«Η φετινή 8 του Μάρτη είναι μια ξεχωριστή ιστορική επέτειος. Κλείνουν 100 χρόνια από τότε που η Γερμανίδα Κλάρα Τσέτκιν, μια από τις μεγαλύτερες γυναικείες φυσιογνωμίες του παγκόσμιου εργατικού επαναστατικού κινήματος, πρότεινε και υιοθετήθηκε στη Β' Διεθνή Συνδιάσκεψη των σοσιαλιστριών γυναικών να εορτάζεται κάθε χρόνο αυτή η μέρα ως επέτειος για την ηρωική θυσία των απεργών εργατριών γυναικών που έγινε στις 8 Μάρτη 1857 στη Νέα Υόρκη. Τότε που μια μεγάλη διαδήλωση εργατριών στην κλωστοϋφαντουργία και στα ραφτάδικα της Νέας Υόρκης διεκδικούσε «δεκάωρη δουλειά, φωτεινές και υγιεινές αίθουσες εργασίας, μεροκάματα ίσα με των κλωστοϋφαντουργών και των ραφτών», χτυπήθηκε από την αστυνομία και βάφτηκε στο αίμα των εργατριών.

Είναι μέρα απολογισμού της εκατόχρονης πάλης για την ισοτιμία των εργαζόμενων γυναικών, για την κοινωνική τους ισότητα. Μέρα που το εργατικό, και το γυναικείο κίνημα, κάνει το δικό του απολογισμό, προετοιμάζει τη συνέχεια της δράσης του σε μια περίοδο που εξαπολύεται μια καταιγιστική επίθεση σε βάρος των όποιων κατακτήσεων έχουν αποσπαστεί στις συνθήκες του καπιταλισμού.

Η ημερομηνία αυτή είναι καθοριστική για την πορεία του γυναικείου κινήματος ως αναπόσπαστου τμήματος του γενικότερου εργατικού, του επαναστατικού κινήματος.

Το γυναικείο ζήτημα ως ιστορικό κοινωνικό φαινόμενο είναι ένα σύμπλεγμα οικονομικών, πολιτικών, πολιτιστικών ανισοτιμιών και διακρίσεων που εκδηλώνονται σε όλες τις κοινωνικές σχέσεις, συμπεριλαμβανομένων και των σχέσεων των δυο φύλων και πηγάζει από τις ταξικές σχέσεις εκμετάλλευσης. Μπήκε στην πραγματική κοίτη του, από τους ιδρυτές του επιστημονικού σοσιαλισμού - κομμουνισμού, Μαρξ και Ενγκελς, που ανέδειξαν την ταξική φύση του, την αντανάκλασή του στο εποικοδόμημα, νομικό, πολιτικό, ιδεολογικό, πολιτιστικό κάθε εκμεταλλευτικού κοινωνικοοικονομικού σχηματισμού και τις προϋποθέσεις για τη λύση του. Οι Μαρξ και Ενγκελς και στη συνέχεια ο Λένιν απέδειξαν ότι η απελευθέρωση της γυναίκας από την ταξική εκμετάλλευση και τη διπλή καταπίεση, η πραγματική ισοτιμία της με τον άντρα μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο με την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο.

Οι γυναίκες δε συνιστούν ούτε τάξη, ούτε ένα ενιαίο στρώμα. Αυτές που έχουν αντικειμενικό συμφέρον από τη ριζική λύση του προβλήματος είναι οι γυναίκες που ανήκουν στην εργατική τάξη, την τάξη που θα απελευθερώσει την κοινωνία από κάθε μορφής εκμετάλλευση, σε κοινή δράση με εκείνους τους αυτοαπασχολούμενους και τους φτωχούς αγρότες που, λόγω της θέσης τους στην εκμεταλλευτική κοινωνία, η προοπτική τους είναι δεμένη με το σοσιαλισμό. Η νίκη της αντεπανάστασης χειροτέρευσε τους όρους της πάλης των γυναικών και χρησιμοποιείται από τα αστικά κόμματα και τον οπορτουνισμό για την υποταγή στο σύστημα.

Η ΚΕ του ΚΚΕ καλεί τις γυναίκες και τους άντρες εργατοϋπάλληλους, αυτοαπασχολούμενους, φτωχούς αγρότες και αγρότισσες να τιμήσουν την κορυφαία αυτή επέτειο, την πάλη στη μακρόχρονη ιστορία για την κοινωνική ισότητα, τη χειραφέτηση και την ισοτιμία της γυναίκας. Να τιμήσουν τον αγώνα των γυναικών για ισότιμα δικαιώματα με τον άντρα, αναβαθμισμένα και για τα δύο φύλα και όχι στην εξισωτική μείωσή τους, στην εργασία, στην οικογένεια, σε κάθε πτυχή της κοινωνικής δραστηριότητας. Να παλέψουν μαζί με τις γυναίκες, με το οργανωμένο κίνημα για τις ιδιαίτερες ανάγκες που προκύπτουν από την αναπαραγωγική λειτουργία του γυναικείου οργανισμού, τα κοινωνικά προβλήματα και τις προκαταλήψεις που βιώνουν με σύγχρονες μορφές οι γυναίκες και που εμποδίζουν την ωρίμανση της συνείδησης και την ανάπτυξη της δράσης τους. Να αντιστοιχίσουν τον αγώνα τους με τις απαιτήσεις που προβάλλει η βάρβαρη εξειδικευμένη επίθεση της ΕΕ, των αστικών κομμάτων, παντού και στην Ελλάδα, εναντίον των εργαζόμενων γυναικών, ιδιαίτερα της νέας γυναίκας, της νεολαίας.

Η ΚΕ θεωρεί ότι υπάρχουν σοβαρές προϋποθέσεις στην Ελλάδα, ώστε σε ολόκληρη τη χρονιά του 2010 να προβληθεί ο κοινωνικοπολιτικός χαρακτήρας του γυναικείου ζητήματος. Να αναπτυχθούν πολύμορφες αγωνιστικές δραστηριότητες εναντίον των νέων σκληρών μέτρων που παίρνονται στο όνομα της οικονομικής καπιταλιστικής κρίσης. Τα μέτρα αυτά θα έχουν ιδιαίτερα οδυνηρές συνέπειες για τις κοπέλες, τις νέες γυναίκες, τις εργαζόμενες, τις αυτοαπασχολούμενες, τις αγρότισσες, άρα οδυνηρές συνέπειες για την εργατική, λαϊκή, αγροτική οικογένεια, συνολικά για το λαό.

Το προσκλητήριο κάλεσμα του ΚΚΕ για αντεπίθεση, ρήξη, ανατροπή είναι επίκαιρο πολύ περισσότερο τώρα που η καταιγίδα των αντιλαϊκών μέτρων έχει χτυπήσει την πόρτα κάθε λαϊκού νοικοκυριού». (Από τη Διακήρυξη της ΚΕ του ΚΚΕ για τη Διεθνή Μέρα της Γυναίκας 100 χρόνια από την καθιέρωσή της στο Συνέδριο των Σοσιαλιστριών Γυναικών με πρόταση της Κλάρα Τσέτκιν)

Το ΚΚΕ από την πρώτη στιγμή της ίδρυσής του, στο 1ο Συνέδριό του, συζήτησε και αποφάσισε μέτρα και στόχους πάλης πρωτοποριακούς για την εποχή προκειμένου να συμβάλει στον αγώνα για την ταξική συνειδητοποίηση των γυναικών του προλεταριάτου, τη χειραφέτησή τους από την αστική ιδεολογία και πολιτική και για την ανάπτυξη του γυναικείου κινήματος στην Ελλάδα. Σ' όλη του την ιστορική διαδρομή το γυναικείο ζήτημα και η ανάπτυξη της πάλης για τη γυναικεία ισοτιμία, ήταν συστατικό στοιχείο του αγώνα για το σοσιαλισμό. Στο 1ο ιδρυτικό Συνέδριό του (4-10 Νοεμβρίου) (17-23), 1918 στο Πρόγραμμα, διατυπώνονται τα εξής:

«2. Το δικαίωμα της ψηφοφορίας και της εκλογής εις άνδρας και γυναίκας για κάθε είδος εκλογής.

12. Πλήρης αστική, πολιτική, οικονομική και κοινωνική εξίσωση γυναικών, ανδρών. Κατάργηση όλων των νόμων που περιορίζουν τα δικαιώματα της γυναίκας και του νόθου παιδιού.

14. Ιδρυση χωριστών φυλακών για ανηλίκους και γυναίκες και για τα πολιτικά αδικήματα.

Η με νόμο απαγόρευση της νυχτερινής εργασίας για παιδιά και γυναίκες.

Τη με νόμο υποχρέωση των δήμων και κοινοτήτων να συντηρούν γυναικολογικά μαιευτήρια για τις γυναίκες των εργατών, με πλήρεις αποδοχές για οχτώ εβδομάδες πριν και οχτώ εβδομάδες μετά τον τοκετό.

Την καθιέρωση του πολιτικού γάμου».

Ως αποτέλεσμα της δράσης του ΚΚΕ, σε όλη την ιστορία του λαϊκού κινήματος στην Ελλάδα, οι γυναίκες των καταπιεσμένων λαϊκών στρωμάτων δεν έλειψαν από κανένα μετερίζι των αγώνων και μάλιστα έγραψαν ηρωικές σελίδες, σαν συναγωνίστριες στο πλάι των ανδρών. Αυτό αποκαλύπτεται και στις κορυφαίες στιγμές της ταξικής πάλης, όπως στην περίοδο του απελευθερωτικού αγώνα 1940-1944, αλλά και στην τρίχρονη εποποιία του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας. Στη συγκεκριμένη περίοδο έγραψαν τη δική τους ιστορία, και ήταν η μοναδική περίοδος που κατέκτησαν την πραγματική τους ισοτιμία. Δικαιωματικά τούς ανήκει μια περίοπτη θέση στο Πάνθεον των ηρωίδων του επαναστατικού, λαϊκοδημοκρατικού αγώνα και της σύγχρονης νεοελληνικής ιστορίας. Ενα κεφάλαιο της μεγάλης ιστορίας των γυναικών όλου του κόσμου.

Το ΚΚΕ, ραχοκοκαλιά και ψυχή του ΔΣΕ, φρόντισε ώστε να αναπτύσσεται ειδική δουλειά στις γυναίκες που συμμετείχαν και δρούσαν στις γραμμές του, σ' αυτές που δρούσαν στην Ελεύθερη Ελλάδα, έτσι ώστε να κατακτούν θέσεις μέχρι και στα όργανα της Λαϊκής Εξουσίας, εκεί που είχε αρχίσει να εγκαθιδρύεται, αλλά και στις σκλαβωμένες από το μοναρχοφασισμό περιοχές.

Με απόφαση του ΚΚΕ και του Γενικού Αρχηγείου (ΓΑ) του ΔΣΕ το Φλεβάρη του 1948 οργανώνεται ειδική σύσκεψη γυναικών στο ΓΑ. Στη σύσκεψη συμμετέχει αντιπροσωπεία της ΑΦΖ (γυναικεία οργάνωση των Σλαβομακεδονιτισσών). Στη σύσκεψη συζητήθηκε η απόφαση του ΚΚΕ και του ΓΑ για την ιδιαίτερη δουλειά στις γυναίκες του ΔΣΕ. Σύμφωνα με την απόφαση, έπρεπε να τοποθετηθεί γυναίκα στέλεχος ως βοηθός Πολιτικού Επιτρόπου (ΠΕ), από το ΓΑ έως τη διμοιρία. Ετσι θεσμοθετείται η βοηθός ΠΕ για την ανάπτυξη της ιδιαίτερης δουλειάς στις γυναίκες του ΔΣΕ.

Η συμμετοχή και η δράση των γυναικών στο λαϊκό επαναστατικό στρατό, όπως ήταν ο ΔΣΕ, ήταν ιδιαίτερα σημαντική. Στα μάχιμα τμήματά του οι γυναίκες έφτασαν στο 30% σε σύνολο 30.000 μαχητών.

Ο «Ριζοσπάστης» σήμερα αναφέρεται σε μια συγκεκριμένη στιγμή της περιόδου του αγώνα του ΔΣΕ, στην Πανελλαδική Συνδιάσκεψη της Πανελλήνιας Δημοκρατικής Ενωσης Γυναικών (ΠΔΕΓ) που έγινε μέσα στη δίνη της ένοπλης ταξικής σύγκρουσης. Και μόνο το γεγονός της πραγματοποίησης της Συνδιάσκεψης ήταν σπουδαίο κατόρθωμα, αφού η κρατική βία του ταξικού αντιπάλου είχε ενταθεί μπροστά στην αλύγιστη αντίσταση του ΔΣΕ. Ηταν μια σπουδαία επιτυχία όχι μόνο του γυναικείου κινήματος αλλά ολόκληρου του αγώνα που έδινε ο λαός μας.

Η Πανελλαδική Δημοκρατική Ενωση Γυναικών (ΠΔΕΓ)ιδρύθηκε τον Οκτώβρη του 1948 στην Ελεύθερη Ελλάδα. Η ίδρυσή της ήταν αναγκαία μετά τη διάλυση της Πανελλαδικής Ομοσπονδίας Γυναικών (ΠΟΓ) το 1947. Στην ιδρυτική σύσκεψη πήραν μέρος γυναίκες στελέχη από το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας, το Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας, το Αγροτικό Κόμμα Ελλάδας, το ΝΟΦ (Εθνικοαπελευθερωτικό Μέτωπο των Σλαβομακεδόνων) και τη Δημοκρατική Νεολαία Ελλάδας.

Η Δημοκρατική Νεολαία Ελλάδας ήταν οργάνωση της νεολαίας στην Ελεύθερη Ελλάδα και είχε τη δική της συμβολή στον αγώνα του ΔΣΕ.

Η ΠΔΕΓ ανέλαβε να οργανώσει, να συνενώσει και να κατευθύνει τον αγώνα των γυναικών σε ολόκληρη την Ελλάδα για τη λευτεριά, την ανεξαρτησία, την ειρήνη και τη δημοκρατία. Η Α' Πανελλαδική Συνδιάσκεψη της ΠΔΕΓ συνήλθε στην Ελεύθερη Ελλάδα την 1 Μάρτη 1949 με τη συμμετοχή 825 γυναικών - αντιπροσώπων από όλη την Ελλάδα. Η απόφαση της Συνδιάσκεψης εξόπλισε την ΠΔΕΓ, με την επιμονή για διαφωτιστική δουλειά στις γυναίκες, ώστε η δράση της να γίνει ακόμα πιο αποτελεσματική.

Μετά την ήττα του ΔΣΕ και το πέρασμά του στις Λαϊκές Δημοκρατίες και την ΕΣΣΔ, η ΠΔΕΓ συνέχισε την αποστολή και τη δράση της στις νέες πια συνθήκες.

Συνέβαλε σημαντικά στην οργάνωση της ζωής των πολιτικών προσφύγων. Με την ιδιαίτερη δουλειά της στις γυναίκες φρόντισε για τη διαπαιδαγώγηση και την προσαρμογή τους στις συνθήκες της σοσιαλιστικής οικοδόμησης.

Η ΠΔΕΓ ήταν μέλος της Παγκόσμιας Δημοκρατικής Ομοσπονδίας Γυναικών (ΠΔΟΓ).

Σήμερα λοιπόν, με αφορμή την επέτειο της Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης της ΠΔΕΓ, αναδημοσιεύουμε το άρθρο «Η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη της ΠΔΕΓ - Η Γυναίκα στην πάλη για λευτεριά και ειρήνη» της Ρούλας Κουκούλου από το περιοδικό «Δημοκρατικός Στρατός».

Το άρθρο αποκαλύπτει πολλές πλευρές από τις δραστηριότητες των αγωνιστριών γυναικών εκείνων των ημερών, είτε εκείνων που μάχονταν από τις γραμμές του ΔΣΕ με το όπλο στο χέρι είτε αυτών που βοηθούσαν τον αγώνα από άλλα μετερίζια.

Αποπνέει ένας αέρας αισιοδοξίας, αγωνιστικού πείσματος, μαχητικότητας. Ενας αέρας που φτάνει μέχρι σήμερα και εμπνέει για καινούριους αγώνες του εργατικού κινήματος. Θυμίζει πως ο αγώνας του ΔΣΕ δεν έχει ακόμα δικαιωθεί αλλά τα μηνύματά του παραμένουν πάντα ολοζώντανα.