Πριν προλάβει να συνέλθει από την προηγούμενη κρίση, του 1998, η ρωσική οικονομία βρίσκεται σήμερα αντιμέτωπη με μια νέα κρίση μεγάλων διαστάσεων.

Μόλις την περασμένη Τετάρτη ο χρηματοπιστωτικός οίκος «Fitch» υποβάθμισε την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας, ενώ είχε προηγηθεί η υποβάθμιση από τον οίκο «Standard & Poor's» το Δεκέμβρη. Αξίζει όμως να δούμε τι προηγήθηκε.

Μετά από αρκετά χρόνια συνεχόμενης ισχυρής οικονομικής ανάπτυξης, εξαιτίας των υψηλών τιμών του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, το 2008 η ρωσική οικονομία «φρέναρε» απότομα. Η κυβέρνηση Πούτιν αναμένει για το 2009 ανάπτυξη μεταξύ 0% και 2%, όμως οι ανεξάρτητοι οικονομολόγοι μιλούν για ύφεση, που ενδεχομένως να οδηγήσει σε συρρίκνωση του ΑΕΠ έως και 4% χαμηλότερα.

Αιτία γι' αυτήν την εξέλιξη αποτελεί φυσικά η ραγδαία πτώση των διεθνών τιμών του πετρελαίου, του φυσικού αερίου και των άλλων προϊόντων ενέργειας και πρώτων υλών, οι εξαγωγές των οποίων αποτελούν την κινητήρια δύναμη της ρωσικής οικονομίας εδώ και δεκαετίες.

Οι εξελίξεις των τελευταίων μηνών οδήγησαν τη ρωσική κυβέρνηση σε ανασύνταξη του προϋπολογισμού για το 2009, με προβλεπόμενη μέση τιμή αργού τα 41 δολάρια ανά βαρέλι, έναντι 95 δολαρίων που ήταν η αρχική πρόβλεψη σε αυτόν. Ακόμη, η κυβέρνηση Πούτιν εξήγγειλε τον περασμένο Οκτώβρη πακέτο τόνωσης της οικονομίας, συνολικού ύψους 200 δισ. δολαρίων, τα αποτελέσματα του οποίου ήταν μηδαμινά.

Παράλληλα, η διεθνής χρηματοπιστωτική κρίση οδήγησε στο τέλος εποχής του φθηνού χρήματος. Ετσι, οξύνθηκαν ακόμη περισσότερο τα προβλήματα του ρωσικού τραπεζικού τομέα και των επιχειρήσεων. Για να αντισταθμίσει αυτές τις πιέσεις, η κεντρική τράπεζα της Ρωσίας υποχρεώθηκε να ξοδέψει δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια για να στηρίξει το ρούβλι. Αξίζει να σημειωθεί ότι από την αρχή της χρονιάς το ρούβλι έχει υποτιμηθεί επτά φορές και η πτώση του ξεπερνά το 8,5%. Συνολικά από τον περασμένο Αύγουστο υποχωρεί κατά 31%. Αυτήν την εβδομάδα υποχώρησε στα 34,9 ρούβλια ανά δολάριο, επίπεδο που είναι το χειρότερο από τις αρχές του 1998, τη χρονιά της προηγούμενης μεγάλης κρίσης όταν η κυβέρνηση της Ρωσίας ανακοίνωσε ότι αδυνατούσε να πληρώσει χρέη 40 δισ. δολαρίων.

Υπολογίζεται ότι για τη στήριξη του ρουβλίου η κεντρική τράπεζα της Ρωσίας διαθέτει 10 δισεκατομμύρια δολάρια την εβδομάδα, ενώ τα συναλλαγματικά αποθέματα μειώθηκαν δραματικά φθάνοντας στα 386 δισ. δολάρια.

Αν και δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία σχετικά με τις κοινωνικές επιπτώσεις αυτών των εξελίξεων, όπως αριθμός ανέργων, ποσοστά φτώχειας κλπ., είναι προφανές ότι οι εργαζόμενοι είναι αυτοί που θα πληρώσουν τα σπασμένα. Αυτό φαίνεται εμμέσως από τις δημοσκοπήσεις όπου το ποσοστό αυτών που δηλώνουν πλήρη απαισιοδοξία για την πορεία της ρωσικής οικονομίας και την πορεία των προσωπικών τους οικονομικών έχει εκτιναχτεί στο 74%.