Ενα ακόμη έτος παραγωγικής συρρίκνωσης, υποβάθμισης και έντασης της εκμετάλλευσης ήταν το 1999 για το Νομό Εύβοιας και τους εργαζόμενους της περιοχής. Αιτία, η αντιλαϊκή, αντεργατική και αντιαναπτυξιακή πολιτική της κυβέρνησης, που συνέχισε απτόητη την ...παράδοση των τελευταίων ετών, να πλουτίζουν όλο και λιγότεροι και όλο και περισσότεροι να φτωχαίνουν.

Και το 1999 έκλεισαν ή οδηγήθηκαν στα πρόθυρα του «λουκέτου», ή ακόμη και του ξεπουλήματος, αρκετές επιχειρήσεις στρατηγικής σημασίας για την πορεία του νομού, αλλά και της χώρας. Οι απολύσεις, η αύξηση της ανεργίας, η προσπάθεια «πολτοποίησης» εργασιακών δικαιωμάτων και κατακτήσεων, ήταν μερικά από τα χαρακτηριστικά που σημάδεψαν την εργατική τάξη της Εύβοιας, το έτος που πέρασε.

Τον περασμένο Απρίλη, έκλεισε η κυβέρνηση τα Ναυπηγεία Αυλίδας και χάθηκαν 400 θέσεις εργασίας. Στις αρχές Νοέμβρη έκλεισε η επιχείρηση «ΕΛΛΕΝΙΤ Πλαστικά» και άλλες 60 θέσεις εργασίας χάθηκαν. Από τις αρχές του 1999, σταδιακά και μεθοδευμένα, η ΒΙΟΜΑΓΝ οδηγείται στο κλείσιμο και, τελικά, αυτό συμβαίνει στις 20 Δεκέμβρη και 400 ακόμη εργαζόμενοι πετιούνται στο δρόμο. Είναι η δεύτερη φορά μέσα στα τελευταία οκτώ χρόνια που κλείνει το μεταλλευτικό συγκρότημα λευκόλιθου (πρώην Σκαλιστήρη). Το «λουκέτο» μπήκε με την κατάθεση αίτησης πτώχευσης στο Πρωτοδικείο Αθήνας, από τον τελευταίο ιδιοκτήτη του - «εκλεκτό» της «εκσυγχρονιστικής» κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ - Κ. Βαρβούτη.

Ολόκληρη η περιοχή του Μαντουδίου οδηγείται στη μιζέρια και στην εξαθλίωση, ενώ η ανεργία εκτινάχτηκε στο 75%. Τα «τεφτέρια» και τα βερεσέδια ξανακάνουν την εμφάνισή τους και τα σχολεία «ορφανεύουν» από παιδιά. Το ίδιο πρόβλημα αντιμετωπίζουν και οι αγρότες της περιοχής, που βλέπουν την παραγωγή τους και το εισόδημά τους χρόνο με το χρόνο να συρρικνώνεται. Οι παραγωγές κριθαριού, σιτηρών και καλαμποκιού έχουν σταματήσει, αφού η καλλιέργειά τους είναι ασύμφορη. Απόμεινε, σαν μονοκαλλιέργεια, το βαμβάκι, όμως και αυτή, λόγω των ποσοστώσεων που επιβάλλει η Ευρωπαϊκή Ενωση, σιγά - σιγά εγκαταλείπεται.

Σοβαρά προβλήματα αντιμετωπίζουν και οι εργαζόμενοι σε μια σειρά ακόμα μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις και κυρίως στις επιχειρήσεις λευκού κρέατος. Στην «ΜΙΜΙΚΟΣ ΑΕ», ολοκληρώθηκε το καθεστώς της ειδικής εκκαθάρισης εν λειτουργία (άρθρο 46α του ν. 1892/90) και η Αγροτική Τράπεζα την εκποίησε και την πήρε η εταιρία «ΚΑΝΑΚΗΣ» του ομίλου Φιλίππου. Από τους 750 εργαζόμενους που απασχολούσε συνολικά, απέμειναν 598. Ο νέος ιδιοκτήτης απέλυσε άλλους 82 εργαζόμενους. Επίσης καταγγέλθηκαν οι συμβάσεις εργασίας και των υπόλοιπων 516 εργαζομένων, τους οποίους ο νέος ιδιοκτήτης θα επαναπροσλάβει με σύμβαση εργασίας πέντε μηνών.

Στην «Κελαϊδίτης ΑΕ», οι 200 εργαζόμενοι παραμένουν για πάνω από τρεις μήνες απλήρωτοι. Κάτω από τον αγώνα του σωματείου και των εργαζομένων, υποχώρησε ο εργοδότης, έδωσε μέρος από τα δεδουλευμένα που όφειλε και έτσι έκλεισε λίγο η «ψαλίδα». Προβλήματα αντιμετωπίζουν και οι 150 εργαζόμενοι της επιχείρησης λευκού κρέατος ΣΥΝΚΟ. Μετά τη συγχώνευσή της με δυο άλλες εταιρίες, κυοφορούνται σχέδια και για νέα μείωση προσωπικού. Η κυβέρνηση, εξυπηρετώντας τα συμφέροντα των πολυεθνικών του κλάδου, αρνήθηκε την εφαρμογή κλαδικής πολιτικής, προστασίας και στήριξης της εγχώριας παραγωγής.

Στη συρματουργία ΔΑΡΙΓΚ - λόγω της ακολουθούμενης πολιτικής - το προσωπικό μειώθηκε κατά 50 εργαζόμενους, ενώ ο εργοδότης προσπαθεί να ανατρέψει τις εργασιακές σχέσεις κατά τα πρότυπα της «Λευκής Βίβλου».

Στα «Τσιμέντα Χαλκίδας», όπως και στην ΑΓΕΤ, αλωνίζουν οι πολυεθνικές του καρτέλ του τσιμέντου. Ο «εκσυγχρονισμός» που εφαρμόστηκε εκεί είχε σαν αποτέλεσμα να χαθούν πάνω από 100 θέσεις εργασίας. Συνολικά, την τελευταία 10ετία, χάθηκαν πάνω από 500 θέσεις εργασίας, είτε με τη μορφή των «οικειοθελών αποχωρήσεων», είτε με συνταξιοδοτήσεις εργαζομένων που δεν αναπληρώνονταν.

Η «ΕΒΙΟΠ ΤΕΜΠΟ», θυγατρική της πολυεθνικής «SIEMENS» απέλυσε το '99 35 εργαζόμενους, από τους 630 που απασχολούσε συνολικά. Στα σχέδιά της είναι να μειώσει κατά πολύ ακόμα το μόνιμο προσωπικό και να αυξήσει τον αριθμό των εργαζομένων με συμβάσεις ορισμένου χρόνου. Το ίδιο σύστημα εφαρμόζει και η επιχείρηση «Ελληνικά Μπισκότα» του ομίλου Φιλίππου. Ακολούθησε η Ενωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Εύβοιας, που, στα πλαίσια της ρύθμισης των χρεών της και της «εξυγίανσής» της, η Αγροτική Τράπεζα επέβαλε να μειωθεί το προσωπικό της κατά 30 εργαζόμενους.

Στη ΛΑΡΚΟ - που είναι η μόνη επιχείρηση της περιοχής που βρίσκεται ακόμα υπό δημόσιο έλεγχο - η συρρίκνωση του προσωπικού και οι διαθεσιμότητες είναι στην «ημερήσια διάταξη». Από τους 2.500 εργαζόμενους που απασχολούσε πριν μερικά χρόνια, τώρα απασχολεί περίπου 1.200. Η κυβέρνηση ετοιμάζεται να την ξεπουλήσει, ειδικά τώρα που η τιμή του νικελίου είναι στο «ζενίθ» και, μάλιστα, με επαχθείς όρους για το ελληνικό δημόσιο (κάτι που θυμίζει την αποικιοκρατική σύμβαση με την ΠΕΣΙΝΕ). Ενας από τους ενδιαφερόμενους «μνηστήρες» είναι ο γνωστός επιχειρηματίας Κ. Μυτιληναίος, που έχει τον ομώνυμο όμιλο, ο οποίος έχει καταθέσει στο υπουργείο Ανάπτυξης επιχειρησιακό σχέδιο για τη ΛΑΡΚΟ και αναμένει την απάντηση. Σύμφωνα με δηλώσεις του στον Τύπο, ένα από τα ζητήματα που θέτει στο σχέδιο είναι να του δοθεί η δυνατότητα να δημιουργήσει μονάδα ηλεκτρικής ενέργειας.

Στην πολιτική που τους αφαιρεί δικαιώματα και τους εξαθλιώνει, αντιτάχθηκαν εργαζόμενοι και άνεργοι και ανέπτυξαν αγώνες. Σημαντική ήταν η δραστηριότητα που ανέπτυξε το Σωματείο Ανέργων Βορειοκεντρικής Εύβοιας, γύρω από το οποίο έχουν συσπειρωθεί οι άνεργοι της περιοχής. Τα αιτήματα και οι διεκδικήσεις των ανέργων δεν αφορούν μόνο άμεσα μέτρα για την ανακούφισή τους, αλλά έχουν θέσεις και προτάσεις για την παραγωγική αναβάθμιση της περιοχής. Το Σωματείο πρωτοστάτησε για την πραγματοποίηση πανελλαδικής σύσκεψης ανέργων στην Αθήνα και τη δημιουργία πανελλαδικού συντονιστικού ανέργων.

Επίσης, αγώνες ανέπτυξαν οι εργαζόμενοι της ΛΑΡΚΟ, των «Ναυπηγείων Αυλίδας» και άλλων επιχειρήσεων, ενώ έγιναν προσπάθειες συντονισμού της δράσης και πραγματοποίησης κοινών αγωνιστικών κινητοποιήσεων, όπως των εργαζομένων στις επιχειρήσεις λευκού κρέατος. Η πλειοψηφία (ΠΑΣΚΕ) της διοίκησης του Εργατικού Κέντρου Εύβοιας ακολούθησε τακτική συμβιβασμού και έθεσε σαν στόχο της, το να μη θιχτεί η κυβέρνηση και η πολιτική της. Ωστόσο, κάτω από την πίεση και την αγωνιστική διάθεση των εργαζομένων, σύρθηκε σε ορισμένες κινητοποιήσεις.

Το «κενό» και την αναγκαιότητα συντονισμού και οργάνωσης της αντίστασης και αντεπίθεσης των εργαζομένων, ήρθε να καλύψει το ταξικό συνδικαλιστικό κίνημα με τη μορφή του Συντονιστικού Σωματείων και Συνδικαλιστών Εύβοιας, που δημιουργήθηκε πρόσφατα. Στόχοι του είναι η αλλαγή της κατάστασης στο συνδικαλιστικό κίνημα, με την ενίσχυση των ταξικών δυνάμεων και η δημιουργία μετώπου πάλης, που θα αντιπαλέψει το μαύρο μέτωπο κυβέρνησης - Ευρωπαϊκής Ενωσης - βιομηχάνων. Τα πρώτα βήματα έγιναν και θεωρούνται ελπιδοφόρα από τους εργαζόμενους.