποδεέστερες της Ευρωλίγκας ή της ULEB, ωστόσο κανείς δεν ξέρει το ρόλο τους στο μέλλον.

Οσο όμως και να αλλάζει το σύστημα διαχείρισης, εκείνο που παραμένει σταθερό είναι τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι περισσότερες ομάδες σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Το μπάσκετ έχει μετατραπεί ήδη σε ένα άθλημα για λίγους (και τώρα θέλουν να το κάνουν για ελάχιστους), όπου τα επιχειρηματικά συμφέροντα παίζουν το δικό τους παιχνίδι.