Ο Καρλ Μαρξ για τη φθορά της εργατικής δύναμης
Κυριακή 2 Αυγούστου 2009

Βιομηχανικός εργάτης τη δεκαετία του 1920
Από τη φθορά (ποσοτικά και ποιοτικά) της εργατικής δύναμης προκύπτει και η ανάγκη μεγαλύτερου μεροκάματου για την αναπλήρωσή της γιατί η αξία της αναλώμενης εργατικής δύναμης είναι μεγαλύτερη απ' ό,τι σε άλλα επαγγέλματα, μειωμένου ημερήσιου εργάσιμου χρόνου, αλλά και η αναγκαιότητα να βγαίνουν νωρίτερα στη σύνταξη γιατί καταστρέφεται γρηγορότερα στη διάρκεια του εργάσιμου βίου. Ακόμα, η αναγκαιότητα δημιουργίας συνθηκών υγείας και ασφάλειας στους τόπους δουλειάς με γιατρούς εργασίας, τεχνικούς ασφάλειας που θα ανήκουν σε ένα αποκλειστικά δημόσιο σύστημα Υγείας στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα, και άλλα βεβαίως μέτρα. Εννοείται ότι των κεφαλαιοκρατών «καρφί δεν τους καίγεται» για την υγεία των εργατών. Γι' αυτούς η εργατική δύναμη είναι εμπόρευμα για ανάλωση προκειμένου να κερδοφορούν και να συσσωρεύουν κεφάλαιο.

Ο Καρλ Μαρξ έχει αναφερθεί συγκεκριμένα στο «Κεφάλαιο» για τη φθορά της εργατικής δύναμης. Ας το παρακολουθήσουμε.

«Πρώτα πρώτα είναι αυτονόητο πως σ' όλη τη διάρκεια της ζωής του ο εργάτης δεν είναι τίποτ' άλλο από εργατική δύναμη, ότι επομένως όλος ο χρόνος που διαθέτει είναι φύσει και νόμω χρόνος εργασίας και γι' αυτό ανήκει στην αυτοαξιοποίηση του κεφαλαίου. Ο χρόνος για τη μόρφωση του ανθρώπου, για την πνευματική ανάπτυξη, για την εκπλήρωση κοινωνικών λειτουργιών, για την κοινωνική συναναστροφή, για το ελεύθερο παιχνίδι των φυσικών και πνευματικών δυνάμεων, ακόμα και ο ελεύθερος χρόνος της Κυριακής - κι ας είναι στη χώρα που γιορτάζουν ακόμα και το Σάββατο - όλα αυτά είναι καθαρή ανοησία! Το κεφάλαιο όμως, με το απεριόριστα τυφλό πάθος του και με την πείνα δράκου... σφετερίζεται το χρόνο που είναι απαραίτητος για την ανάπτυξη, την εξέλιξη και τη διατήρηση της υγείας του σώματος. Ληστεύει το χρόνο που είναι απαραίτητος για την κατανάλωση καθαρού αέρα και ηλιακού φωτός. Τσιγκουνεύεται το χρόνο που είναι απαραίτητος για το φαγητό... Τον υγιεινό ύπνο που είναι απαραίτητος για τη συγκέντρωση, την ανανέωση και το φρεσκάρισμα της ζωικής δύναμης, τον περιορίζει το κεφάλαιο σε τόσες ώρες απονάρκωσης, όσες είναι οπωσδήποτε απαραίτητες για να ξαναζωντανέψει ένας απόλυτα εξαντλημένος οργανισμός. Αντί τα όρια της εργάσιμης ημέρας να τα καθορίζει εδώ η φυσιολογική συντήρηση της εργατικής δύναμης, αντίστροφα η μεγαλύτερη δυνατή ημερήσια κατανάλωση της εργατικής δύναμης - όσο νοσηρά βίαιη και επίπονη κι αν είναι η κατανάλωση αυτή - καθορίζει τα όρια για το χρόνο ανάπαυσης του εργάτη. Το κεφάλαιο δε ρωτάει πόσο διαρκεί η ζωή της εργατικής δύναμης...

Ετσι... η κεφαλαιοκρατική παραγωγή... προκαλεί την πρόωρη εξάντληση και θανάτωση αυτής της ίδιας της εργατικής δύναμης... συντομεύοντας το χρόνο της ζωής του.

...Το κεφάλαιο με την απεριόριστη τάση του ν' αυτοαξιοποιείται, συντομεύει τη διάρκεια της ζωής των ξεχωριστών εργατών και επομένως τη διάρκεια λειτουργίας της εργατικής τους δύναμης, γίνεται απαραίτητη η γρηγορότερη αναπλήρωση των φθαρμένων εργατικών δυνάμεων και επομένως η διάθεση μεγαλύτερων εξόδων φθοράς για την αναπαραγωγή της εργατικής δύναμης...

...Το κεφάλαιο, όμως, που έχει τόσο "σοβαρούς λόγους" ν' αρνιέται τα βάσανα της εργατικής γενιάς που το περιβάλλει σήμερα, καθορίζεται τόσο λίγο στην πραχτική κίνησή του από την προοπτική του μελλοντικού σαπίσματος της ανθρωπότητας, δηλαδή σε τελευταία ανάλυση από το ασυγκράτητο ξεκλήρισμα του πληθυσμού, όσο και από την ενδεχόμενη πτώση της Γης πάνω στον ήλιο... Γι' αυτό το λόγο το κεφάλαιο είναι ανελέητο απέναντι στην υγεία και στη διάρκεια ζωής του εργάτη, παντού όπου δεν το υποχρεώνει η κοινωνία να τις υπολογίζει. Στην κατηγορία για σωματικό και πνευματικό μαρασμό, για πρόωρο θάνατο και για το μαρτύριο της υπερβολικής εργασίας, απαντάει: Μήπως θα 'πρεπε να μας βασανίζει αυτό το βάσανο μια και αυξάνει τις απολαύσεις (τα κέρδη) μας;» («Το Κεφάλαιο», τ. 1ος, σελ. 277 - 279 και 282 - 283).