ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ
Σοβαρή κλιμάκωση

Οκτώ νεκροί και είκοσι τραυματίες από την «επίθεση» λεωφορείου σε στάση έξω από το Τελ Αβίβ

Πέμπτη 15 Φλεβάρη 2001

Associated Press

Το λεωφορείο με το οποίο εκδηλώθηκε η επίθεση
ΤΕΛ ΑΒΙΒ - ΑΓΚΥΡΑ - ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ - ΠΑΡΙΣΙ - ΜΟΣΧΑ.-

Ταχύτατοι οι ρυθμοί της κλιμάκωσης ανάμεσα σε Ισραηλινούς και Παλαιστινίους μόλις λίγες μέρες μετά την εκλογή Σαρόν και ενώ ακόμη δεν έχει σχηματιστεί η νέα ισραηλινή κυβέρνηση. Λεωφορείο, που οδηγούσε Παλαιστίνιος, «στόχευσε» στάση γεμάτη από Ισραηλινούς στρατιώτες και πολίτες, με αποτέλεσμα 8 άτομα να χάσουν τη ζωή τους και περισσότεροι από είκοσι να τραυματιστούν. Η ισραηλινή υπηρεσιακή κυβέρνηση αντέδρασε με αυστηρό αποκλεισμό και με έκτακτο συμβούλιο για περαιτέρω μέτρα κατά των Παλαιστινίων. Ο Αριέλ Σαρόν απείλησε πάλι με «σκληρά μέτρα υπέρ της ισραηλινής ασφάλειας». Ο Παλαιστίνιος ηγέτης καταδίκασε τη βία, αλλά υπενθύμισε ότι «η ισραηλινή στρατιωτική κλιμάκωση δεν μπορεί παρά να προκαλεί έντονες αντιδράσεις». Στο «παιχνίδι» των δηλώσεων εισήλθαν δριμύτατες και οι ΗΠΑ, των οποίων, όμως, η νέα ηγεσία απέφυγε να επιρρίψει ευθύνες και να «συμμετάσχει» στην όξυνση.

Ηταν λίγο πριν τις οκτώ το πρωί, όταν το λεωφορείο που οδηγούσε ο Κχαλίντ Αμπού Ολμπάτ, από τη Γάζα, ανέπτυξε ξαφνικά ταχύτητα και προσέκρουσε πάνω στην πολυσύχναστη στάση της πόλης Ατζούρ, λίγα χιλιόμετρα νότια του Τελ Αβίβ. Στη συνέχεια ανέπτυξε ταχύτητα, καταδιώχτηκε από την ισραηλινή αστυνομία, που άνοιξε πυρ εναντίον του και, τελικά, μετά από σύγκρουση με διερχόμενο φορτηγό, συνελήφθη βαριά τραυματισμένος. Η «επίθεση» του λεωφορείου στη στάση είχε ως αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 8 άτομα, εκ των οποίων οι 7 στρατιώτες (4 γυναίκες και 3 άνδρες) και να τραυματιστούν τουλάχιστον άλλα 20, επίσης στην πλειοψηφία τους στρατιώτες.

Τη στιγμή της πρόσκρουσης ακολούθησαν σκηνές πανικού, ενώ στο σημείο, σύντομα, συγκεντρώθηκαν αρκετοί υπερορθόδοξοι Εβραίοι, οι οποίοι, με συνθήματα, καλούσαν το νέο πρωθυπουργό του Ισραήλ «να σκοτώσει όλους τους Αραβες». Πρόκειται για την αιματηρότερη επίθεση στο Ισραήλ, από τον Ιούλιο του 1997, οπότε και πραγματοποιήθηκε διπλή βομβιστική επίθεση στην υπαίθρια αγορά της Ιερουσαλήμ Μαχάνε Γιεχούντα.

Associated Press

Παλαιστίνιοι καίνε φωτογραφίες του Σαρόν και του Μπαράκ στην κηδεία του Μασούτ Αγιάντ
Την ευθύνη έσπευσε να αναλάβει η άγνωστη, μέχρι χτες, οργάνωση «Ταξιαρχίες της Επιστροφής», η οποία μίλησε για «εκδίκηση στη δολοφονία του Μασούντ Αγιάντ, μέλους της επίλεκτης φρουράς του Γιάσερ Αραφάτ», ένα 24ωρο νωρίτερα στη Γάζα. Σχεδόν ταυτόχρονα, την ευθύνη αναλάμβανε και η γνωστή ισλαμιστική εξτρεμιστική οργάνωση Χαμάς. Εντούτοις, στελέχη της Φατάχ επέμεναν ότι πρόκειται για «ατομική ενέργεια». Ο δράστης, τα τελευταία 5 χρόνια εργαζόταν ως οδηγός της ισραηλινής εταιρίας που μεταφέρει Παλαιστινίους εργάτες στο Ισραήλ, και μάλιστα η άδειά του είχε ανανεωθεί, πριν από δύο εβδομάδες.

Πολεμική, όμως, παρέμεινε η ατμόσφαιρα και στα αυτόνομα εδάφη. Ενας Παλαιστίνιος αστυνομικός σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια μάχης που σημειώθηκε στην Τουλκαρέμ της Δυτικής Οχθης, με αφορμή την απομάκρυνση ενός ισραηλινού οδοφράγματος. Κατά τη διάρκεια όλης της νύχτας μαινόταν η ανταλλαγή πυρών έξω από το προσφυγικό στρατόπεδο Κχαν Γιουνίς, στη Γάζα, όπου ο ισραηλινός στρατός χρησιμοποίησε και βαρέα όπλα. Κλιμάκωση της Ιντιφάντα και εκδίκηση για τους εκατοντάδες νεκρούς ζητούσαν, την ίδια στιγμή, με συνθήματα και θρήνους, οι χιλιάδες Παλαιστίνιοι που συμμετείχαν στην κηδεία του Αγιάντ, στη Γάζα.

Οξύνεται η «πολεμική ρητορική»

«Αποτρόπαιο έγκλημα» χαρακτήρισε την πρόσκρουση του λεωφορείου ο Εχούντ Μπαράκ, που είχε συνάντηση με τον Ισπανό ομόλογό του Χοσέ Μαρία Αθνάρ. Ο Μπαράκ κάλεσε τη διεθνή κοινότητα «να ασκήσει πιέσεις στον Αραφάτ για άμεσο τερματισμό της τρομοκρατίας και να μην τον αναγνωρίζουν ως αρχηγό κράτους». Ο Μπαράκ κατηγόρησε την Παλαιστινιακή Αρχή ότι «είναι υπεύθυνη για τις τρομοκρατικές αυτές πράξεις» και συγκάλεσε έκτακτο συμβούλιο, για αργά χτες το βράδυ, προκειμένου να ληφθούν ύψιστα μέτρα ασφαλείας. Παράλληλα, επιβλήθηκε εκ νέου αυστηρότατος αποκλεισμός σε όλα τα Αυτόνομα, έκλεισαν τα διεθνή περάσματα, τέθηκαν σε συναγερμό οι ισραηλινές δυνάμεις που βρίσκονται εκεί, απαγορεύτηκε η είσοδος στο Ισραήλ σε όλους ανεξαιρέτως τους Παλαιστινίους αξιωματούχους και εξετάζεται το ενδεχόμενο επιβολής ολικής απαγόρευσης εισόδου και στους Παλαιστινίους εργάτες.

«Φαίνεται πάλι ότι για τους Παλαιστινίους δεν υπάρχει διαφορά ανάμεσα στη Γάζα και στην καρδιά του Ισραήλ, πραγματοποιούν τρομοκρατικά πλήγματα παντού» δήλωνε ο νέος Ισραηλινός πρωθυπουργός. Ο Σαρόν επανέλαβε ότι προτεραιότητά του θα είναι η ασφάλεια του Ισραήλ και ότι δεν τίθεται θέμα διαπραγμάτευσης όσο συνεχίζεται η βία.

«Καταδικάζουμε κάθε είδους βία και απώλειας ανθρώπινης ζωής» δήλωνε, από την πλευρά του, ο Παλαιστίνιος ηγέτης, στον οποίο προσάπτει το ειδησεογραφικό πρακτορείο «Reuters» ότι σε αντίθεση από άλλες φορές, απέφυγε να καταδικάσει σαφώς την πρωινή επίθεση. Λίγες ώρες νωρίτερα, ο Αραφάτ, μεταβαίνοντας από το Αμμάν στην Αγκυρα, τόνιζε ότι «η διαρκής ισραηλινή στρατιωτική κλιμάκωση προκαλεί τη λαϊκή οργή». Ο Παλαιστίνιος ηγέτης άρχισε διήμερη επίσκεψη στην τουρκική πρωτεύουσα, όπου συναντήθηκε με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών Ισμαήλ Τζεμ και θα ακολουθήσουν συναντήσεις με τον Μπουλέντ Ετσεβίτ και τον Πρόεδρο Αχμέντ Ντεσντέμ Τσεζέρ. Από τη Γάζα, ο στενός συνεργάτης του Αραφάτ, Αχμέντ Αμπντέλ Ραχμάν αρκούνταν να υπογραμμίσει ότι «η οργή του παλαιστινιακού λαού από τη συνεχιζόμενη κρατική τρομοκρατία του Ισραήλ έχει, πλέον, ξεχειλίσει».

Διπλωματικές αντιδράσεις

Εκκληση για «άμεσο τερματισμό της βίας» απηύθυνε προς Ισραηλινούς και Παλαιστινίους ο Αμερικανός Πρόεδρος, που τηλεφώνησε για να εκφράσει τα συλλυπητήριά του στον Μπαράκ. Ο Τζορτζ Μπους αρκέστηκε να επαναλάβει ότι «οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να εργάζονται και με τις δύο πλευρές για την ηρεμία». Αναλόγου κατεύθυνσης ήταν οι δηλώσεις και του εκπροσώπου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Ρίτσαρντ Μπούτσερ, αλλά και του υπουργού Εξωτερικών Κολίν Πάουελ, παρά τη συνάντηση που είχε με τους Ισραηλινούς απεσταλμένους Ντόρε Γκολντ, Μοσέ Αρένς, Ζαλμάν Σοβάλ, διόλου φειδωλούς στις σκληρές δηλώσεις.

Σε «έκκληση προς τις δύο πλευρές» προχώρησε η Αγκυρα, αλλά και η ΕΕ, που καταδίκασε τις «δολοφονίες ακριβείας». Την ίδια στιγμή, σε εξέλιξη βρίσκονται οι διπλωματικές επαφές των απεσταλμένων του Αριέλ Σαρόν στο Παρίσι, Οβάντια Σοφέρ, και στη Μόσχα, Εϊτάν Μπεν Τσουρ.