Η προσαρμογή της εκπαίδευσης στις ανάγκες της αγοράς που προβάλλεται ως επιταγή από βιομήχανους και κυβέρνηση, ως λύση για την αντιμετώπιση της ανεργίας, είναι ένας μύθος που συνειδητά διογκώνεται, προκειμένου να αποπροσανατολιστεί ο λαός από τις πραγματικές αιτίες που συντηρούν και γιγαντώνουν την ανεργία, να επέλθει πλήρης σύγχυση στη νεολαία γύρω από το κυνήγι των ειδικοτήτων και φυσικά να ανοίξει ακόμη πιο εύκολα ο δρόμος για την ιδιωτική εκπαίδευση.

Ενδεικτικό στοιχείο αποτελεί η έρευνα που παρουσιάστηκε πρόσφατα στη Θεσσαλονίκη στο πλαίσιο ημερίδας του Συνδέσμου Βιομηχανιών Βόρειας Ελλάδας (ΣΒΒΕ). Μια έρευνα που συγχρηματοδοτήθηκε από τον ΣΒΒΕ και τον Οργανισμό Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ΟΕΕΚ). Ακόμη και αυτή η έρευνα όμως αποκαλύπτει πως το επιχείρημά τους είναι σαθρό και εν τέλει ύποπτο.

Στην ημερίδα, ο Β. Τακάς, πρόεδρος του ΣΒΒΕ, σημείωσε πως «σήμερα την κυριότερη πηγή απασχόλησης διεθνώς αποτελεί ο κλάδος των υπηρεσιών, ιδιαίτερα στους τομείς υγείας, κοινωνικών υπηρεσιών και δημόσιας διοίκησης, καθώς και οι νέες τεχνολογίες». Διευκρίνισε πως «η βιομηχανία στην Ευρώπη δεν είναι πλέον σημαντική πηγή για νέες θέσεις εργασίας». Και ανέφερε χαρακτηριστικά πως την περίοδο 1985-1994 οι πιο σημαντικές απώλειες θέσεων εργασίας παρατηρήθηκαν στους κλάδους: Υφαντουργία και ένδυση, εξοπλισμός μεταφορών, ηλεκτρολογικά αγαθά, μηχανολογικά και ορυκτά.

Με βάση αυτά τα στοιχεία και με δεδομένη την «ανάγκη προσαρμογής στην παγκοσμιοποιημένη ανταγωνιστική αγορά», κάνει κριτική στο εκπαιδευτικό σύστημα ως παραγόμενο αποτέλεσμα, αλλά και ως δομή και τονίζει την ανάγκη προσαρμογής του εκπαιδευτικού συστήματος στις ανάγκες της αγοράς, σημειώνοντας μάλιστα πως η αγορά θα πρέπει να επιβεβαιώνει την αξία των επαγγελματικών δικαιωμάτων.

Και πώς θα λυθεί το πρόβλημα εναρμόνισης της εκπαίδευσης με τις ανάγκες της αγοράς; Μέσα από δράσεις βελτίωσης του εκπαιδευτικού συστήματος και σημαντική συμβολή σε αυτό θα έχει η διεύρυνση των δημοσίων ΙΕΚ και των ΤΕΕ, που αποτελούν αιχμή της κυβερνητικής πολιτικής. Ωστόσο, η πραγματικότητα που διαμορφώνεται είναι διαφορετική και τα ίδια τα στοιχεία, δικών τους ερευνών, αποκαλύπτουν πως ενώ από τη μία κάνουν λόγο για την ανάγκη εξειδίκευσης και επανακατάρτισης σε νέες ειδικότητες, την ίδια στιγμή δηλώνουν πως νέες θέσεις εργασίας δεν υπάρχουν.

Η έρευνα σε 241 επιχειρήσεις της Βόρειας Ελλάδας σε κλάδους Ενδυσης - Κλωστοϋφαντουργίας, Κονσερβοποιίας φρούτων, Ιχθυηρών, Οινοποιίας - Ζυθοποιίας, Μαρμάρου δείχνει ότι στο μεγαλύτερο ποσοστό τους οι επιχειρήσεις, προκειμένου να καλύψουν τις ανάγκες τους, καταφεύγουν σε ενδοεπιχειρησιακή εξειδίκευση και κατάρτιση (πληροφορική, διοίκηση), σε εκπαίδευση κατά τη διάρκεια της εργασίας (αυτοματισμοί, νέα τεχνογνωσία), ή στην αγορά εργασίας, ως τελευταία επιλογή, για νέες ειδικότητες.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα έλλειψης ειδικευμένου προσωπικού εμφανίζεται στην Κλωστοϋφαντουργία και κυρίως στις ειδικότητες μοντελίστ - πατρονίστ - σχεδιαστής ενδύματος, σε γαζώτριες και κόπτες. Πώς τεκμηριώνεται όμως αυτό τη στιγμή που από τη μία δεκάδες, εκατοντάδες ίσως και χιλιάδες νέοι τα προηγούμενα χρόνια αποφοίτησαν από σχολές τέτοιων ειδικοτήτων; Και πώς πείθουν για ανάγκη σε προσωπικό, όταν στον κλάδο της ένδυσης και της κλωστοϋφαντουργίας ιδιαίτερα την τελευταία 10ετία εκατοντάδες επιχειρήσεις (μεγαλύτερο από το 50% των δραστηριοποιούμενων στον κλάδο) μόνο στη Βόρεια Ελλάδα έκλεισαν ή μετέφεραν τις δραστηριότητές τους στις βαλκανικές χώρες (κυρίως Βουλγαρία);

Στην έρευνα επίσης αναφέρεται πως μελλοντικά θα υπάρχει ζήτηση ειδικευμένου προσωπικού κυρίως σε οικονομικές υπηρεσίες, αλλά και στη Διεύθυνση Διοίκησης, Παραγωγής και Πωλήσεων. Ομως οι ειδικότητες που περιγράφουν είναι σχεδόν κορεσμένες, αφού ήδη υπάρχουν στην αναζήτηση δουλιάς χιλιάδες απόφοιτοι ΑΕΙ, ΤΕΙ, ΤΕΕ, ΙΕΚ και ιδιωτικών σχολών που σήμερα έχουν μετεξελιχθεί.

Παρ' όλα αυτά όμως βεβαιώνεται από την έρευνα πως σ' αυτούς τους κλάδους δεν πρέπει να αναμένεται αύξηση του αριθμού των θέσεων εργασίας. Αρα πώς η εξειδίκευση θα βοηθήσει στον περιορισμό της ανεργίας;

Το γεγονός πως η ανεργία πλήττει κυρίως τους νέους (25%) και τις γυναίκες (40%) στη Βόρεια Ελλάδα, όπως άλλωστε προκύπτει και από έρευνα του Μακεδονικού Ινστιτούτου Εργασίας (ΜΑΚΙΝΕ), είναι άλλη μια παράμετρος που επικαλούνται για να στηρίξουν την πολιτική τους.

Ομως σύμφωνα πάλι με στοιχεία του ΜΑΚΙΝΕ, παρά τη γιγαντιαία αύξηση των προγραμμάτων κατάρτισης, τη δημιουργία νέων ειδικοτήτων στα δημόσια και ιδιωτικά ΙΕΚ, την τελευταία 5ετία η ανεργία αυξήθηκε στους νέους μεταξύ 16 και 19 ετών και διογκώθηκε στις γυναίκες. Και την ίδια ώρα ο ΟΕΕΚ δηλώνει πως για την αντιμετώπιση του προβλήματος θα προωθήσει προγράμματα επιμόρφωσης των αποφοίτων γυναικών των ΙΕΚ για την έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας.

Και ενώ από την έρευνα του ΜΑΚΙΝΕ στη Βόρεια Ελλάδα προκύπτει πως από τους αποφοίτους των ΙΕΚ, την πενταετία 1995-1999, μόλις ένα 7% εντάχθηκε στην παραγωγή, η κυβέρνηση και οι εντολείς της επιμένουν να θέλουν να συνεχίσουν το έγκλημα.

Μόνο στη Θεσσαλονίκη σήμερα λειτουργούν 16 ιδιωτικά και 10 δημόσια ΙΕΚ και αντίστοιχα 11 ιδιωτικά και 30 δημόσια ΤΕΕ. Εκπαιδευτήρια που μέσα στην επόμενη τριετία θα στείλουν στην ανεργία χιλιάδες νέους, έχοντας προηγουμένως καλλιεργήσει την ψευδαίσθηση πως η εξειδίκευσή τους σε νέες ειδικότητες θα τους ανοίξει το δρόμο για δουλιά. Μόνο οι μαθητές των δημόσιων ΤΕΕ στη Θεσσαλονίκη ξεπερνούν τους 6.500.