ΑΠΟ ΤΙΣ ΤΑΙΝΙΕΣ ΤΗΣ ΒΔΟΜΑΔΑΣ
«Ανάμεσα στους τοίχους»

Του Λορέντ Καντέτ

Κυριακή 26 Οχτώβρη 2008

Στις ταινίες «Είμαι η Κούβα», του Μιχαήλ Καλατόζοφ (μεταφέρει τις προβολές της από την «Ελλη» στην «Αλεξάνδρα»), και «Η Διεθνής», των Σιρί Σουργιά Εντέρ & Μουχαρέμ Γκιλμέζ (συνεχίζει στο «Φιλίπ»), προσθέστε τώρα και τη γαλλική «Ανάμεσα στους τοίχους» του Λορέντ Καντέτ. Και οι τρεις ταινίες, κάθε μια με τον τρόπο της και με τη δυναμική της, στέκονται με την πλευρά του λαού, μιλάνε για τα προβλήματά του.

Ο Λορέντ Καντέτ ακουμπώντας στο βιβλίο του Φρανσουά Μπεγκαντού, ο οποίος είναι και ο πρωταγωνιστής της ταινίας (βοήθησε και στο σενάριο), έφτιαξε ένα φιλμ που κάνει φύλλο και φτερό το γαλλικό σύστημα εκπαίδευσης. Η ταινία ξεκινάει με το άνοιγμα της νέας σχολικής περιόδου. Περιορίζει το κάδρο της σε μια τάξη, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι αφήνει ασχολίαστο το υπόλοιπο σχολείο, τα υπόλοιπα σχολεία της Γαλλίας. Αντίθετα!

Το συγκεκριμένο σχολείο έχει την πρόσθετη ...ατυχία να είναι ένα πολυπολιτισμικό σχολείο, το οποίο έχει, επίσης, την ...ατυχία να βρίσκεται σε ένα προβληματικό προάστιο της γαλλικής πρωτεύουσας. Σε ένα προάστιο από αυτά που πήραν φωτιά τον περασμένο χρόνο. Ο χώρος και ο χρόνος κάνουν την ταινία ακόμα πιο ζωντανή.

Οι καθηγητές του συγκεκριμένου σχολείου, με πρώτο τον Φρανσουά Μπεγκαντού, ο οποίος διδάσκει στην τάξη που παρακολουθεί η ταινία, ξεκίνησαν τη νέα χρονιά γεμάτοι με τις καλύτερες προθέσεις. Σιγά σιγά όμως, μέρα με τη μέρα, η ατμόσφαιρα στο σχολείο θερμαινόταν. Οι μετανάστες μαθητές, αλλά και οι ντόπιοι συμμαθητές τους, έφερναν μέσα στην τάξη τα προβλήματα της ταξικής κοινωνίας μέσα στην οποία ζούσαν. Το σχολείο, ήθελε - δεν ήθελε, πώς θα γινόταν και αλλιώς, έγινε μια μικρογραφία της γαλλικής πραγματικότητας. Ρατσισμός, ανασφάλεια, βία. Και απελπισία. Τα παιδιά μολύνθηκαν από το φόβο και τη συμπεριφορά των μεγάλων.

Αντε κάτω από αυτές τις συνθήκες να κάνεις μάθημα! Οι καλοί καθηγητές αναγκάστηκαν να «λάβουν» μέτρα. Να επιβάλουν τιμωρίες για να κρατήσουν τις ισορροπίες. Τα μέτρα που πήραν, 12 αποβολές από το σχολείο, επιδείνωσαν την κατάσταση. Οι σχέσεις μαθητών - καθηγητών έγιναν ακόμα πιο προβληματικές. Το τέλος της χρονιάς θα τους βρει όλους πληγωμένους! Και όλοι γνωρίζουν πως η καινούρια χρονιά που θα έρθει, θα είναι χειρότερη από αυτήν που πέρασε, καθώς νέα προβλήματα έχουν συσσωρευτεί έξω στην κοινωνία. Προσθέστε τώρα και την οικονομική κρίση των ημερών, για να καταλάβετε τη φετινή σχολική χρονιά...

Η ταινία δείχνει να ασχολείται με την εκπαίδευση. Και ασχολείται με αυτήν. Ομως, θέλει - δε θέλει, ασχολείται με την ίδια την καπιταλιστική κοινωνία. Η οποία καπιταλιστική κοινωνία έχει μεταφέρει τα αδιέξοδά της και μέσα στο σχολείο. Μέσα στις ψυχές των παιδιών. Τέρμα τα χαμόγελα και οι ανεμελιές. Βρισκόμαστε σε πόλεμο. Σε ταξικό πόλεμο.

Η ταινία, ενώ είναι μυθοπλασία, μοιάζει με ντοκιμαντέρ. Είναι και ντοκιμαντέρ, αφού οι ηθοποιοί, καθηγητές - μαθητές, είναι πραγματικοί καθηγητές, πραγματικοί μαθητές. Οι ίδιοι βοήθησαν και στους διαλόγους. Πρόκειται, δηλαδή, για μια δουλειά - πείραμα. Το οποίο πείραμα, ωστόσο, δεν υπολείπεται σε τίποτα από μια καλλιτεχνική και άξια αισθητικά ταινία.

Παίζουν: Φρανσουά Μπεγκαντού (ο καθηγητής), Εσμεράλντα Κουερτανί, Αγγέλικα Σάντσιο, Βέι Χουάνγκ, Χαριέτ Κασαρουχάντα. Λουίζ Γκρίνμπεργκ, κ.ά (οι μαθητές).


Ν. Α.