Ρίχνοντας το «καρότο» του διαλόγου για το εξεταστικό, η κυβέρνηση επιδιώκει να αποπροσανατολιστεί η νεολαία και ο λαός από τα φλέγοντα προβλήματα στην Παιδεία συνολικά, από τα αδιέξοδα που έχει δημιουργήσει η εφαρμογή της πολιτικής της ΕΕ.
Η κυβέρνηση υποστηρίζει πως δεν προσέρχεται στο διάλογο με συγκεκριμένες προτάσεις, για να ισχυριστεί ότι ο διάλογος ξεκινάει από «μηδενική» βάση. Στην πραγματικότητα όμως έχει και συγκεκριμένη βάση, αλλά και στοχευμένη έκβαση. Μήπως μπαίνει για διάλογο ο χαρακτήρας και ο προσανατολισμός του Σχολείου και του Πανεπιστημίου, η αναμόρφωση της Παιδείας προς όφελος των λαϊκών συμφερόντων; Οχι βέβαια. Στο διάλογο μπαίνει στενά το σύστημα εισαγωγής στην ανώτατη εκπαίδευση και υπό αυτό το πρίσμα και το Λύκειο.
Βέβαια, το όποιο σύστημα πρόσβασης δεν είναι «αυτόνομο» από το εκπαιδευτικό σύστημα, και τα μέτρα που προωθούνται για το εξεταστικό δεν είναι ανεξάρτητα από τα μέτρα που προωθούνται συνολικά στην εκπαίδευση. Οποιο εξεταστικό σύστημα επιλεγεί, λοιπόν, θα είναι εκείνο που θα κριθεί από την κυβέρνηση ότι εντάσσεται πιο αποτελεσματικά στα νέα δεδομένα που δημιουργούν οι αντιδραστικές αναδιαρθρώσεις που προωθούνται τόσο στα σχολεία όσο και στα Πανεπιστήμια. Χώρια που έτσι κι αλλιώς, το όποιο σύστημα εισαγωγής, θα πατήσει στην εφαρμογή των αντιεκπαιδευτικών νόμων των κυβερνήσεων ΝΔ και ΠΑΣΟΚ από τις αρχές του '90 μέχρι και σήμερα.
Είναι μήπως τυχαίο ότι η πλειοψηφία των προτάσεων που έχουν κατατεθεί για το εξεταστικό, προβλέπουν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο ρόλο στα πανεπιστήμια; Το ΠΑΣΟΚ ξεκάθαρα μεταθέτει το ταξικό φίλτρο στα ίδια τα Πανεπιστήμια, αφού προηγουμένως ο μαθητής περάσει από δυο χρόνια εξετάσεων στο Λύκειο. Ο ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ μιλάει για μια ψευδεπίγραφη «ελεύθερη» πρόσβαση, δίνοντας ουσιαστικά το ρόλο του «κόφτη» στα ίδια τα Πανεπιστήμια μετά το πρώτο - γενικόλογο - προπαρασκευαστικό έτος σπουδών και χτυπώντας ταυτόχρονα τις πανεπιστημιακές σπουδές, τις οποίες μετατρέπει σε τρίχρονες. Ακόμα, προτάσεις που να δίνουν στα πανεπιστήμια λόγο και ρόλο στη διαδικασία επιλογής των φοιτητών που θα σπουδάσουν έχουν κατά καιρούς ζητήσει και πρυτάνεις πανεπιστημίων.
Αυτές οι προτάσεις δεν είναι ανεξάρτητες από το πλαίσιο στο οποίο επιχειρείται να λειτουργεί το Πανεπιστήμιο με βάση την πολιτική της ΕΕ και των κομμάτων του ευρωμονόδρομου. Δεν είναι, δηλαδή, ανεξάρτητες και άσχετες, με το πλαίσιο επιχειρηματικής λειτουργίας των πανεπιστημίων - το οποίο έχει θεσμοθετηθεί με το νόμο πλαίσιο - και τη συνύπαρξη δημόσιου και ιδιωτικού Πανεπιστημίου - η οποία προωθείται και με την ενσωμάτωση της κοινοτικής οδηγίας 36/05 για τα κολέγια. Γιατί, όταν ιδιωτικά και δημόσια Πανεπιστήμια συνυπάρχουν σε μια κοινή αγορά, λειτουργούν ακριβώς με τους κανόνες της αγοράς και με βάση την ανταγωνιστικότητα, είναι προφανές ότι θα απαιτήσουν να έχουν και λόγο στην επιλογή των φοιτητών. Οταν «καραδοκεί» η «αξιολόγηση» - κατηγοριοποίηση των ιδρυμάτων με βάση τους κανόνες της αγοράς, τα ιδρύματα θέλουν να έχουν λόγο στον καθορισμό των συγκεκριμένων προσόντων που θα έχει ο επίδοξος φοιτητής. Πώς μπορεί ένα Πανεπιστήμιο να λειτουργήσει ανταγωνιστικά αν δεν μπορεί να θέτει το ίδιο τους όρους και τις προϋποθέσεις των φοιτητών που θα εισάγονται;
Ολες λοιπόν οι προτάσεις που με την πρόφαση ότι πρέπει να αποσυνδεθεί το Λύκειο από το εξεταστικό «σπρώχνουν» τις εξετάσεις και το φίλτρο προς τα Πανεπιστήμια, είναι καθόλα ενταγμένες στους σχεδιασμούς του κεφαλαίου για ιδιωτικοποίηση των δημόσιων Πανεπιστημίων και αναγνώριση ιδιωτικών ιδρυμάτων. «Οπου ακούς πολλά κεράσια...» λέει ο λαός μας και στη συγκεκριμένη περίπτωση οι μαθητές, οι φοιτητές και οι γονείς τους θα πρέπει να αντιμετωπίσουν με αυτό το πρίσμα τις όποιες εύηχες προτάσεις για «ελεύθερη» πρόσβαση... Χώρια που ΠΑΣΟΚ και ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ συγκλίνουν και στο γεγονός ότι προκρίνουν τον κατακερματισμό των πανεπιστημιακών σπουδών και χτυπούν το πτυχίο σε συνεκτικό επιστημονικό αντικείμενο. Το μεν ΠΑΣΟΚ μιλάει για εισαγωγή στο ίδρυμα και μετά κατάταξη σε τμήμα, ο δε ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ μιλάει για εισαγωγή σε ένα πρώτο έτος γενικό για πολλά τμήματα και επιστημονικά αντικείμενα, ακόμα και κοινό για ένα ολόκληρο ίδρυμα. Μετά έρχεται η επιλογή από τα ίδια τα ιδρύματα για το ποιοι είναι εκείνοι που τελικά θα σπουδάσουν...
Ακόμα, η πρόθεση για μεταφορά του φίλτρου επιλογής στα ίδια τα ιδρύματα ανώτατης εκπαίδευσης, πάει παρέα με την εφαρμογή των αντιδραστικών αναδιαρθρώσεων εκείνων που θα έχουν «κόψει» πολύ περισσότερους μαθητές, πολύ πριν φτάσουν καν στο Λύκειο. Η σχολική διαρροή είναι ήδη μεγάλη, χιλιάδες είναι οι μαθητές που δε φτάνουν καν στο Λύκειο. Ταυτόχρονα, γίνεται και προσπάθεια να ενισχυθεί το διπλό ανισότιμο σχολικό δίκτυο, δηλαδή η συνύπαρξη ενός Γενικού Λυκείου και ενός υποδεέστερου Τεχνικού ή Επαγγελματικού Λυκείου.
Η «επιτυχία» ενός τέτοιου συστήματος πρόσβασης, έχει στην «καρδιά» της και τον πολλαπλασιασμό των εξεταστικών φίλτρων καθόλη τη διάρκεια του σχολείου, ώστε όλο και λιγότεροι μαθητές να μπορούν να μιλούν για πρόσβαση στο πανεπιστήμιο και όλο και περισσότεροι νέοι να στρέφονται σε διάφορα ιδρύματα μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, διά βίου μάθησης, κατάρτισης κλπ. Για παράδειγμα, το ΠΑΣΟΚ προτείνει εισαγωγή στο Πανεπιστήμιο μέσω του «εθνικού απολυτηρίου». Για να πάρει όμως ένας μαθητής το «εθνικό απολυτήριο» θα πρέπει να περάσει από εξετάσεις στη Β' και τη Γ' Λυκείου...
Εκείνο που είναι σίγουρο είναι ότι όχι μόνο δεν καταργούνται οι ταξικοί φραγμοί, αντίθετα εντείνονται και επεκτείνονται σε ακόμα μεγαλύτερο φάσμα, από το Δημοτικό μέχρι το Λύκειο και το Πανεπιστήμιο... Αλλωστε, ούτε η πρόταση του ΠΑΣΟΚ, ούτε η πρόταση του ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ καταργεί ή «απαλύνει» τους ταξικούς φραγμούς, όσο και αν στα λόγια υποστηρίζουν ότι αυτό κάνουν.
Δεν μπορεί να νοηθεί «δίκαιο» σύστημα εισαγωγής στην ανώτατη εκπαίδευση, αν δεν είναι κατοχυρωμένη η πραγματικά δημόσια και δωρεάν Παιδεία για όλους. Το ίδιο το Λύκειο, όσα «ρετούς» και αν επιχειρήσει να του κάνει η κυβέρνηση, δε θα πάψει να είναι προθάλαμος για το Πανεπιστήμιο, για τις όποιες εισαγωγικές εξετάσεις, όσο αποτελεί ξεχωριστή βαθμίδα πριν από την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Μόνη λύση είναι η διεκδίκηση ενός Ενιαίου Δωδεκάχρονου Δημόσιου και Δωρεάν σχολείου για όλα τα παιδιά, που να παρέχει βασική μόρφωση σε όλους.
Για να υπάρχει πραγματική διέξοδος, χρειάζεται η συγκρότηση δημόσιων και δωρεάν επαγγελματικών σχολών υψηλού επιπέδου μετά το δωδεκάχρονο σχολείο, για την εκμάθηση όσων επαγγελμάτων δεν απαιτούν επιστημονική ειδίκευση. Και απαιτείται η ανασυγκρότηση μιας Ενιαίας Ανώτατης Εκπαίδευσης Δημόσιας και Δωρεάν, που να παρέχει υψηλού επιπέδου επιστημονική ειδίκευση και να είναι προσανατολισμένη στις σύγχρονες ανάγκες του λαού και της νεολαίας.
Τα παραπάνω αιτήματα ανταποκρίνονται και δίνουν απάντηση στις σύγχρονες αγωνίες και ανάγκες της νεολαίας, στα σύγχρονα προβλήματα του λαού και της νεολαίας. Η πάλη για να γίνουν αυτά τα αιτήματα πραγματικότητα, ο αγώνας για να μην περάσουν οι αντιδραστικές αλλαγές που δρομολογούνται με βάση τις κατευθύνσεις της ΕΕ αφορά τόσο το κίνημα μαθητών και φοιτητών, όσο και συνολικά το λαϊκό και εργατικό κίνημα. Αλλωστε, προαπαιτούμενο για τη διεκδίκηση της Παιδείας που έχει ανάγκη ο λαός και η νεολαία, είναι η σύγκρουση με την πολιτική κεφαλαίου - ΕΕ - ΝΔ - ΠΑΣΟΚ, η ρήξη με την πολιτική της ευρωϋποταγής και της εξυπηρέτησης των συμφερόντων των μονοπωλίων.