«Ο μισοκοκοράκος» |
Η Μαιρηβή Γεωργιάδου, συνεπής και κατά την τρέχουσα θεατρική περίοδο στο ραντεβού της με τους μικρούς φίλους της, παρουσιάζει - θεατροποιημένο για κουκλοθέατρο - ένα ελληνικό λαϊκό παραμύθι: «Ο μισοκοκοράκος». Ο δραματικός χώρος και χρόνος φυσικά είναι παραμυθιακός. Ο μύθος εξελίσσεται σ' ένα χωριό και συγκεκριμένα σ' ένα φτωχό αγροτόσπιτο, όπου μια τσιγκούνα γριά κι ένας γέρος εκεί είχαν κάποια ζώα για τις ανάγκες τους. Μεταξύ αυτών μια κοτούλα κι έναν μικρόσωμο (αχαμνό) κοκοράκο, εξού και το παρατσούκλι του. Η γριά ήθελε να διώξουν τον μισοκοκοράκο από το σπίτι διότι τον θεωρούσε χαραμοφάη και μη παραγωγικό (μια και κατανάλωνε τροφή, χωρίς να γεννά αυγά). Ο γέρος, που τον αγαπούσε, αντιδρούσε, όμως τελικά νίκησε η επιμονή της γριάς. Ο μισοκοκοράκος στενοχωρημένος εγκατέλειψε το σπίτι και στο δρόμο βρήκε τυχαία ένα χρυσό φλουρί. Ομως, για κακή του τύχη του το πήρε ένας αφέντης για να το προσθέσει στην πλούσια συλλογή του. Ο μισοκοκοράκος, όμως, ένιωσε έντονη αδικία και δυσφορία και προσπάθησε να του το πάρει πίσω. Μετά από διάφορες περιπέτειες... Η εξέλιξη του μύθου έχει απροσδόκητη εξέλιξη και έκβαση.
«Παραμύθια για πλάσματα τρυφερά και αθώα» |
Ο θεατής εντυπωσιάζεται με το μεγάλο μέγεθος των ηρώων (κούκλες - μαρότες) (γέρος, γριά, κότα, μισοκοκοράκος, αφέντης, Γιάννος ο υπηρέτης) και με τα τεράστια αντικείμενα, τα οποία κινούνται και μπαινοβγαίνουν στη σκηνή: Αγροτόσπιτο, φράκτες, χωράφι, καλαμποκιές, πηγάδι, άμαξα, φούρνος, σεντούκι με λίρες. Τρεις ταλαντούχοι κουκλοπαίχτες μεταφέρουν όλα τα παραπάνω αντικείμενα με περισσή τέχνη και κινούν τις κούκλες τόσο επιδέξια, που αποδίδουν θαυμάσια τις κινήσεις τους, με αποτέλεσμα να «αναδεικνύεται» ολοζώντανη η εκφραστικότητα των προσώπων τους και τα συναισθήματά τους. Ετσι, αποδεικνύεται η δύναμη της τέχνης και το ταλέντο του κάθε κουκλοπαίχτη. Ο ρεαλισμός επί σκηνής είναι φανερός, χωρίς όμως να χάνεται η μαγεία του παραμυθιού. Η μεγάλη κουκλοθεατρική σκηνή και τα μεγάλα αντικείμενα δημιουργούν την αίσθηση της ρεαλιστικής πραγματικότητας, ότι δηλαδή το κουκλοθέατρο έρχεται να συναντήσει το θέατρο που χρησιμοποιεί μεγάλη σκηνή και ηθοποιούς. Γι' αυτό και τα τελευταία χρόνια συναντούμε όλο και περισσότερες μεγάλες κουκλοθεατρικές σκηνές ή παραστάσεις - χωρίς την παραδοσιακή σκηνή αυτού του είδους - που δίνονται απευθείας στο παλκοσένικο. Αυτό δε σημαίνει ότι όσοι κουκλοπαίχτες παραμένουν στην παραδοσιακή μικρότερη σκηνή υστερούν. Οι καλοί μαστόροι - κουκλοποιοί και κουκλοπαίχτες - αποδίδουν εξίσου καλά σε όλες τις σκηνές.
Η Μιρέλα Κατσά (η οποία είναι υπεύθυνη και για τη θαυμάσια επιμέλεια κίνησης και την εμψύχωση), η Μαιρηβή Γεωργιάδου και ο Θέμης Βλάχος ερμήνευσαν υπέροχα τους ρόλους και διακρίθηκαν για το δραματικό τόνο της φωνής τους, ενώ ακουγόταν ως υπόκρουση η ωραία μουσική του Γιώργου Παυλάκου.
Εντύπωση μου έκανε η αντίθεση κίνηση - από τον ήρωα που περπατούσε προς μία κατεύθυνση - κάποιων πραγμάτων (στάχυα και καλαμποκιές), ώστε να υπάρχει μεγαλύτερη αληθοφάνεια στην κίνησή του. Ωραίο και πρωτότυπο εύρημα. Η ευρηματικότητα βέβαια της σκηνοθέτιδας -σκηνογράφου Μαιρηβής Γεωργιάδου φαίνεται και σε άλλα σημεία της παράστασης.
Τους φωτισμούς και την τεχνική επιμέλεια έχει ο Ρικάρντο ντι Λάουρο, ο οποίος απέδωσε την ατμόσφαιρα του παραμυθιού και τις συναισθηματικές αποχρώσεις των δρώμενων.
Ο έρωτας του Νίκου Καμτσή για τα λαϊκά μας παραμύθια και γενικότερα την ελληνική λαϊκή προφορική παράδοση παραμένει μέχρι σήμερα ζωντανός, από τότε που με ιερή φλόγα και πάθος «τρύγησε» από γέροντες και γριούλες και συγκέντρωσε 200 λαϊκά παραμύθια στη Θράκη, όπου υπηρετούσε, νέο παιδί ακόμη, ως στρατιώτης. Αλλά ακόμη και σήμερα τα επιτεύγματα εκείνα της νεότητάς του παραμένουν ζωντανά στην ψυχή και στη συνείδησή του, αφού αρκετά από τα παραμύθια εκείνης της συλλογής δραματοποιημένα και διασκευασμένα κατάλληλα από τον ίδιο ταξιδεύουν με το «Αερόπλοιό» του στο θέατρο «ΤΟΠΟΣ ΑΛΛΟΥ». Στο πρόγραμμα της παράστασης, μεταξύ άλλων, σημειώνονται τα εξής: «Τα παραμύθια μιλάνε για τον κόσμο που μας περιβάλλει, αλλά και για τον κόσμο που έχουμε μέσα μας. Μας αποκαλύπτουν την αλήθεια του που πολλές φορές είναι καλά κρυμμένη».
Κατά την τρέχουσα θεατρική περίοδο, λοιπόν, ανέβασε δραματοποιημένα παραμύθια σε μια ευφάνταστη σκηνοθετικά και σκηνογραφικά θεατρική παράσταση. Η σκηνοθετική ευρηματικότητα του έμπειρου και ταλαντούχου σκηνοθέτη Νίκου Καμτσή συγκίνησε τα παιδιά/θεατές και τους συνοδούς τους με την παραμυθιακή ατμόσφαιρα που δημιούργησε, με τους χαρακτήρες που ζωντάνεψε, με τη συγκινησιακή φόρτιση που μετέδωσαν οι δύο ταλαντούχοι ηθοποιοί της παράστασης: Ράνια Φουρλάνου και Δάφνη Σκρουμπέλου. Στην οθόνη - μέσα στο φωτεινό δίσκο του φεγγαριού - φαίνεται (σε βίντεο) και συζητά μαζί τους η Κατερίνα Μπαλαμώτη.
Στη σκηνή υπάρχουν ακίνητες γιγαντόκουκλες, οι οποίες στη ροή τής παράστασης κινούνται, αναλαμβάνοντας πρωταγωνιστικούς ρόλους, όπως: πασάς, αξιωματικός, μάγειρας κ.ά. Επίσης, στη σκηνή υπάρχουν διάφοροι κύβοι κι ένα σεντούκι, το οποίο παίζει το ρόλο του, αφού απ' αυτό βγαίνει η κούκλα Ξέστρα, η οποία συνιστά στη Θεοδώρα την ανάποδη να λέει όλες τις λέξεις με ανάποδο νόημα και όχι με το πραγματικό τους (α-κλειδί, α-γκαραζιέρηδες, α-καθόλου, α-καρούμπαλα, α-καθόλου κ.ο.κ.) Ωραία η σκηνή, όπου στην οθόνη κινείται και ανεβαίνει στον ουρανό ένα ολόγιομο φεγγάρι, τα σύννεφα και σκιές από την πόλη κάνουν την εμφάνισή τους.
Εξυπνο είναι το εύρημα μιας ηθοποιού/εγγονής με τη γιαγιά της, την οποία υποδύεται η ίδια, φορώντας γυαλιά, τα οποία βγάζει και βάζει, ανάλογα με το ρόλο που υποδύεται. Η Ξέστρα πετάει μικρά κουτάκια, τα οποία έχουν μέσα παραμύθια που ζωντανεύουν, όπως: «Ο γλάρος και η κουκουβάγια», «Ο ποντικός και γάτα», «Ο μικρός κόκορας» (ή «Ο κόκορας και το φλουρί»)1.
Τα θαυμάσια σκηνικά και κοστούμια επιμελήθηκε η Μίκα Πανάγου, τη μουσική ο Χρήστος Ξενάκης, τις χορογραφίες η Ράνια Φουρλάνου και για την επεξεργασία του βίντεο υπεύθυνος ήταν ο Γιώργος Αλεξίου.
Το θέατρο για παιδιά «Αερόπλοιο» από το 1985 προσφέρει στα παιδιά με παιδαγωγική υπευθυνότητα και αισθητική ποιότητα θεατρικές παραστάσεις, συμπληρώνοντας και στηρίζοντας το έργο του σχολείου και της οικογένειας. Απευθυνόμενος προς τους εκπαιδευτικούς, ο Νίκος Καμτσής παρατηρεί εύστοχα ότι «ο ρόλος ο δικός μας και η δική σας αποστολή είναι λειτουργίες παράλληλες και αλληλοσυμπληρούμενες»2.
1. Το παραμύθι αυτό είναι ακριβώς το ίδιο με εκείνο που ανέβασε, την ίδια περίοδο 2009-2010, η Μαιρηβή, στο Θέατρο Κούκλων της: «Ο μισοκοκοράκος».
2. Από το πρόγραμμα της παράστασης.