Στη χώρα μας το 2010, η εφαρμογή της Οδηγίας 2000/60ΕΚ, επιφυλάσσει περισσότερες ιδιωτικοποιήσεις στη διαχείριση και εκμετάλλευση του νερού, υδρόμετρα για τους αγρότες, αλλά και νέες αυξήσεις και χαράτσια στην τιμή του νερού ύδρευσης και στα τέλη αποχέτευσης, με πρόσχημα τη λειψυδρία και τις κλιματικές αλλαγές.

Βασικός άξονας της Οδηγίας αυτής, που ενσωματώθηκε στην εθνική νομοθεσία με το νόμο 2199/2003 επί κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ, είναι «κοινωνικό και οικονομικό αγαθό» και κατ' επέκταση έχει οικονομική αξία σε όλες τις ανταγωνιστικές του χρήσεις. Επομένως το νερό θα πρέπει να τιμολογείται ως εμπόρευμα με βάση την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει» ή «ο χρήστης πληρώνει», όχι μόνο για το κόστος που απαιτείται για τη χρησιμοποίησή του, αλλά και για το κόστος ανάκτησής του. Τι σημαίνουν όλα αυτά;

Οι αλλαγές που επέρχονται θα πλήξουν ιδιαίτερα τη μικρομεσαία αγροτιά η οποία, σε συνδυασμό με την ΚΑΠ, οδηγείται με μαθηματική ακρίβεια στο ξεκλήρισμα. Με βάση τον «επιτακτικό όρο» της Οδηγίας, δηλαδή την «κοστολόγηση του νερού άρδευσης», αναμένεται να τοποθετηθούν υδρόμετρα στα χωράφια. Τα υδρόμετρα αυτά, σύμφωνα με πληροφορίες, θα είναι ηλεκτρονικού τύπου και θα ενεργοποιούνται με ειδικές κάρτες, παρόμοιες με τις γνωστές τηλεκάρτες. Οι αγρότες θα υποχρεώνονται να προαγοράζουν το νερό που θα χρησιμοποιούν στα χωράφια τους και θα το πληρώνουν όχι πια με συμβολικές τιμές ανά στρέμμα ή ανά καλλιέργεια, αλλά με ογκοχρέωση της πραγματικής κατανάλωσης!

Ηδη πειραματικά το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης έχει εγκαταστήσει σε κάποιες περιοχές, ενώ έχει δώσει εντολή σε όλους τους οργανισμούς έγγειων βελτιώσεων της χώρας (ΔΟΕΒ και ΤΟΕΒ), να μπουν παντού σταδιακά τέτοιοι υδρομετρητές, από τη Θράκη και τη Μακεδονία ως την Κρήτη! Σύμφωνα με μελέτες, οι οργανισμοί αυτοί από τις χρεώσεις που κάνουν στους αγρότες καλύπτουν μόνο το 60% των λειτουργικών τους εξόδων, ενώ τα υπόλοιπα καλύπτουν οι κρατικές επιδοτήσεις. Αυτό σημαίνει ότι οι αγρότες θα κληθούν να καλύψουν, σε πρώτη φάση, τη... διαφορά!

Θυμίζουμε ότι ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ, Γ. Σουφλιάς, επανειλημμένα έχει δηλώσει ότι η Οδηγία προβλέπει υδρόμετρα στα χωράφια. Επιπλέον, πριν από ένα χρόνο παρουσίασε το Εθνικό Πρόγραμμα Διαχείρισης των Υδάτινων Πόρων, που προβλέπει επίσης την αλλαγή καλλιεργειών με... λιγότερο υδροβόρες, εξοικονόμηση νερού με άλλες μεθόδους ποτίσματος (στάγδην), αλλά και συντήρηση και επιδιόρθωση των δικτύων ύδρευσης με χρήματα που θα πληρώσουν οι αγρότες...

Στο στόχαστρο από τις αρχές του νέου χρόνου θα μπουν και οι οργανισμοί ύδρευσης και αποχέτευσης εκατοντάδων πόλεων της χώρας. Πρόκειται για 180 δημοτικές επιχειρήσεις ύδρευσης και αποχέτευσης (ΔΕΥΑ) που καλύπτουν το 40% του πληθυσμού της χώρας. Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Οδηγίας και αυτές οι επιχειρήσεις θα πρέπει να αλλάξουν τον τρόπο τιμολόγησης, ώστε να καλύπτεται ολόκληρο το οικονομικό, αλλά και το «περιβαλλοντικό» κόστος του νερού που προσφέρουν είτε για οικιακή, είτε για άλλη χρήση (γεωργική, βιομηχανική κλπ.).

Σύμφωνα με υπολογισμούς που έχουν γίνει στην κυβέρνηση οι οργανισμοί αυτοί από τα έσοδά τους καλύπτουν μόνο το 50% των λειτουργικών τους εσόδων και επομένως οι καταναλωτές σε πρώτη φάση θα κληθούν να καλύψουν αυτή τη διαφορά, με αυξήσεις στα τιμολόγια κατά 50% και ανάλογα χαράτσια στα τέλη αποχέτευσης...

Οι οργανισμοί αυτοί θα υποχρεωθούν επίσης να κάνουν διάφορα έργα υποδομής (ανάπτυξη δικτύων, συντήρηση δικτύων για περιορισμό των διαρροών που υπολογίζεται ότι εξαιτίας τους χάνεται 40% με 60% του νερού, επέκταση των δικτύων αποχέτευσης κ.ά.). Πολλά από τα έργα αυτά αναμένεται να εκτελεστούν με ΣΔΙΤ και θα οδηγήσουν στην ιδιωτικοποίησή τους, γεγονός που θα επιφέρει ακόμη μεγαλύτερες αυξήσεις στην τιμή του νερού και στα τέλη αποχέτευσης.

Στο «χορό» της ιδιωτικοποίησης βέβαια βαδίζουν εδώ και χρόνια οι δύο μεγαλύτερες εταιρείες της χώρας, η ΕΥΔΑΠ στην Αθήνα και η ΕΥΑΘ στη Θεσσαλονίκη. Οι ιδιωτικοποιήσεις αυτές είχαν ως αποτέλεσμα να πληρώνουν οι κάτοικοι της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης πανάκριβα το νερό και τα τέλη αποχέτευσης. Είναι χαρακτηριστικό ότι μέσα σε 8 χρόνια τα τέλη αποχέτευσης στην ΕΥΔΑΠ αυξήθηκαν πάνω από 80% (μετά την αύξηση κατά 7,5% που «τρέχει» από τις αρχές του μήνα) και μέχρι και κατά 150% αυξήθηκε το τιμολόγιο νερού. Οι αυξήσεις αυτές έφεραν μια «τρελή» κερδοφορία στις εταιρείες και κατ' επέκταση στους ιδιώτες μετόχους τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι από το 2005 ως το 2008 τα μετά φόρων κέρδη της ΕΥΑΘ αυξήθηκαν κατά 437,19%!

Η κερδοφορία αυτή είχε ως αποτέλεσμα να αυξάνονται οι «μνηστήρες» για τις επιχειρήσεις αυτές, που επιδιώκουν να βάλουν στο χέρι ένα σημαντικό μέρος από τις μετοχές που κρατάει ακόμη το Δημόσιο και να αποκτήσουν το μάνατζμεντ ή και τη συνδιοίκηση. Ενας από τους «μνηστήρες» αυτούς είναι η γαλλική πολυεθνική «Suez», η οποία ήδη ελέγχει ένα ποσοστό 5% της ΕΥΑΘ και ένα μικρότερο της ΕΥΔΑΠ.

Η ιδιωτικοποίηση των φορέων διαχείρισης νερού αποτελούν τη σύγχρονη μάστιγα στον τομέα αυτό, καθώς το νερό από φυσικό δημόσιο αγαθό μετατρέπεται στα χέρια πολυεθνικών ομίλων σε εμπόρευμα, με στόχο τη μεγιστοποίηση των κερδών τους. Πολλές πόλεις στον κόσμο πληρώνουν ακριβά το τίμημα αυτό, ενώ ο αριθμός τους αναμένεται να αυξηθεί, καθώς υπολογίζεται ότι μέχρι το 2015 περισσότερο από το 75% της ευρωπαϊκής αγοράς νερού και το 65% της αμερικανικής θα ιδιωτικοποιηθούν.