Μια «ανάσα» από τους κατοίκους του Λεκανοπεδίου, βρίσκεται στην Εύβοια το επιβλητικό βουνό της Δίρφης, με την οργιώδη βλάστηση, τα άφθονα τρεχούμενα νερά και τα χωριά - στολίδια. Ξεκινώντας για τη Χαλκίδα, περνώντας τη γέφυρα και στο δρόμο για τη Βόρεια Εύβοια, ακριβώς μετά την κεντρική πλατεία της Αρτάκης, στρίβουμε δεξιά. Περνάμε τον Βατώντα και μετά τις ανηφορικές στροφές εμφανίζεται μπροστά μας η Δίρφη.

Η οροσειρά της Δίρφης πήρε το όνομά της από την ψηλότερη κορυφή της, την (το) Δέλφη(ι) σε υψόμετρο 1.743 μέτρων. Στην αρχαιότητα, υπήρχε στην κορυφή Δέλφη, ο ναός της Διρφύας Ηρας, σε ανάμνηση των γάμων της Ηρας και του Δία, που σύμφωνα με μία εκδοχή έγιναν εκεί. Από τη Δίρφη ξεκινούν τα δύο μεγαλύτερα ποτάμια της Εύβοιας, ο Μεσσάπιος και ο Λήλας. Η υπέροχη θέα από τη Δίρφη, εντυπωσιάζει. Το μάτι χάνεται στο βαθυγάλανο Αιγαίο και στις βουνοκορφές της Ρούμελης.

Εχουμε να δούμε και να κάνουμε πολλά: Να περπατήσουμε στα μονοπάτια του βουνού (σηματοδοτημένα από τον Ελληνικό Ορειβατικό Σύλλογο Χαλκίδας) κάτω από τη σκιά αιωνόβιων δέντρων. Να θαυμάσουμε το πέταγμα των φιδαετών, των γερακιών και τα σπάνιας ομορφιάς αγριολούλουδα. Να διασχίσουμε το αισθητικό καστανόδασος της Στενής και να δροσιστούμε στα νερά των πηγών του. Να ανεβούμε στο «αλπικής ομορφιάς» Ξηροβούνι ή να περάσουμε από το καταφύγιο για ένα ζεστό τσάι και να συνεχίσουμε για την κορυφή της Δίρφης. Να απολαύσουμε το χιόνι κάνοντας σκι στο χιονοδρομικό κέντρο ή παίζοντας απλώς χιονοπόλεμο. Να επισκεφθούμε αξιόλογα βυζαντινά μνημεία. Να πιούμε το καφεδάκι μας σε κάποιο παραδοσιακό καφενείο ή να φάμε σε μια από τις εκλεκτές ταβέρνες με παραδοσιακούς μεζέδες συνοδευμένους από ντόπιο, αρωματικό κρασί. Μπορούμε ακόμα να προμηθευτούμε ντόπια προϊόντα όπως κρέας, λάδι, τυροκομικά, ζυμαρικά, αλλαντικά κ.ά.

Ενας προορισμός που αναζωογονεί σώμα και πνεύμα, ιδανικός για κάθε φίλο της φύσης, της ιστορίας, της λαογραφίας, του αθλητισμού.

Ας γνωρίσουμε από «κοντά» μερικά από τα όμορφα και γραφικά χωριά της.

Ενα από τα γραφικότερα χωριά της Εύβοιας, κτισμένο στις παρυφές της Δίρφης. Εχει 1.280 κατοίκους και αποτελείται από τρεις οικισμούς: Την Πάνω και Κάτω Στενή και τον σχεδόν εγκαταλειμμένο οικισμό του Πύργου (Σκουντέρι). Κέντρο του χωριού είναι η πλακόστρωτη πλατεία από όπου ξεκινούν στενά μονοπάτια και διακλαδίζονται ως την τελευταία άκρη του πυκνόκτιστου χωριού. Μέσα στην πλατεία υπάρχουν γραφικές βρύσες με άφθονα τρεχούμενα νερά. Πολλά μεγάλα πλατάνια απλώνουν τη σκιά τους πάνω από τα καφενεδάκια και τις παραδοσιακές ταβέρνες.

Τα χρόνια της τουρκοκρατίας η περιοχή ονομαζόταν Κλεισούρα και ήταν λημέρι των «Κλαριτών», όπως ονόμαζαν τότε τους κλέφτες της περιοχής. Η Πάνω Στενή δημιουργήθηκε το 1790 από τους κατοίκους της περιοχής Σκουντέρι, που δεν άντεχαν τον τούρκικο ζυγό. Την Κλεισούρα ποτέ δεν μπόρεσαν να την πατήσουν οι Τούρκοι στα 400 χρόνια της σκλαβιάς.

Ενα χιλιόμετρο από την Κ. Στενή, το αρχαίο τείχος που έχει διασωθεί, πιθανολογείται ότι είναι ναός του Απόλλωνα, ενώ στο Σκουντέρι βρίσκεται ενετικός πύργος και παλιές εκκλησίες.

Η Στενή ξεχωρίζει για τις σπάνιες ομορφιές και τα τρεχούμενα νερά. Μια από τις πολλές πηγές είναι του «γιατρού η βρύση», πεντακόσια μέτρα μετά το χωριό κοντά στο ρέμα που διασχίζει και το χωριό. Μπροστά στη βρύση, από τη λαϊκή αγορά γυναίκες του χωριού πουλάνε ντόπια προϊόντα: τσάι, ρίγανη, τυρί, μέλι, χειροποίητα ζυμαρικά κ.ά.

Στο δάσος της Στενής υπάρχουν πολλά μονοπάτια, ιδανικά για φυσιολάτρες, που μπορούν να ξαποστάσουν στις πηγές, οι οποίες είναι διασκορπισμένες στο δάσος.

Οκτώ χιλιόμετρα από τη Στενή και ένα χιλιόμετρο αριστερά του κεντρικού δρόμου, συναντάμε το Ορειβατικό Καταφύγιο, όπου μπορείτε να μείνετε και από κει να ξεκινήσετε τις εξορμήσεις σας, αν είστε ορειβάτες.

Πενήντα μέτρα από το Καταφύγιο, υπάρχουν δύο χιονοδρομικές πίστες, από τις οποίες η μία διαθέτει συρόμενο αναβατήρα (lift).

Δύο καταπράσινα - γεμάτα πεύκα και ελιές - βουναλάκια κατεβαίνουν μέχρι το ποτάμι κι εκεί ανταμώνουν με τα τεράστια πλατάνια, τις λυγαριές και τις πικροδάφνες του ποταμού. Μέσα σ' αυτό το σαν ζωγραφιά τοπίο είναι κτισμένη η Μακρυκάπα. Από ψηλά την αγναντεύουν τα Εφτακόνακα, ο δεύτερος οικισμός της κοινότητας, χαμένος μέσα στην πυκνή μυρωδάτη βλάστηση και τα μεγάλα πεύκα. Η κοινότητα Μακρυκάπας απέχει 32 χλμ. από τη Χαλκίδα και έχει περίπου 1.000 κατοίκους. Το χωριό δε διαθέτει καταλύματα, αλλά είναι γεμάτο από καφενεία, ταβέρνες και καφετερίες. Μπορούμε να απολαύσουμε το καφεδάκι μας δίπλα ακριβώς στο ποτάμι, κάτω από βαθύσκιωτα πλατάνια.

Σ' όλη την περιοχή βρέθηκαν αρχαίοι τάφοι και αγγεία από τη νεολιθική εποχή ως τους κλασικούς χρόνους, γεγονός που αποδεικνύει τη συνεχιζόμενη οίκηση της περιοχής.

Υπάρχουν μερικά μικρά χωριά που η φύση τους χάρισε απλόχερα τόση ομορφιά που δεν μπορεί να τη «χορτάσει» το μάτι. Η Γλυφάδα (πρώην Τσέργες), είναι κτισμένη επάνω σε μια πευκόφυτη πλαγιά της Δίρφης με θέα προς το Νότο, την άγρια και επιβλητική κορυφή Δέλφη. Ανατολικά του χωριού το απέραντο Αιγαίο. Το χωριό πήρε το όνομά του από το υφάλμυρο νερό που αναβλύζει κοντά στη θάλασσα. Η Γλυφάδα απέχει 46 χλμ. από τη Χαλκίδα και η διαδρομή μέσω Αγίου Αθανασίου είναι πολύ όμορφη. Οι καταπράσινες πευκόφυτες εκτάσεις εναλλάσσονται με τα απόκρημνα και άγρια βουνά. Το γραφικό χωριό προσφέρεται για ξεκούραση και ηρεμία. Εχει 300 κατοίκους οι οποίοι ασχολούνται με την κτηνοτροφία, τη γεωργία και την εκμετάλλευση των δασών. Τέσσερα χιλιόμετρα βόρεια του χωριού, βρίσκεται η Αγριοσυκιά, ένας καταπράσινος γραφικός οικισμός με πολλά πετρόχτιστα σπίτια.