Τρία ονόματα που κρύβουν το χρώμα, το άρωμα και τους πολλαπλούς συμβολισμούς του λουλουδιού (ζωή, έρωτας, άνοιξη, ομορφιά), που πάντα ήταν στο επίκεντρο της ανθρώπινης ζωής μα και της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Χρώματα, αρώματα και συμβολισμοί που σε ταξιδεύουν στο μύθο, στην ελληνική αρχαιότητα, στη ρωμαϊκή εποχή και στα πρώτα βήματα του χριστιανισμού. Τρία λουλούδια που τον τελευταίο αιώνα έγιναν σύμβολα στους κοινωνικούς αγώνες.

Υπάρχουν πολλοί μύθοι με το άρωμα του ρόδου, «βασίλισσας» των λουλουδιών, ...ποιητικοί και καλλιτεχνικοί. Ενας από αυτούς λέει ότι το τριαντάφυλλο δημιουργήθηκε από τη θεά των λουλουδιών και της βλάστησης, τη Χλωρίδα. Αυτή μια μέρα βρήκε το άψυχο σώμα μιας νύμφης στο δάσος και το μεταμόρφωσε σε λουλούδι. Κάλεσε τότε την Αφροδίτη, τη θεά της αγάπης, και τον Διόνυσο, το θεό του κρασιού. Η Αφροδίτη χάρισε στο λουλούδι ομορφιά και ο Διόνυσος πρόσθεσε νέκταρ για να του δώσει γλυκιά ευωδιά. Ο Ζέφυρος, ο θεός του ανέμου, φύσηξε μακριά τα σύννεφα και έτσι ο Απόλλωνας, ο θεός του Ηλιου, μπόρεσε να λάμψει και να κάνει το λουλούδι να ανθίσει.

'Η ότι η Κυβέλη δημιούργησε το τριαντάφυλλο για να εκδικηθεί την Αφροδίτη μειώνοντας έτσι την ομορφιά της. Λέει ένας άλλος μύθος πως όταν πληγώθηκε ο Αδωνης από τον άγριο κάπρο η θεά Αφροδίτη έτρεξε να βοηθήσει τον τραυματισμένο φίλο της, πάτησε ένα αγκάθι και από το αίμα που κύλησε έβαψε κόκκινο ένα τριαντάφυλλο. Μέχρι τότε υπήρχαν μόνο άσπρα τριαντάφυλλα.

Πολύχρωμο και κάθε χρώμα έχει μια ξεχωριστή σημασία: Κόκκινο, τον εραστή, ακόμα σημαίνει διαρκές πάθος. Λευκό, ταπεινοφροσύνη και αθωότητα. Κίτρινο, τη φιλία και τη χαρά. Ροζ, ευγνωμοσύνη, εκτίμηση και θαυμασμό. Πορτοκαλί, ενθουσιασμό και επιθυμία. Λιλά και μοβ τριαντάφυλλα, γοητεία και αγάπη με την πρώτη ματιά. Ο αριθμός των στελεχών σε ένα τριαντάφυλλο μπουκέτο μπορεί επίσης να εκφράζει συγκεκριμένα συναισθήματα.

Το τριαντάφυλλο εμφανίστηκε στη Γη πολύ νωρίτερα από τον άνθρωπο. Απολιθώματα ανθέων και φύλλων βρέθηκαν στη Βόρεια Αμερική και χρονολογούνται πάνω από 35 εκατομμύρια χρόνια. Σε απεικονίσεις το συναντάμε το 4.000 π.Χ. σε νομίσματα στην κεντρική Ασία. Στην Ευρώπη το βρίσκουμε αρχικά στην Ελλάδα, στο παλάτι της Κνωσού. Πιστεύεται ότι στην Ελλάδα το έφερε ο Μίδας, βασιλιάς της Φρυγίας, ο οποίος, σύμφωνα με αναφορά του Ηροδότου, είχε στον κήπο του τριαντάφυλλα με 60 πέταλα. Πολλοί ιστορικοί, ποιητές και κλασικοί συγγραφείς εξύμνησαν το «άνθος της Αφροδίτης», όπως το ονόμαζαν οι αρχαίοι Ελληνες. Ηταν το λουλούδι της Αφροδίτης, της θεάς της αγάπης, της ομορφιάς, των τεχνών και της δημιουργικότητας κάθε είδους. Το καλλιέργησαν με αγάπη και αφοσίωση και αργότερα το διέδωσαν σε άλλους λαούς. Ο Επίκουρος διατηρούσε έναν υπέροχο κήπο με τριαντάφυλλα στην Αθήνα.

Τη ρωμαϊκή εποχή καλλιεργήθηκε σε τεράστιες εκτάσεις και χρησιμοποιήθηκε σε πολλούς τομείς. Ακόμη και μπάνιο με ροδόνερο έκαναν. Αυτή την περίοδο το λουλούδι συνδέθηκε με τη λαγνεία και έγινε σύμβολο της χυδαιότητας (οι αυτοκράτορες απαιτούσαν χαλιά από ροδοπέταλα για τα όργιά τους). Γι' αυτό και η Εκκλησία στην αρχή το αποδοκίμαζε ως σύμβολο της παρακμής και της υπερβολής της Ρώμης. Αργότερα, όμως, γύρω στο 400 μ.Χ., το αποδέχθηκε (λέγοντας ότι το αγκάθινο στεφάνι του Χριστού στη σταύρωση ήταν από τριανταφυλλιά) και το θεώρησε άνθος της αγνότητας, της αγιότητας και συμβόλιζε το αίμα του Χριστού.

Η τριανταφυλλιά μας έδωσε αρκετά ονόματα, κυρίως γυναικεία, που εκφράζουν την ομορφιά, το άρωμα και το χρώμα του λουλουδιού: Τριαντάφυλλος - τριάντα + φύλλα (τριαντάφυλλον, ρόδον) - 45 εμφανίσεις (σε δείγμα 42.945 ανδρών). Τριανταφυλλιά με 42 εμφανίσεις, Φυλλιώ με 13 εμφανίσεις, Τριανταφυλλιώ και Τριαντάφυλλη που δεν εμφανίζονται στο δείγμα αλλά η χρήση του σήμερα είναι εξακριβωμένη, Ροδάνθη με 7 εμφανίσεις, Ροδοθέα με 2 εμφανίσεις και η Ροδόσταλη με 1 εμφάνιση στο δείγμα (24.415 γυναίκες). Σχετικά είναι και τα ξενόγλωσσα Ρόζα - λατ. rosa = ρόδο, τριαντάφυλλο - (6 εμφανίσεις), Ροζαλία (3 εμφανίσεις), Ροζίτα (3 εμφανίσεις), Ροζαλίντα και Ροζέλα (1 εμφάνιση) και Ροζίνα και κατά παρετυμολογία Αρεζίνα (καμία εμφάνιση στο δείγμα και για τα δύο).

Οι αρχαίοι Ελληνες θεωρούσαν ότι ένα τόσο κομψό φυτό, τόσο όμορφο και αρωματικό φυτό δεν μπορούσε παρά να έχει θεϊκή καταγωγή. Λέγανε ότι όταν γεννήθηκε ο Ηρακλής, ο Ερμής έφερε το βρέφος κρυφά στον Ολυμπο και το έβαλε στο στήθος της Ηρας για να θηλάσει. Ο Δίας, που ήθελε ο γιος του να γίνει αθάνατος και να εξουσιάζει όλους τους άλλους ανθρώπους, είχε ποτίσει ήδη την Ηρα μ' ένα κόκκινο γλυκό κρασί και μισομεθυσμένη αποκοιμήθηκε. Το παιδί όμως δάγκωσε τη ρώγα και η Ηρα από τον πόνο πετάχτηκε από τον ύπνο της, πέταξε το παιδί κάτω και από τις σταγόνες γάλα που πετάχτηκαν ψηλά σχηματίστηκε ο Γαλαξίας ενώ αυτές που έπεσαν στη γη μεταμορφώθηκαν σε ωραία και μυρωμένα λουλούδια που ονομάστηκαν κρίνοι.

Τοιχογραφίες που βρέθηκαν στη Μινωική Κρήτη και στη Θήρα δείχνουν ότι ο λευκός κρίνος (αποκαλούμενος σήμερα και κρίνος της Παναγιάς) χρησιμοποιούνταν ως θρησκευτικό σύμβολο. Αργότερα, οι πρώτοι χριστιανοί για να δικαιολογήσουν την εγκυμοσύνη της Μαρίας (δεδομένης της απουσίας του Ιωσήφ) ταύτισαν το λουλούδι με την αγνότητα και την άσπιλη σύλληψη της Παναγίας. Βέβαια, το λευκό ήταν και είναι σύμβολο της αγνότητας και της ταπεινότητας. Και σήμερα ο κρίνος είναι σύμβολο αυτών που προσπαθούν να αλλάξουν τον κόσμο.

Από το μυρωδάτο, κομψό και όμορφο λευκό κρίνο προέκυψαν τα ονόματα Κρινιώ (3 εμφανίσεις) και Κρινούλα (1 εμφάνιση).

Η γαριφαλιά έχει ιστορία μεγαλύτερη από 2.000 χρόνια και το όνομά της είναι λέξη με μεγάλη ιστορία και πολυταξιδεμένη. Προέρχεται από το αρχαίο καρυόφυλλον αλλά στα ελληνικά ήρθε από τα ιταλικά, και συγκεκριμένα από το garofolo, αποτελεί δηλαδή αντιδάνειο και γι' αυτό γράφεται όπως προφέρεται (λέξη με άμεση ξενική ετυμολογική προέλευση, αλλά απώτερη ελληνική καταγωγή).

Από την ομορφιά του λουλουδιού και τους συμβολισμούς του προέκυψαν τα ονόματα Γαριφαλιά (43 εμφανίσεις), Καρυοφύλλης (6 εμφανίσεις), Γαρίφαλος (3 εμφανίσεις), Γαρουφαλιά, Γαρέφω, Καρυοφυλλιά (καμία εμφάνιση στο δείγμα αλλά η χρησιμοποίησή τους σήμερα είναι εξακριβωμένη). Γαρίφαλο ονομάζεται και άλλο φυτό της ίδιας οικογένειας, το οποίο χρησιμοποιείται ως μπαχαρικό, το γνωστό μοσχοκάρφι. Εξ ου και η Μοσχοκαρφένια για την ευωδιά της (1 εμφάνιση στο δείγμα).

Σήμερα, το γαρίφαλο μπορεί να βρεθεί σε ένα ευρύ φάσμα χρωμάτων και είναι πλούσιο σε συμβολισμούς. Μα πάνω απ' όλα το κόκκινο γαρίφαλο είναι σύμβολο και έμβλημα της επανάστασης. Σύμβολο της ανυποχώρητης μαχητικότητας και πάλης του λαού.