Μερικές από τις επιπτώσεις της «απελευθέρωσης» | ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Τα σχέδια που αφορούν τη ΔΕΗ εντάσσονται στους συνολικούς ανταγωνισμούς που αναπτύσσονται στην Ενέργεια

Εχουν περάσει 11 χρόνια από τότε που η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ ψήφιζαν στη Βουλή την πρώτη ρύθμιση απελευθέρωσης του τομέα ηλεκτρικής ενέργειας με την κατάργηση του κρατικού μονοπωλίου της ΔΕΗ. Εκείνη την περίοδο, τα δύο αστικά κόμματα προπαγάνδιζαν τα ευεργετικά αποτελέσματα που θα είχε ο ελεύθερος ανταγωνισμός πολλών ιδιωτικών επιχειρήσεων για την ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών.

Το διάστημα που μεσολάβησε από την ψήφιση του ν. 2773/99 ήταν αρκετά διδακτικό, για να αποκαλυφθούν οι πραγματικοί στόχοι - και οι αρνητικές συνέπειες για το λαό - της πορείας απελευθέρωσης, αφού στην Ευρώπη υπήρχε ήδη πλούσια, αρνητική πείρα. Οι μύθοι της αστικής προπαγάνδας άρχισαν να καταρρέουν ο ένας μετά τον άλλον.

Ας δούμε τι συνέβη συγκεκριμένα και επιπλέον μερικά παραδείγματα από τη διεθνή πραγματικότητα:

1. Μέσα σε μια 5ετία (2003-2008) η παραγωγικότητα των εργαζομένων της ΔΕΗ ΑΕ αυξήθηκε ετησίως 5,3% κατά μέσο όρο. Ομως, αυτή η αύξηση δεν αξιοποιήθηκε για τη μείωση του συνολικού χρόνου εργασίας, αλλά για τη μείωση του συνολικού αριθμού των εργαζομένων. Ετσι, σε σχέση με το 1993, η μείωση του αριθμού των εργαζομένων ξεπέρασε το 28%.

Το ίδιο έγινε και στη Βρετανία την πενταετία 1990-1995 όπου μετά την ολοκλήρωση της «απελευθέρωσης» οι θέσεις εργασίας μειώθηκαν κατά 42%, ενώ την ίδια περίοδο στη Γαλλία που δεν προχώρησε η «απελευθέρωση» η αντίστοιχη μείωση ήταν μόλις 1,7%.

Ενα λοιπόν το κρατούμενο είναι ότι δεν ωφελήθηκαν οι εργαζόμενοι του κλάδου από την αύξηση της παραγωγικότητας.

Τι έγινε με τα λαϊκά νοικοκυριά και τη λαϊκή κατανάλωση;

2. Το σύνολο των διαθέσιμων στοιχείων δείχνει ότι το λαϊκό νοικοκυριό δεν ωφελήθηκε από την αύξηση της παραγωγικότητας των εργαζομένων στη ΔΕΗ ΑΕ. Την περίοδο 2000-2006 που η παραγωγικότητα στη ΔΕΗ ΑΕ αυξάνεται σημαντικά, οι τιμές της οικιακής κατανάλωσης αυξάνονται ετησίως κατά μέσο όρο πάνω απ' τον πληθωρισμό, ενώ η αύξηση του 2007 έφτασε το 7%. Στα τέλη Απρίλη 2010 τα τιμολόγια επιβαρύνθηκαν και με τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης Ηλεκτρικής Ενέργειας που αντιστοιχεί σε αυξήσεις από 5,7% έως 8%, ανάλογα με την κατανάλωση.

Σε όλα αυτά πρέπει να συνυπολογίσουμε τη μείωση των πραγματικών μισθών, τη φορολογική αφαίμαξη, την αύξηση των τιμών σε προϊόντα πλατιάς κατανάλωσης, που «πνίγουν» ακόμα περισσότερο το εισόδημα των λαϊκών νοικοκυριών. Αξίζει να σημειώσουμε ότι σε χώρες όπως Δανία, Βρετανία, Σουηδία, όπου έχει προχωρήσει η απελευθέρωση και ο ανταγωνισμός ανάμεσα σε ισχυρούς μονοπωλιακούς ομίλους, οι τιμές οικιακής κατανάλωσης αυξήθηκαν από 77% έως 91% μεταξύ του 2001 και του 2006.

Τρανή απόδειξη για το τι πρόκειται να γίνει στη χώρα μας είναι η όλη κουβέντα που γίνεται για τον «εξορθολογισμό» των τιμολογίων ηλεκτρικής ενέργειας που θα ακολουθήσει τα μέτρα της κυβέρνησης. Κάτι που εκτιμάται ότι θα επιφέρει μέχρι και διπλασιασμό των τιμολογίων!

3. Μία άλλη πτυχή που σχετίζεται με την απελευθέρωση της ενέργειας είναι το ζήτημα της Δημόσιας Υγείας και του Περιβάλλοντος.

Στο πλαίσιο της απελευθέρωσης οι ιδιωτικοί όμιλοι επιλέγουν πότε και πού θα επενδύσουν, ποιο καύσιμο θα χρησιμοποιήσουν, με μοναδικό γνώμονα το μέγιστο κέρδος τους. Γι' αυτό προκρίνονται επενδυτικές προτάσεις δημιουργίας νέων μονάδων παραγωγής από λιθάνθρακα που αφορούν τους Νομούς Εύβοιας, Μαγνησίας, Καβάλας, Βοιωτίας. Και αυτό, τη στιγμή που είναι γνωστές οι επιπτώσεις στο Περιβάλλον και κυρίως στη Δημόσια Υγεία, απ' την έκλυση οξειδίων αζώτου και θείου, σημαντικών ποσοτήτων αιωρούμενων σωματιδίων, καθώς και απ' τη δημιουργία στερεών αποβλήτων.

Φυσικά, αυτό δε σημαίνει ότι πρέπει να αποκλειστεί η συμμετοχή του λιθάνθρακα στο συνολικό μείγμα ηλεκτροπαραγωγής της χώρας. Ομως, η χωροθέτηση σχετικών μονάδων, όταν γίνεται με γνώμονα το καπιταλιστικό κέρδος των λίγων μονοπωλιακών ομίλων και όχι την ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών, θυσιάζει Δημόσια Υγεία, προστασία του Περιβάλλοντος, ισόρροπη ανάπτυξη περιοχών και κλάδων.