ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ
Οπλο επιβολής της κατοχής το νερό
Κυριακή 30 Αυγούστου 2009

Associated Press

Στο μαρτύριο της λειψυδρίας έχει υποχρεώσει τον παλαιστινιακό λαό η ισραηλινή κατοχή
Καραβάνια νερού προς τη Δυτική Οχθη οργανώνουν, από τις αρχές Αυγούστου, το ΚΚ Ισραήλ, το «Χαντάς» (Δημοκρατικό Μέτωπο για την Ειρήνη και την Ισότητα όπου συμμετέχει το ΚΚ), ανθρωπιστικές και φιλειρηνικές ισραηλινές οργανώσεις, αλλά και ισραηλινές οργανώσεις αντιρρησιών συνείδησης. Προορισμός, καταρχάς, οι κοινότητες Ντάιρ Γκοσάνε, Νάμπι Σάλαχ, Καραουάτ Μπάνι Ζαγίντ, Κουφρ Αϊν, Μπέιτ Ρίμα, όπου οι βρύσες δεν τρέχουν νερό εδώ και βδομάδες. Μια κατάσταση, που σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, αντιμετωπίζει καθημερινά ολόκληρη η Δυτική Οχθη.

Οπως επισημαίνουν, το πρόβλημα της λειψυδρίας στα παλαιστινιακά εδάφη δεν προέκυψε σήμερα. Και δεν προκλήθηκε από την παρατεταμένη ξηρασία που πλήττει, την τελευταία πενταετία, ολόκληρη την περιοχή της Μέσης Ανατολής. Η ξηρασία επιδείνωσε μια, ήδη, τραγική κατάσταση.

Τα κυριότερα υπόγεια αποθέματα νερού της Δυτικής Οχθης βρίσκονται στο ορεινό υδροφόρο στρώμα που διατρέχει το υπέδαφος των περιοχών που βρίσκονται παράλληλα με την συνοριακή γραμμή με το Ισραήλ. Εκτείνεται σε μήκος 135 χιλιομέτρων και έχει πλάτος 35 χιλιόμετρα. Προς διευκόλυνση, τόσο της χαρτογράφησης όσο και της αξιοποίησής του, χωρίζεται στο βόρειο, στο δυτικό και στο ανατολικό τμήμα του.

Το δυτικό τμήμα των αποθεμάτων νερού είναι αυτό που δίνει την καλύτερη ποιότητα νερού. Βρίσκεται σχεδόν ολόκληρο σε εδάφη της Δυτικής Οχθης, όμως οι χώροι συλλογής του βρίσκονται στο Ισραήλ, το οποίο καταναλώνει και το 95% του νερού. Το βόρειο τμήμα πηγάζει εξ ολοκλήρου από τη Δυτική Οχθη, όπου και συλλέγεται, όμως το 70% του νερού κατευθύνεται στο Ισραήλ. Τέλος, το ανατολικό τμήμα στο οποίο βρίσκεται τόσο ως πηγές, όσο και ως χώροι συλλογής αλλά και ως συνολική έκταση εντός του εδάφους της Δυτικής Οχθης, καταναλώνεται κατά 37% από τους εποικισμούς.

Δημόσιο αγαθό του Ισραήλ


Επιπλέον, το νερό θεωρείται φυσική πηγή πλούτου και δημόσιο αγαθό του Ισραήλ! Αυτό σημαίνει ότι η οποιαδήποτε εργασία σχετίζεται με αυτό (π.χ. κατασκευή, επισκευή ή επέκταση υδροδοτικού δικτύου, άνοιγμα πηγαδιών στις περιοχές που δεν υπάρχει υδροδοτικό δίκτυο κλπ.) θα πρέπει να εγκριθεί από ισραηλινές υπηρεσίες. Στα γραφεία τους σωρεύονται εκατοντάδες φάκελοι με προτάσεις που έχουν υποβληθεί από τις αντίστοιχες παλαιστινιακές υπηρεσίες για έργα που σχετίζονται με τη διαχείριση του νερού στη Δυτική Οχθη. Και πώς, άλλωστε, να μη σωρεύονται, όταν και μόνο για ν' ανοίξει ένα πηγάδι χρειάζονται 18 διαφορετικά στάδια εγκρίσεων και αδειών από τις ισραηλινές υπηρεσίες;

Σε όλα αυτά θα πρέπει να προσθέσει κανείς το στρατιωτικό πρόσωπο της κατοχής. Δηλαδή, τα σημεία ελέγχου, που εμποδίζουν τις μεταφορές νερού έστω και με υδροφόρες, τις εισβολές και επιθέσεις σε παλαιστινιακές πόλεις, που συχνά καταστρέφουν συθέμελα το όποιο δίκτυο ύδρευσης υπάρχει, αν υπάρχει, και τις γεννήτριες άντλησης νερού, αλλά και τις προσαρτήσεις εδαφών, φυσικά μαζί με τα πηγάδια που διαθέτουν.

Το αποτέλεσμα είναι μάλλον αναμενόμενο. Συνοπτικά, η Παλαιστινιακή Υδρολογική Υπηρεσία υποστηρίζει ότι ο υδροφόρος ορίζοντας, κατά κύριο λόγο, της Δυτικής Οχθης και της Λωρίδας της Γάζας αποτιμάται σε 75 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα νερό, εκ των οποίων οι Παλαιστίνιοι έχουν πρόσβαση μόνο στα 25 εκατομμύρια. Κατά μέσο όρο, ένας Παλαιστίνιος της Δυτικής Οχθης έχει πρόσβαση σε 63 λίτρα νερού ημερησίως, ενώ ένας Ισραηλινός (συμπεριλαμβανομένων των εποίκων φυσικά) σε 350 λίτρα.

Οσο για τη Λωρίδα της Γάζας, ο κάθε κάτοικος έχει πρόσβαση σε 140 λίτρα νερού ημερησίως. Μόνο που η υπεράντληση του υδροφόρου ορίζοντα έχει οδηγήσει στην υφαλμύρωσή του και έτσι πόσιμο είναι μόνο το 7% του νερού που αντλείται από την περιοχή. Και όλα αυτά, ενώ ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας προβλέπει ότι κάθε άνθρωπος χρειάζεται το λιγότερο 100 λίτρα νερό την ημέρα για να καλύψει τις ανάγκες του σε πόση, αλλά και σε καθαριότητα, τροφή, υγιεινή κλπ.

Θα πρέπει επίσης να επισημανθεί ότι τα στοιχεία αυτά είναι κατά προσέγγιση, αφού μόνο το 69% των παλαιστινιακών κοινοτήτων διαθέτει υδροδοτικό δίκτυο. Ο υπόλοιπος πληθυσμός αγωνίζεται να επιβιώσει με συγκέντρωση βρόχινου νερού, με πηγάδια (που συχνά κλείνει ο ισραηλινός στρατός προσαρτώντας το έδαφος ή χαρακτηρίζοντάς τα παράνομα επειδή δε διέθεταν τις προαναφερόμενες 18 εγκρίσεις) ή με αγορές νερού, κατά κύριο λόγο, από την ισραηλινή εταιρεία ύδρευσης, την «Mekorot». Παρεμπιπτόντως, δε, η τιμή του νερού, την τελευταία αυτή 5ετία της ξηρασίας, έχει ανέβει κατά 150% μέχρι 200%!

Η υποκρισία...

Το θέμα φυσικά και δε θα είχε απασχολήσει τα ΜΜΕ, αν δεν είχε αναφερθεί σε πρόσφατη έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας ως ένας από τους λόγους που παρεμποδίζεται η παλαιστινιακή οικονομική ανάπτυξη (δηλαδή το κέρδος των όποιων επενδύσεων γίνονται, κυρίως, από ξένα κεφάλαια στη Δυτική Οχθη) και κατά συνέπεια και η μελλοντική δυνατότητα αποπληρωμής των δανείων που έχει λάβει η Παλαιστινιακή Αρχή ως «υποστήριξη». Στην έκθεσή της, η Παγκόσμια Τράπεζα υπογραμμίζει ότι ένας Ισραηλινός έχει πρόσβαση σε τέσσερις φορές περισσότερο νερό από ό,τι ένας Παλαιστίνιος, θέτοντας το ζήτημα όχι, φυσικά, στην ανθρώπινη βάση του, αλλά στη βάση της οικονομικής και αγροτικής ανάπτυξης των παλαιστινιακών εδαφών, με καπιταλιστικούς όρους.

Η ισραηλινή πλευρά αντέδρασε έντονα, όπως αναμενόταν. Υποστήριξε ότι η κύρια ευθύνη βαραίνει την Παλαιστινιακή Αρχή και τις υπηρεσίες της, γιατί δεν προχωρούν σε έργα, φέρνοντας ως παράδειγμα ότι εδώ και ένα χρόνο έχει δοθεί στην παλαιστινιακή πλευρά χώρος έξω από την ισραηλινή πόλη Χαντέρα προκειμένου να κατασκευάσει εγκαταστάσεις αφαλάτωσης με προορισμό τη Δυτική Οχθη.

...και η πραγματικότητα

Φυσικά, αποκρύπτεται η γενεσιουργός αιτία του προβλήματος: Η κατοχή. Δεν αναφέρεται ότι, αυθαιρέτως και στη βάση του δίκιου του ισχυρού, όλες οι παλαιστινιακές υδάτινες πηγές θεωρούνται ισραηλινός φυσικός πλούτος.

Δεν αναφέρεται ότι οι παλαιστινιακές καλλιέργειες καταστρέφονται καθημερινά, ενώ σε ακατοίκητους εποικισμούς ποτίζεται το γρασίδι και γεμίζουν πισίνες. Δεν αναφέρεται ότι κοινότητες με πολυμελείς οικογένειες μένουν για καιρό χωρίς τρεχούμενο νερό, με αποτέλεσμα να είναι σταθερό φαινόμενο η εμφάνιση ασθενειών όπως η ηπατίτιδα ή η δυσεντερία. Δεν αναφέρεται ότι εξαιτίας της μη καταλληλότητας έστω και αυτού του νερού που φθάνει στους Παλαιστινίους καταγράφεται, στα παλαιστινιακά εδάφη, υψηλό ποσοστό παιδιών με σοβαρά νεφρικά προβλήματα.

Δεν αναφέρεται, δηλαδή, ότι η ισραηλινή κατοχή, από την πρώτη κιόλας μέρα, χρησιμοποίησε το νερό ως μέτρο υποδούλωσης απέναντι στους Παλαιστινίους, είτε με το να τους το στερεί εντελώς είτε με το να τους το δίνει με το σταγονόμετρο. Δεν αναφέρεται ότι ακόμη και στο πλαίσιο της Κοινής Επιτροπής Νερού (συμφωνία Οσλο 1993) δεν επιτεύχθηκε καμία άλλη πρόοδος, με αποτέλεσμα οι Παλαιστίνιοι της Δυτικής Οχθης να έχουν πρόσβαση στο 17% των υδάτινων πόρων της περιοχής τους, αν και ο πληθυσμός τους έχει αυξηθεί κατά 150% από το 1995, οπότε γινόταν η σχετική συζήτηση.

Τέλος, δεν αναφέρεται ότι όταν ολοκληρωθεί το διαχωριστικό τείχος στη Δυτική Οχθη, εκτός από κατοικημένες περιοχές και εύφορα εδάφη, θα προσαρτήσει στο Ισραήλ και ολόκληρο το δυτικό τμήμα του υδροφόρου ορίζοντα της περιοχής.

Με δύο λόγια, αυτό που δεν αναφέρεται είναι ότι το νερό χρησιμοποιείται ως όπλο επιβολής της ισραηλινής κατοχής. Ενα όπλο ύπουλο και αποτελεσματικό, που δεν καταγράφεται στο κατοχικό οπλοστάσιο.


Ελένη ΜΑΥΡΟΥΛΗ