Χρέος, η αντίσταση στα σχέδια του μεγάλου κεφαλαίου | ΡΕΠΟΡΤΑΖ

Μια πόλη μοιρασμένη στα δυο. Με όλο και πιο έντονα τα υπαρκτά τείχη που ορθώνονται ανάμεσα στους έχοντες και στα φτωχομεσαία λαϊκά στρώματα. Μια πόλη, έρμαιο των πολυεθνικών εταιριών, που μετριέται σε αμέτρητα κυβικά τσιμέντου καταργώντας εν ψυχρώ κάθε έννοια ελεύθερου χώρου και παραμορφώνοντας καθημερινά τη σχέση ανθρώπου - φύσης και ανθρώπου με άνθρωπο. Μια πόλη όπου οι χωροταξικές της δομές και λειτουργίες συντελούν επίσης στην εξατομίκευση των συνειδήσεων και προμηθεύουν στους εξουσιαστές τα εργαλεία για να ελέγχουν αποδοτικότερα και φθηνότερα εκατομμύρια ψυχές. Εικόνα από την πραγματικότητα μιας πόλης που οικοδομείται γύρω μας, μέρος της οποίας είναι ήδη ό,τι βιώνουμε ως Αθήνα.

Χρέος των ανθρώπων που νοιάζονται να υπερασπίσουν την πόλη τους, των ανθρώπων του μόχθου, είναι να εναντιωθούν στα σχέδια του μεγάλου κεφαλαίου που έχουν στόχο το να καταστήσουν την Αθήνα ένα τεράστιο εμπορικό κέντρο, διακίνησης κεφαλαίων και προϊόντων, παραμερίζοντας τον πληθυσμό της στην άκρη και στριμώχνοντάς τον στα σπίτια - κουτιά, σε γειτονιές - υπνωτήρια.

Αυτές είναι ορισμένες από τις διαπιστώσεις που αποτέλεσαν κοινό στοιχείο των παρεμβάσεων οι οποίες ακολούθησαν τις εισηγήσεις στην ημερίδα της « Συμπαράταξης για την Αθήνα», που έγινε την Τετάρτη, για τις πολεοδομικές παρεμβάσεις στην πόλη. Υπενθυμίζεται ότι η συζήτηση αναπτύχθηκε με βάση εισήγηση που άφησε ο - απών πλέον - επικεφαλής της παράταξης, Λεων. Αυδής. Μια εισήγηση που χρέωσε τη Συμπαράταξη με την ευθύνη να ερευνήσει και αναδείξει τον πραγματικό χαρακτήρα των παρεμβάσεων που γίνονται στην πόλη. Ειδικότερα να δείξει ποια είναι η σχέση όλων αυτών των λεγόμενων μεγάλων έργων με τις ανάγκες των κατοίκων, πόσο αποβλέπουν στην εξυπηρέτησή τους. Η συζήτηση της εισήγησης του Λεων. Αυδή που συνοδεύτηκε με άλλες δέκα ειδικές εισηγήσεις επιστημόνων και εκπροσώπων του μαζικού λαϊκού κινήματος (αποσπάσματα δημοσιεύτηκαν στο χτεσινό φύλλο του «Ρ») συνεχιζόταν ως αργά το βράδυ. Παρουσιάζουμε σήμερα μερικά επίσης αποσπάσματα από πρόσθετες παρεμβάσεις που έγιναν.

Από την Πρωτοβουλία Πολιτών ο Δ. Γεωργακόπουλος έκανε μια σύντομη αναφορά στη σημερινή χρήση των δημόσιων χώρων για ιδιοτελείς σκοπούς ή για κερδοσκοπία και επισήμανε την προσπάθεια όσων πονούν την πόλη να μετατρέψουν το σύνολο των δημόσιων χώρων της σε χώρους όπου πράγματι θα μπορεί να ζει ο πολίτης.

Η δημοτική σύμβουλος Αθήνας, του συνδυασμού «Πρωτεύουσα -Δύναμη», Α. Φιλίνη, σημείωσε: «Ειπώθηκε ότι η κάθε πόλη αποτελείται από δύο πόλεις. Πιστεύω ότι μέσα στην ανάπτυξη των πόλεων αποτυπώνεται η πάλη των τάξεων και δίνεται μία μάχη για αυτά τα αποτυπώματα. Βλέπουμε ότι το μεγάλο κεφάλαιο προσπαθεί να εμπεδώσει την εξουσία του όπως στο Μέγαρο, στο Πεδίο του Αρεως, πίσω από την αμερικάνικη πρεσβεία κ.α. Ομως, εκτίμησε, ακόμα και αν βρισκόμαστε μέσα σε μια καπιταλιστική κοινωνία, τα κινήματα πολιτών μπορούν να ορθώσουν την αντίστασή τους. Ο λαός, οι εργαζόμενοι είναι σε θέση να αφήσουν τα αποτυπώματά τους στην πόλη».

Από την πλευρά του, ο δημοτικός σύμβουλος της Συμπαράταξης για την Αθήνα, Π. Κοροβέσης, αναφέρθηκε ειδικότερα στο περιεχόμενο της «κληρονομιάς» που άφησε ο Λ. Αυδής: «Ο Αυδής δεν ήταν εκπρόσωπος μόνο μιας δημοτικής παράταξης αλλά ενός κινήματος για μια πόλη πολιτική με ευρύτερες προοπτικές. Δηλαδή δεν ήταν ένα κίνημα για να κάνουμε την Αθήνα πιο όμορφη αλλά για ν' αλλάξουμε την κοινωνία. Ο στόχος μας είναι, να συνεχίσουμε τη δουλιά που είχε ξεκινήσει ο Αυδής γιατί χωρίς τη συμμετοχή μας δε γίνεται τίποτα».

Ο Γ. Σχίζας, από το περιοδικό ΟΙΚΟΤΟΠΙΑ, αναφέρθηκε στις δύο πραγματικότητες που χαρακτηρίζουν τον οργανισμό της πόλης, τονίζοντας ότι «οι ταξικές πολιτικές που ασκούνται πάνω στο χώρο, καταλήγουν στην πόλωση μεταξύ των θεωρούμενων ευπρεπών περιοχών με υψηλή ποιότητα ζωής και των άλλων περιοχών που στερούνται οδικού δικτύου, έχουν μικρή συμμετοχή στο πράσινο κλπ. Υπάρχει επίσης το ζήτημα της ακόμα μεγαλύτερης ιδιωτικοποίησης του χώρου που εκφράζεται από τις λεγόμενες ιδιωτικές πόλεις. Ετσι ορθώνονται σινικά τείχη ανάμεσα στους παρίες της πόλης και στους προνομιούχους. Εχουμε λοιπόν έντονη ταξική πόλωση και μία αυξανόμενη ανισότητα στην κατανομή των πολεοδομικών πλεονεκτημάτων».

Η ζωγράφος Εύα Μελά , έθεσε ως θέμα συζήτησης και διεκδίκησης τις διαφημίσεις στους δημόσιους χώρους που βιάζουν το μυαλό του πολίτη και τα διάφορα «καλλιτεχνικά» έργα που αποτελούν καρκίνωμα για την αισθητική της.

Μια εξειδικευμένη αναφορά σε προβλήματα σχετικά με τον διαγωνισμό για το μουσείο της Ακρόπολης, έκανε η αρχιτέκτων Μ. Βακαλοπούλου, λέγοντας ότι στο δεύτερο διαγωνισμό υπήρξε μια πάρα πολύ καλή μελέτη η οποία όμως δεν υλοποιήθηκε και έτσι ξανάγινε ο τρίτος διαγωνισμός.

Στο μουσείο της Ακρόπολης αναφέρθηκαν επίσης, ο ζωγράφος Γ. Χαΐνης και ο καθηγητής ΕΜΠ Θ. Αραβαντινός, επισημαίνοντας ότι δεν είναι δυνατόν να θέλουν να φτιάξουν ένα μουσείο πάνω σε αρχαιολογικό χώρο το οποίο θα αποτελεί και αντίπαλο όγκο προς το βράχο της Ακρόπολης. Ακόμα ο Θ. Αραβαντινός μίλησε για τον Ελαιώνα, τονίζοντας ότι «Ο Ελαιώνας είναι η Δυτική Αθήνα που θέλει ανάπτυξη και μέσα στα 9000 τετραγωνικά χιλιόμετρα μπορούμε να αναπτύξουμε πολιτισμό».

Τη συζήτηση έκλεισε ο παλαίμαχος δημοσιογράφος Ν. Καραντηνός, μέλος του προεδρείου της ΕΣΗΕΑ, τονίζοντας: «Σήμερα έγινα πλουσιότερος από όσα άκουσα. Αναρωτιέμαι όμως: αυτός ο πλούτος πως θα φτάσει στον κόσμο όταν δεν υπάρχουν παρά λιγοστά μέσα ενημέρωσης μέσα στην αίθουσα; Χρειάζεται αγώνας, μάχη, προσπάθεια για να επιτευχθούν οι στόχοι».