Ο πόλεμος που έχει εξαπολύσει το κεφάλαιο ενάντια στο λαό, τόσο στην Ελλάδα όσο και στις άλλες χώρες της ΕΕ, στόχο έχει να καταστήσει την εργατική δύναμη ακόμα πιο φθηνή, να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών μονοπωλίων στο διεθνή ανταγωνισμό, τόσο κατά τη διάρκεια της καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης, όσο και μετά από αυτήν. Η αντιλαϊκή πολιτική δε χτυπά μόνο τους μισθούς, τις συντάξεις και τα επιδόματα των εργαζομένων, αλλά, παράλληλα, σαρώνει τις όποιες κοινωνικές υπηρεσίες παρείχαν το κράτος και οι δήμοι μέχρι σήμερα, περιορίζουν, δηλαδή, αυτό που ονομάζουν «μη μισθολογικό κόστος». Η σταδιακή κατά τα προηγούμενα χρόνια μείωση των κρατικών δαπανών για την κοινωνική πολιτική μετατρέπεται σήμερα, με πρόσχημα την κρίση, σε δραστική περικοπή και σε πλήρη υποταγή των υπηρεσιών στους στόχους της ανταγωνιστικότητας και της κερδοφορίας των μονοπωλίων.

Οι γυναίκες της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων πλήττονται πολλαπλά από την περικοπή των κοινωνικών παροχών. Η φροντίδα των ηλικιωμένων και των ΑμΕΑ αποτελεί στον καπιταλισμό ατομική - οικογενειακή υπόθεση που βαραίνει κυρίως τις γυναίκες. Η ιδιωτικοποίηση και εμπορευματοποίηση της Παιδείας, της Υγείας και της Πρόνοιας επιδεινώνει τη θέση τους και οξύνει την ανισοτιμία ανάμεσα στα δυο φύλα, γιατί πολλαπλασιάζει το βάρος που επωμίζονται στη φροντίδα των παιδιών, των ηλικιωμένων, των ασθενών, των ΑΜΕΑ. Με τον τρόπο αυτό, το αστικό κράτος απαλλάσσεται από την υποχρέωση να μεριμνά για τις ανάγκες τους, υποχρέωση την οποία θεωρεί κόστος. Ετσι, το βάρος πάντα έπεφτε κύρια στους ώμους των γυναικών, αφού το καπιταλιστικό κράτος ποτέ δεν κάλυψε ολοκληρωμένα τις ανάγκες της λαϊκής οικογένειας.

Ομως, οι ευθύνες αυτές που ανατίθενται στις γυναίκες στα πλαίσια της οικογένειας, συχνά δυσκολεύουν τη συμμετοχή τους στην παραγωγή, με αποτέλεσμα να κινούνται τα ποσοστά της γυναικείας «απασχόλησης» σε επίπεδα χαμηλότερα από αυτά των ανδρών. Αυτό αποτελεί πρόβλημα για το κεφάλαιο: Δεν του αρκεί η απαλλαγή του από το κόστος για την Πρόνοια και η μεταφορά των ευθυνών στις γυναίκες, αλλά θέλει να καρπώνεται και την υπεραξία που μπορούν αυτές να παράγουν στις επιχειρήσεις του ως φθηνό εργατικό δυναμικό. Γι' αυτό σήμερα, όσες προνοιακές παροχές διατηρούνται αναπροσανατολίζονται, ώστε να λειτουργήσουν ως μοχλός προώθησης της στρατηγικής του κεφαλαίου. Δηλαδή, θα χρησιμοποιηθούν με στόχο να συμβάλουν στην αύξηση της γυναικείας «απασχολησιμότητας», όπως υπαγορεύει η στρατηγική «Ευρώπη 2020», στην αύξηση της συμμετοχής στην αγορά εργασίας φθηνού και ευέλικτου εργατικού δυναμικού και ταυτόχρονα με το «συγκερασμό επαγγελματικών και οικογενειακών υποχρεώσεων» θα προσπαθήσουν να διαχειριστούν στοιχειώδεις ανάγκες ενός μόνο μέρους των πιο εξαθλιωμένων με στόχο την ενσωμάτωση και τη συναίνεση.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το πρόγραμμα «Βοήθεια στο σπίτι», καθώς η αλλαγή στο χαρακτήρα του από εδώ και στο εξής, όπως προδιαγράφει η πολιτική της ΕΕ και της κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ, αντανακλά τη στροφή που πραγματοποιείται συνολικά στο ζήτημα της λεγόμενης «κοινωνικής πολιτικής». Το πρόγραμμα «Βοήθεια στο σπίτι» ξεκίνησε πιλοτικά το 1996 και τα επόμενα χρόνια η λειτουργία του διευρύνθηκε. Οι υπηρεσίες του δεν απευθύνονταν σε όλα τα άτομα που είχαν αυτήν την ανάγκη, αλλά μόνο σε αυτά που δυσκολεύονταν να αυτοεξυπηρετηθούν, ζούσαν μοναχικά και δε διέθεταν επαρκείς πόρους. Ετσι, οι υπηρεσίες αυτές κάλυπταν πολύ μικρό αριθμό ατόμων, ήταν αποσπασματικές και υποβαθμισμένες, αφού οι εργαζόμενοι ήταν εξαρχής λίγοι και χωρίς τον απαραίτητο εξοπλισμό. Η χρηματοδότηση του Προγράμματος έγινε από κοινοτικά κονδύλια, εθνικούς πόρους, ενώ και οι ίδιοι οι δήμοι χρειάστηκε να συμβάλουν σε αυτήν. Οι αλλεπάλληλες παρατάσεις της χρηματοδότησης που έχουν δοθεί τελειώνουν και από το 2012, σύμφωνα με την υπουργό Εργασίας, η συνέχιση του προγράμματος θα γίνει με τη μετατροπή του σε «κοινωνικές επιχειρήσεις».

Στα πλαίσια της «νέας» κοινωνικής πολιτικής της ΕΕ, οι γενικευμένες κοινωνικές υπηρεσίες χαρακτηρίζονται «σπατάλη», κατηγορούνται ως «μη αποτελεσματικές» στην καταπολέμηση της φτώχειας, θεωρούνται «παθητικές πολιτικές» που συντηρούν το πρόβλημα. Με το σκεπτικό αυτό, αντικαθίστανται από «ενεργητικές πολιτικές», από «στοχευμένες» και «εξατομικευμένες» παροχές που κατευθύνονται αποκλειστικά προς τους άνεργους ή τους εργαζόμενους που κινδυνεύουν να απολυθούν. Δηλαδή, ως ωφελούμενοι από το πρόγραμμα «Βοήθεια στο σπίτι», σύμφωνα με την πρόσφατη υπουργική απόφαση, παύουν να θεωρούνται οι ηλικιωμένοι και τα ΑμΕΑ, στόχος των υπηρεσιών του δεν είναι πια η κάλυψη των αναγκών τους. Στο εξής ωφελούμενοι είναι όσοι έχουν την ευθύνη της φροντίδας ηλικιωμένων ή ανάπηρων και είναι άνεργοι ή απειλούνται από την ανεργία και στόχος του Προγράμματος είναι η ενίσχυση της «απασχολησιμότητάς» τους.

Στη λογική ότι η «Βοήθεια στο σπίτι» αποδεσμεύει τις γυναίκες από τις υποχρεώσεις τους για τη φροντίδα των «εξαρτώμενων» ηλικιωμένων και ΑμΕΑ που υπάρχουν στην οικογένεια προκειμένου να βγουν στην αγορά εργασίας και ότι παράλληλα μέσα από το ίδιο το Πρόγραμμα που θα υλοποιείται από τις «κοινωνικές επιχειρήσεις» δημιουργούνται θέσεις για την απασχόλησή τους, προσπαθούν να διαχειριστούν τη γυναικεία ανεργία. Αυτές οι θέσεις εργασίας θα έχουν χαμηλούς μισθούς και περιορισμένα δικαιώματα. Η πείρα που υπάρχει από τη λειτουργία του Προγράμματος είναι χαρακτηριστική: Οι εργαζόμενοι σε αυτό, σε ένα μεγάλο μέρος τους γυναίκες, απασχολούνται στην πλειοψηφία τους με συμβάσεις ορισμένου χρόνου και με συμβάσεις έργου, λαμβάνουν μισθούς από 500-800 ευρώ, ενώ η πληρωμή τους καθυστερεί, μένουν για μήνες ολόκληρους απλήρωτοι. Η ανάθεση του Προγράμματος σε «κοινωνικές επιχειρήσεις» από το 2012 θα επιφέρει ακόμα χειρότερους όρους (ατομικές συμβάσεις, «κοινωνική» εργασία με πληρωμή το επίδομα ανεργίας, κ.λπ).

Η «Βοήθεια στο σπίτι» θα παρέχει, λοιπόν, υπηρεσίες μόνο σε ηλικιωμένους και ΑμΕΑ που έχουν άνεργο στην οικογένειά τους, αφήνοντας απ' έξω όλους τους υπόλοιπους που είτε είναι χωρίς οικογένεια, είτε τα μέλη της οικογένειάς τους είναι εργαζόμενοι. Μέσω του ΟΑΕΔ, ο άνεργος ή η άνεργη θα λαμβάνουν ένα κουπόνι που τους εξασφαλίζει πρόσβαση στην υπηρεσία. Θα στοχεύει με τον τρόπο αυτό στη διαχείριση των πιο οξυμένων προβλημάτων που δημιουργεί η πολιτική των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων σε όλους τους τομείς της ζωής των εργαζομένων, όπως της ακραίας φτώχειας και της υψηλής ανεργίας κύρια των γυναικών, και στη διατήρηση της «κοινωνικής συνοχής», δηλαδή στην ενσωμάτωσή τους. Οι οικογένειες που δεν έχουν άνεργο θα πρέπει να φροντίσουν οι ίδιοι τα πιο ηλικιωμένα ή τα ΑμΕΑ μέλη τους ή να αναζητήσουν υπηρεσίες από ιδιωτικές εταιρείες κατ' οίκον νοσηλείας, τις οποίες, αν έχουν τη δυνατότητα, θα πληρώσουν αδρά ή από ΜΚΟ και «κοινωνικές επιχειρήσεις» για τις οποίες θα καταβάλλουν επίσης αντίτιμο. Επίσης, η άνεργη ή ο άνεργος που θα βρίσκει δουλειά θα χάνει τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσει τις υπηρεσίες της «Βοήθειας στο σπίτι».

Τέλος, ανάμεσα στους ηλικιωμένους που θα αποκλειστούν βρίσκονται και πολλές ηλικιωμένες γυναίκες που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα υγείας και λαμβάνουν πολύ χαμηλές συντάξεις. Σύμφωνα με την ίδια την ΕΕ, οι ηλικιωμένες αντιμετωπίζουν μεγάλο κίνδυνο φτώχειας, απειλούνται από αυτήν σε ποσοστό 22%, δηλαδή σε ποσοστό 5 μονάδες μεγαλύτερο από το αντίστοιχο των ανδρών (17%). Ο δραστικός, επομένως, περιορισμός των ωφελούμενων από τη «Βοήθεια στο σπίτι» θα οξύνει δραματικά τα προβλήματα των γυναικών αυτών.

Σήμερα υπάρχει η δυνατότητα να καλυφθούν οι ανάγκες όλων των ηλικιωμένων, των χρονίως πασχόντων, των ΑμΕΑ, με δωρεάν κρατικές υπηρεσίες κοινωνικής και ιατρικής φροντίδας στο σπίτι, που θα οργανώνονται μέσα από τα Κέντρα Υγείας στις πόλεις και τα χωριά, στο πλαίσιο ενός ενιαίου, καθολικού, αποκλειστικά δημόσιου και δωρεάν συστήματος Υγείας - Πρόνοιας. Είναι σύγχρονη ανάγκη και απαίτηση του ταξικού συνδικαλιστικού, του ριζοσπαστικού γυναικείου κινήματος η διεύρυνση της υπηρεσίας αυτής με αρμοδιότητες όπως η φροντίδα του άρρωστου παιδιού στο σπίτι, η φροντίδα εργαζόμενου μετά από εργατικό ατύχημα ή επαγγελματική ασθένεια. Είναι σημαντικό μια τέτοια υπηρεσία να αναλαμβάνει επίσης την επιστημονική ενημέρωση και τη συμβουλευτική προς την οικογένεια για το όποιο πρόβλημα υγείας προκύπτει, να εξασφαλίζει βοήθεια σε μονογονεϊκές και πολυμελείς οικογένειες, καθώς και στα νέα ζευγάρια μετά τον τοκετό, ειδικά στην περίπτωση που το παιδί που γεννιέται έχει κάποια αναπηρία ή πρόβλημα υγείας. Υπάρχει η ανάγκη, στα πλαίσια της ουσιαστικής προστασίας των ανέργων, να παρέχονται έκτακτα επιδόματα σε όσους φροντίζουν ηλικιωμένα ή ανάπηρα μέλη των οικογενειών τους.

Ολα όσα είναι σήμερα αναγκαία και απαραίτητα, απαιτούν για να πραγματοποιηθούν πάλη ώστε να εμποδιστεί η αντιλαϊκή πολιτική, να αλλάξει ο συσχετισμός δύναμης, να ανατραπεί η εξουσία των μονοπωλίων. Πάλη για να γίνουν οι ανάγκες της λαϊκής οικογένειας και όλων των μελών της υπόθεση και ευθύνη της λαϊκής εξουσίας, του εργατικού κράτους που θα οργανώσει την παραγωγή και την οικονομία με στόχο τη διευρυμένη ικανοποίησή τους σε συνεχώς ανώτερο επίπεδο.