ΝΙΚΟΣ ΕΥΓΕΝΙΔΗΣ
... γιατί «τελικά η ομορφιά θα νικήσει!»

Για τον αγαπημένο μας σύντροφο, που αποχαιρετήσαμε πριν λίγες μέρες

Κυριακή 28 Δεκέμβρη 2008

Ο Νίκος Ευγενίδης (δεξιά) με την Κλειώ Μακρή (αριστερά) ενώ δουλεύουν το εκπληκτικό έργο του ψηφιδωτού, που κοσμεί την έδρα της ΚΕ του ΚΚΕ, σε σχέδιο του μεγάλου χαράκτη μας Τάσσου
Θα θυμόμαστε πάντα τον ευαίσθητο άνθρωπο, το ανήσυχο πνεύμα, τη σεμνότητα και την ευγένεια που τον διέκριναν. Θα μας μείνει το βλέμμα, το χαμόγελο, η αγάπη του για τα μικρά και ταπεινά πράγματα, η απλότητά του. Πάνω απ' όλα θα μας μείνει η αγωνιστικότητά του. Η απόφασή του ότι η ζωή είναι διαρκής αγώνας. Διαρκής στράτευση ενάντια στον καπιταλισμό για την εξάλειψη της αδικίας, της καταπίεσης, της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο. Γιατί, όπως έλεγε ο ίδιος, «τελικά η ομορφιά θα νικήσει!».

Ο Νίκος Ευγενίδης δεν είναι πια κοντά μας. Ο φίλος και σύντροφός μας, ο αγαπημένος μας Νίκος, «έφυγε» πριν λίγες μέρες για το μεγάλο «ταξίδι». Ο χαμός του, ένα βαρύ πλήγμα για την εικαστική οικογένεια, αλλά και για όλους εμάς με τους οποίους μοιράστηκε οράματα, αξίες, ιδανικά, την πίστη για μια δίκαιη κοινωνία. Μέλος του Κόμματος από το 1975, του Κόμματος, όπως έλεγε, που «δεν έπαψε ποτέ να είναι γνήσιος φορέας της πιο προοδευτικής ιδεολογίας της ανθρωπότητας», ο Ν. Ευγενίδης αγωνίστηκε μέχρι τέλους μέσα από τις γραμμές του. Πίστευε πως είναι «ο μόνος αληθινός υπερασπιστής του πιο δημοκρατικού πολιτεύματος, του κομμουνιστικού, και άρα των πραγματικών, πνευματικών και υλικών συμφερόντων του λαού της Ελλάδας, αλλά και της παγκόσμιας αξίας της ειρήνης και της προόδου όλων ανεξαιρέτως των λαών της Γης».

Δημιουργία του Νίκου Ευγενίδη
Ζωγράφος, ψηφιδογράφος και διακοσμητής, στην πολύχρονη εικαστική του πορεία, ασχολήθηκε με τη ζωγραφική, γλυπτική, αγιογραφία, νωπογραφία και ψηφιδωτό. Το μεγάλο ψηφιδωτό, σχέδιο του χαράκτη Τάσσου, που κοσμεί το φουαγιέ στο κτίριο του Κόμματος στον Περισσό, το υλοποίησε ο Νίκος Ευγενίδης. Ηταν πάντα «παρών» στους αγώνες του ΚΚΕ και των εικαστικών, για να αποκτήσει ο κλάδος υπόσταση. Με όλες του τις δυνάμεις, συμπορεύτηκε με την Επιτροπή Ειρήνης και τον Ελληνοκουβανικό Σύνδεσμο Φιλίας και Αλληλεγγύης.

Την πολύτιμη αυτή προσφορά την «ξεπλήρωσε» το ελληνικό κράτος με την αναλγησία του, αρνούμενο - ουσιαστικά - τη χορήγηση τιμητικής σύνταξης. Μιας σύνταξης, που παμψηφεί η αρμόδια επιτροπή του είχε απονείμει, αλλά δεν έλαβε από το 2002 μέχρι το 2007, γιατί - όπως απαιτούσε το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους - ήταν ήδη ασφαλισμένος αλλού! Με την αλλαγή του νόμου, μετά τους αγώνες των καλλιτεχνών, ο Ν. Ευγενίδης έλαβε, τελικά, τα χρήματα της σύνταξης, ένα μήνα πριν φύγει από τη ζωή!

Γεννημένος στην Καλογρέζα Ν. Ιωνίας το 1935, εισήχθη στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών (ΑΣΚΤ) σε μικρή ηλικία ως εξαιρετικό ταλέντο. Σπούδασε ζωγραφική κοντά στον Γιάννη Μόραλη και αποφοίτησε από την ΑΣΚΤ το 1956. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος και μέλος του ΔΣ της Ενωσης Πτυχιούχων της ΑΣΚΤ (ΕΠΑΣΚΤ) που ιδρύθηκε το 1964. Συμμετείχε στην οργάνωση του 1ου Συνεδρίου Εικαστικών Τεχνών το 1966 (συνέδριο - οδηγός για τις μετέπειτα εξελίξεις του χώρου των εικαστικών τεχνών). Μέλος της «Ομάδας Πρωτοβουλίας για την τροποποίηση του Ιδρυτικού Νόμου του ΕΕΤΕ» (φθινόπωρο 1974). Μέλος της «Επιτροπής Επεξεργασίας και ενέργειας» (Φλεβάρης 1975) και μέλος (1975-1981) της Επιτροπής Αγώνα για την τροποποίηση του Ιδρυτικού Νόμου του ΚΕΕ (σήμερα ΕΕΤΕ). Από τη θέση του γραμματέα του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδας, ο Ν. Ευγενίδης βοήθησε με όλες του τις δυνάμεις στην υπεράσπιση των δικαιωμάτων των εικαστικών καλλιτεχνών.

Εργο του Ν. Ευγενίδη, με το οποίο συμμετείχε στη μεγάλη έκθεση εικαστικών τεχνών, στην Τεχνόπολη, προς τιμήν των 90χρονων του Κόμματος
Η συμμετοχή του στους αγώνες και στο λαϊκό κίνημα ξεκινά από τις γραμμές της ΕΔΑ, πριν το 1967. Το καλοκαίρι του 1975 έγινε μέλος του ΚΚΕ, ένα από τα τρία ιδρυτικά μέλη της ΚΟΒ Εικαστικών. Μέσα από τις γραμμές του, μέχρι το τέλος της ζωής του, αγωνίστηκε αταλάντευτα.

Η πρώτη ατομική έκθεση έργων του έγινε το 1966 στην Αίθουσα «Αρχιτεκτονική» με έργα ζωγραφικής και κατασκευών. Μία «κραυγή» καταγγελίας για την καταστροφή του περιβάλλοντος από την ασύδοτη ανάπτυξη του καπιταλισμού. Επίσης, συμμετείχε στις Πανελλήνιες στα 1960, 1963, 1965, 1967, 1975, ενώ παρουσίασε δουλειά του στην Μπιενάλε Νέων στο Παρίσι το 1976. Το 1977 πραγματοποίησε ατομική έκθεση στη «Σύγχρονη Εποχή» με ψηφιδωτά. Εργα εξαιρετικής ποιότητας, με ψηφίδες δικής του κατασκευής. Σημαντική στιγμή στην εικαστική του διαδρομή ήταν η οργάνωση, στο πλαίσιο της ΕΕΔΥΕ, του εικαστικού δρώμενου «με τη συμμετοχή του κοινού» με σκοπό τη συσκευασία και επιστροφή του αγάλματος του Τρούμαν, το 1984. Στο τέλος της δεκαετίας του '70, συμμετείχε στο «Δεκαήμερο Ειρήνης», όπου ζωγράφισε στην Καισαριανή μεγάλη τοιχογραφία με θέμα το Πολυτεχνείο.

Θέλοντας να φέρει την Τέχνη κοντά στον απλό κόσμο, και ιδιαίτερα στους ανθρώπους που υποφέρουν, δίδαξε τη δεκαετία του '60 ζωγραφική και ψηφιδωτό σε οικοτροφείο για τα ορφανά του πολέμου στη Θεσσαλονίκη. Επίσης, στο Πρόγραμμα πολιτιστικής επιμόρφωσης άνεργων γυναικών στο Αργος και την Αμαλιάδα, αλλά και στις φυλακές ανηλίκων στην Αυλώνα. Στα εικαστικά εργαστήρια των Δήμων Βύρωνα και Νίκαιας, ενώ πολύχρονη ήταν και η διδασκαλία του στο ψηφιδωτό και τη ζωγραφική, στο Εργαστήριο Τέχνης Αγ. Παρασκευής. Τα τελευταία χρόνια συμμετείχε στο Φεστιβάλ της ΚΝΕ, μεταφέροντας στους νέους κομμουνιστές τις πολύτιμες γνώσεις του για το ψηφιδωτό.



Η συμμετοχή του Ν. Ευγενίδη στην εικαστική έκθεση για το 17ο Συνέδριο του Κόμματος


Ο Νίκος Ευγενίδης

Η. ΜΟΡΤΟΓΛΟΥ