Το Συμβούλιο της Ευρώπης - καμία σχέση με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο - θεσμοθετήθηκε το 1949 και εδρεύει στο Στρασβούργο, στη Γαλλία. Οταν ιδρύθηκε δε δέχτηκε τη συμμετοχή των τότε σοσιαλιστικών χωρών, γι' αυτό και ονομάστηκε «Συμβούλιο του ψέματος». Εχει 47 κράτη - μέλη, μεταξύ των οποίων και 21 χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Στις 9 Αυγούστου 1949 η Ελλάδα προσχώρησε ως το 11ο κράτος - μέλος στο Συμβούλιο της Ευρώπης. Δεν αποτελεί όργανο της ΕΕ, καθώς ο ρόλος του είναι διακριτός, ωστόσο και τα 27 κράτη - μέλη της συμμετέχουν και στο Συμβούλιο της Ευρώπης.

Ενας παραγκωνισμένος και απαρχαιωμένος θεσμός, που από το 1989 αποκτά ξανά ρόλο, προκειμένου να λειτουργεί ως:

• Ο ύστατος πολιτικός θεματοφύλακας και κέρβερος όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα στις πρώην σοσιαλιστικές χώρες της Ευρώπης. Οπως σημειώνει στις διακηρύξεις του, «πρωταρχικός στόχος του Συμβουλίου της Ευρώπης είναι να δημιουργηθεί ένα κοινό δημοκρατικό και νομικό πλαίσιο σε ολόκληρη την ήπειρο, για τη διασφάλιση του σεβασμού των θεμελιωδών αξιών της: Τα ανθρώπινα δικαιώματα, η δημοκρατία και το κράτος δικαίου».
• Υποστηρικτής των χωρών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης ώστε να σταθεροποιηθούν πολιτικά, θεσμικά και συνταγματικά, παράλληλα με την οικονομική μεταρρύθμιση. «Για την εδραίωση της δημοκρατικής σταθερότητας στην Ευρώπη, με την υποστήριξη πολιτικών, νομοθετικών και συνταγματικών μεταρρυθμίσεων» γράφεται σχετικά στη διακήρυξή του.
• Για να αποκτήσουν τα μέλη του γνώση εφαρμογής σε τομείς όπως ανθρώπινα δικαιώματα, δημοκρατία, εκπαίδευση, πολιτισμό και περιβάλλον.

Το Συμβούλιο της Ευρώπης συνθέτουν:

• Η Επιτροπή Υπουργών, αποτελούμενη από τους 47 υπουργούς Εξωτερικών των κρατών - μελών ή τους αναπληρωτές τους στο Στρασβούργο (Επιτροπή Μονίμων Αντιπροσώπων). Συνεδριάζει σε υπουργικό επίπεδο μία φορά το χρόνο (το Μάη ή το Νοέμβρη) και σε επίπεδο αναπληρωτών σε τακτική βάση. Είναι το βασικό όργανο λήψης αποφάσεων του Συμβουλίου. Διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην επίβλεψη εκτέλεσης των αποφάσεων που εκδίδει το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
• Η Κοινοβουλευτική Συνέλευση, αποτελούμενη από 636 μέλη (318 τακτικά και 318 αναπληρωματικά), προερχόμενα από τα 47 εθνικά κοινοβούλια. Συνέρχεται τέσσερις φορές το χρόνο. Εχει συμβουλευτικό ρόλο και μπορεί να απευθύνει μη δεσμευτικές συστάσεις προς την Επιτροπή Υπουργών. Η Ελλάδα εκπροσωπείται στη Συνέλευση από 14μελή κοινοβουλευτική αντιπροσωπεία (7 τακτικά - 7 αναπληρωματικά μέλη).
• Η Σύνοδος των Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών.

Ο αντιδραστικός και επικίνδυνος χαρακτήρας του Συμβουλίου της Ευρώπης και της Κοινοβουλευτικής του Συνέλευσης επιβεβαιώθηκε από την προσπάθειά του το 2006 να νομιμοποιήσει και να εφοδιάσει τις καπιταλιστικές κυβερνήσεις στα κράτη - μέλη του με το αντικομμουνιστικό μνημόνιο, στη βάση του οποίου ο κομμουνισμός εξισώνεται με το φασισμό, συστήνεται στα κράτη να εντατικοποιήσουν τις προσπάθειες για το ξαναγράψιμο της Ιστορίας και μπαίνουν οι βάσεις για να τεθούν στην παρανομία τα Κομμουνιστικά Κόμματα.

Στις 25 Γενάρη 2006, το κατάπτυστο κείμενο του αντικομμουνιστικού μνημονίου υπερψηφίστηκε στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης από 85 μέλη, έναντι 50 που το καταψήφισαν και 11 που ψήφισαν λευκό. Κατ' αυτόν τον τρόπο δε συγκέντρωσε τα 2/3 των 146 ψηφισάντων και δεν προχώρησε η συζήτησή του στο Συμβούλιο των Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης, με αποτέλεσμα το ψήφισμα να χαρακτηρίζεται ως «no recommandation» («μη συνιστώμενο»).

Η πλειοψηφία των βουλευτών - μελών της Συνέλευσης προτίμησε να μην πάρει μέρος στην ψηφοφορία, κάτω από την πίεση των αντιδράσεων και των κινητοποιήσεων, στις οποίες πρωτοστάτησε πανευρωπαϊκά το ΚΚΕ, σε συνεργασία με άλλα Κομμουνιστικά και Εργατικά Κόμματα, καθώς και φορείς του λαϊκού κινήματος. Η μαζική αντίδραση των εργαζομένων και του λαού στην Ελλάδα, με πρωτοπόρους τους κομμουνιστές, είχε σαν αποτέλεσμα κανένας Ελληνας βουλευτής - μέλος της Συνέλευσης να μην ψηφίσει υπέρ του μνημονίου.

Με το κατάπτυστο κείμενο επιχειρείται η ποινικοποίηση της αγωνιστικής λαϊκής δράσης, συκοφαντείται με τον πλέον χυδαίο τρόπο ο σοσιαλισμός που γνώρισε η ανθρωπότητα, ο οποίος μάλιστα εξισώνεται με το φασισμό και το ναζισμό και ζητείται από τα υπάρχοντα κομμουνιστικά κόμματα να καταθέσουν δηλώσεις μετανοίας και αποκήρυξης της ιδεολογίας και κοσμοθεωρίας τους, ακόμα και της δράσης τους κατά το παρελθόν και το παρόν, δράση που σφράγισε κάθε εργασιακή, κοινωνική, δημοκρατική κατάκτηση των λαών.