Στις 20 Οκτώβρη του 1980, το Υπουργικό Συμβούλιο, υπό την προεδρία του πρωθυπουργού Γ. Ράλλη εγκρίνει ομόφωνα τη συμφωνία επανένταξης στο στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ. Συντελείται μια ακόμη εγκληματική πράξη κατά της ανεξαρτησίας και των συμφερόντων της χώρας και του ελληνικού λαού. Η λαϊκή αντίδραση στην πολιτική εθνικής μειοδοσίας της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας είναι άμεση. Την ώρα που συνεδριάζει το Υπουργικό Συμβούλιο 16 εργατικές ομοσπονδίες οργανώνον την πρώτη ογκώδη και μαχητική πορεία διαμαρτυρίας στη Βουλή. Ηταν μόνο η αρχή. Οι κινητοποιήσεις επεκτείνονται σε όλα τα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας και κορυφώνονται στις 22 Οκτώβρη, όταν αρχίζει στη Βουλή η τριήμερη συζήτηση.

Τον Αύγουστο του 1974, κάτω από την πίεση του λαϊκού παράγοντα, η κυβέρνηση «εθνικής ενότητας» υπό τον Κ. Καραμανλή αποφάσισε την αποχώρηση από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ. Οι προφανείς σχέσεις του ΝΑΤΟ με τη στρατιωτικοφασιστική δικτατορία στην Ελλάδα και το έγκλημα σε βάρος της Κύπρου ήταν οι λόγοι, για τους οποίους κατέστησαν επιβεβλημένη την αποχώρηση. Ωστόσο, αν και η κυβέρνηση δήλωνε ότι δεν υπήρχε περίπτωση επανόδου όσο οι Τούρκοι έμεναν στην Κύπρο, ήταν γνωστό ότι ο Κ. Καραμανλής αντιμετώπιζε την αποχώρηση σαν μέσο για την εκτόνωση της λαϊκής αγανάκτησης και πρόσκαιρο ελιγμό.

Από το 1977 άρχισε παρασκηνιακά η συζήτηση για την επανένταξη. Η Τουρκία με βέτο στο ΝΑΤΟ ακυρώνει την πρώτη προσπάθεια το 1978. Η ελληνική κυβέρνηση επιχειρεί να χρησιμοποιήσει τη συμφωνία για τις αμερικανικές βάσεις (η υπογραφή της οποίας εκκρεμεί) προκειμένου να πετύχει το στόχο της. Το 1980 ο Καραμανλής, ενόψει της μεταπήδησής του στην Προεδρία της Δημοκρατίας, ζητάει από την κυβέρνηση των ΗΠΑ την επίσπευση των διαδικασιών. Οι Αμερικανοί ανταποκρίνονται αμέσως. Ο στρατηγός Μπέρναρντ Ρότζερς, διοικητής των χερσαίων δυνάμεων του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη, αναλαμβάνει να διατυπώσει το σχέδιο μιας συμφωνίας για την επανένταξη. Εν τω μεταξύ, η επικράτηση του στρατιωτικού πραξικοπήματος στην Τουρκία στις 11 Σεπτέμβρη λειτουργεί σαν καταλύτης. Στις 16 Οκτώβρη, ο Ρότζερς παραδίδει το τροποποιημένο κείμενο (γνωστό ως «Συμφωνία Ρότζερς»), το οποίο γίνεται δεκτό από τις δύο κυβερνήσεις, Ελλάδας και Τουρκίας.