Υπάλληλοι που «κοιτάνε τη δουλιάς τους, άψογοι και στυγνοί επαγγελματίες, εχέμυθοι» και αποδοτικοί, που πειθαρχούν στις εντολές των προϊσταμένων τους ακόμα και αν εξόφθαλμα είναι παράλογες και άδικες, που υπηρετούν με αφοσίωση την κυβερνητική πολιτική και εργάζονται αποτελεσματικά για την επιβολή της, χωρίς να επιτρέπεται να κάνουν την παραμικρή κριτική(!).

Αυτά είναι σε γενικές γραμμές τα χαρακτηριστικά που πρέπει να διακρίνουν τον υπάλληλο «νέου τύπου», όπως αυτά σκιαγραφούνται μέσα από τον Κώδικα Δεοντολογίας, που έδωσε χτες στη δημοσιότητα η υπουργός Εσωτερικών και Δημόσιας Διοίκησης Β. Παπανδρέου. Οπως είπε η υπουργός, ο Κώδικας αυτός «συνδέεται στενά» με την εφαρμογή του Υπαλληλικού Κώδικα -(σ.σ. του γνωστού αντιδραστικού εκτρώματος που ήδη εφαρμόζεται)-, ιδιαίτερα συνδέεται «με το μέρος που αναφέρεται στα πειθαρχικά παραπτώματα και την παράβαση του υπαλληλικού καθήκοντος και συνιστά ερμηνευτικό βοήθημα για τον πειθαρχικό προϊστάμενο»! Στόχος του κώδικα, όπως αναφέρεται στο σχετικό κείμενο, είναι «η συστηματική τήρηση, εντός και εκτός(!) υπηρεσίας, των βασικών κανόνων ορθής συμπεριφοράς»(!). Οι «αξίες» από τις οποίες πρέπει να εμφορείται, σύμφωνα με τον Κώδικα, ο υπάλληλος παραπέμπουν σε ένα πρότυπο σκοτεινών εποχών, όπου ο εργαζόμενος είναι τυφλό όργανο του κράτους και της κυρίαρχης πολιτικής, χωρίς ουσιαστικά δικαιώματα κυρίως της άσκησης κριτικής στην εφαρμοζόμενη πολιτική! Συγκεκριμένα, στις «θεμελιώδεις αξίες», εκτός των άλλων, περιλαμβάνονται:

1. Η «αποτελεσματικότητα, αποδοτικότητα και ποιότητα»: Ο δημόσιος υπάλληλος «καταβάλλει τη μέγιστη δυνατή επιμέλεια κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του και συμβάλλει στην επίτευξη άριστων ποσοτικών και ποιοτικών αποτελεσμάτων, σε σχέση με τους προσανατολισμένους στόχους της υπηρεσίας του, χωρίς να αγνοεί τον παράγοντα «κόστος».

2. Η «υπευθυνότητα»: Αναλαμβάνει την ευθύνη για τις αποφάσεις και τις ενέργειές του, αναγνωρίζει την ενότητα της δημόσιας υπηρεσίας και διασφαλίζει τη συνέχεια της δημόσιας δράσης.

3. Η ελευθερία έκφρασης: Ο δημόσιος υπάλληλος μπορεί να αναπτύσσει τις πολιτικές, φιλοσοφικές και θρησκευτικές(!) πεποιθήσεις του και εκθέτει αιτιολογημένα τις απόψεις του, ειδικά όταν αυτές συνιστούν υπηρεσιακή κριτική των πράξεων της προϊσταμένης αρχής!

Οι παραπάνω αρχές έχουν εφαρμογή τόσο στις σχέσεις του με την πολιτική ηγεσία και τους προϊσταμένους του, όσο απέναντι στα Μέσα Ενημέρωσης. Απέναντι στην πολιτική ηγεσία: «Θέτει όλες τις γνώσεις και τις δεξιότητές του στη διάθεση των πολιτικών προϊσταμένων και στηρίζει και υλοποιεί τις πολιτικές που διαμορφώνει κάθε νόμιμα εκλεγμένη κυβέρνηση». Απέναντι στους προϊστάμενους: «Αναγνωρίζει τη σημασία της πειθαρχίας και ρυθμίζει ανάλογα τη συμπεριφορά του». «Σε περίπτωση που αμφισβητεί τη νομιμότητα της εντολής που έχει λάβει από προϊσταμένους του, οφείλει να την εκτελέσει χωρίς υπαίτια καθυστέρηση και να αναφέρει εγγράφως την αντίθετη γνώμη του».

Η «αποθέωση», όμως, της δημοκρατίας και των δικαιωμάτων των υπαλλήλων απεικονίζεται στις σχέσεις του απέναντι στα ΜΜΕ: «Δε δημοσιοποιεί μέσω ΜΜΕ στοιχεία της υπηρεσίας του χωρίς την έγκριση των προϊσταμένων του»... «Δε σχολιάζει, υπό την επαγγελματική του ιδιότητα, την κυβερνητική πολιτική, χωρίς να είναι εξουσιοδοτημένος από την υπηρεσία του»... «Δεν αποκαλύπτει πληροφορίες που είναι απόρρητες ή που κατά την κοινή πείρα και λογική δε θα έπρεπε να δημοσιοποιηθούν»... «Οταν προβαίνει σε δημόσια κριτική των πράξεων της προϊσταμένης αρχής (...)στηρίζει τις απόψεις του σε στοιχεία τα οποία είναι γνωστά στους προϊσταμένους του»! Επίσης, εκτός υπηρεσίας δεν επιτρέπεται να εμπλέκεται σε δραστηριότητες που προσβάλλουν το κύρος της δημοσιοϋπαλληλικής του ιδιότητας(!).

Ξεχωριστή σημασία έχουν οι οδηγίες για τους προϊσταμένους, οι οποίοι πρέπει «να αναγνωρίζουν και προστατεύουν τα δικαιώματα των υφισταμένων τους και να μην τα περιορίζουν, παρά μόνο εάν αυτό είναι νόμιμο και κρίνεται απαραίτητο για την ορθή λειτουργία της υπηρεσίας»!

Τα όρια του γελοίου αγγίζουν οι οδηγίες για τη συμπεριφορά του απέναντι στους πολίτες, όπως ότι πρέπει «να χρησιμοποιεί πάντοτε πληθυντικό αριθμό»(!), να βρίσκεται διαρκώς με το «χαμόγελο» στα χείλη, να ζητάει «αμέσως συγνώμη» για παραλείψεις του, να αντιμετωπίζει με ευαισθησία τους πολίτες ιδίως όταν βρίσκονται σε κατάσταση πένθους, σύγχυσης ή ψυχικού κλονισμού»(!), κ.α. Η Β. Παπανδρέου τόνισε ότι ο κώδικας αυτός θα λαμβάνεται υπόψη για την κρίση των υπαλλήλων!