Περίεργη σκέψη, δεν είναι έτσι; Η πρώτη αντίδραση είναι, ασφαλώς, μια ισχυρή παρόρμηση συγκαταβατικής συμβουλής: «Ε, τέλος πάντων, μην τα παραλές τώρα! Τι σχέση μπορεί να έχει η πόλη της Παλλάδας με τον πολικό κύκλο ή τις παρυφές του;».

Ωστόσο, η παρομοίωση μπορεί να μην είναι τόσο απομακρυσμένη από την πραγματικότητα όσο φαίνεται. Αντίθετα, θα λέγαμε ότι μια βαθύτερη παρατήρηση δείχνει πως οι ομοιότητες μεταξύ των δυο πόλεων χτυπούν στο μάτι...

Οπως η Αθήνα, το Ελσίνκι είναι η πρωτεύουσα μιας ευρωπαϊκής χώρας όχι κεντρικής, που κατέχει το βόρειο άκρο μιας γραμμής, το νότιο άκρο της οποίας κατέχει η Ελλάδα - της γραμμής που οδηγεί στην καθεαυτό Ανατολική Ευρώπη. Το Ελσίνκι είναι η πρωτεύουσα μιας χώρας που δείχνει σαν να παρεμβάλλεται μεταξύ «αλλότριων» όγκων, όπως η Ελλάδα. Ακόμη και στον τομέα της γλώσσας βλέπουμε μια συμβολική ομοιότητα: Και στις δυο περιπτώσεις, κυριαρχεί μια γλώσσα περιορισμένης εδαφικής διάδοσης, που δε χρησιμοποιείται από τους άλλους, αν και στη φινλανδική περίπτωση, και από έλλειψη ευρυτέρου ιστορικού ρόλου, δε μαθαίνεται σε διεθνή κλίμακα στην αρχαία της μορφή.

Από την άλλη μεριά και ευτυχώς (για το Ελσίνκι), η ομοιότητα σταματά εδώ.

Γενικά μιλώντας, η φινλανδική πρωτεύουσα είναι μια τεράστια μικρή πόλη. Οξύμωρο σχήμα; Οχι τόσο όσο φαίνεται. Η έκταση της πόλης φαίνεται τεράστια και δε θα μας φαινόταν παράξενο αν ξεπερνούσε εκείνη της Αθήνας. Από την άλλη μεριά, έχει, όπως μας είπαν, γύρω στις 600.000 κατοίκους. Οχι παράλογος αριθμός, αν κρίνουμε από τον συνολικό πληθυσμό της χώρας, που είναι γύρω στα 4.000.000. Αυτό, όμως, δεν παραμερίζει το ερώτημα: Πώς καλύπτεται το κενό;

Η λύση μπορεί να μην είναι ιδιαίτερα πρωτότυπη και στην Αθήνα, μπορεί και να μην γινόταν και ανεκτή. Ωστόσο, υπήρξε αποτελεσματική: Με πράσινους χώρους.

Μιλώντας για πράσινο, αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι, κάποτε, λεγόταν ότι η Πρωσία δεν είναι μια χώρα που έχει ένα στρατό, αλλά ένας στρατός που έχει μια χώρα. Το ίδιο μπορούμε να πούμε και για το Ελσίνκι: Δεν είναι μια πόλη που έχει πάρκα, αλλά ένα πάρκο που έχει μια πόλη. Πρόκειται για μια πράσινη έκταση με ένα πράσινο που γίνεται ακόμη πρασινότερο λόγω της υγρασίας που επιβάλλει η βλάστηση με πλατιά φύλλα. Εκεί μέσα βρίσκεται σκορπισμένη και η πόλη, σε σημείο που όταν την αναζητήσαμε, καθώς το αεροπλάνο πετούσε από πάνω της, δεν μπορέσαμε να τη βρούμε.

Υστερα από όσα είπαμε, δεν είναι, νομίζουμε, παράδοξο αν συμπληρώσουμε ότι στο Ελσίνκι (κάποια σύγκριση με την Αθήνα, ίσως;) κυριαρχούν η αραιή διάταξη και η σχετικά χαμηλή δόμηση. Ωραία οικοδόμηση, εκτεταμένη, αλλά όχι εκρηκτική, με φροντίδα για τα ιστορικά μνημεία.

Αυτό έχει πιθανότατα συντελέσει και στη διατήρηση των στοιχείων που θυμίζουν την ταραγμένη σχέση της Φινλανδίας με τους δυο ισχυρούς γείτονές της - τη Σουηδία και τη Ρωσία. Το άγαλμα του Τσάρου Αλεξάνδρου του Β` (1818-1881), σε κεντρικό σημείο του ιστορικού τμήματος της πόλης, θυμίζει την εποχή όταν η Φινλανδία ήταν αυτόνομο δουκάτο, με διευρυμένα αυτόνομα δικαιώματα προσαρτημένο στη Ρωσία. Τα ίχνη της ρωσικής επιρροής είναι επίσης φανερά στο παλαιότερο τμήμα του λιμανιού της πόλης. Στο ίδιο αυτό λιμάνι μπορούμε να δούμε την αναμνηστική πλάκα με το σουηδικό όνομα του κατοίκου της πόλης που έκτισε λίθινο σπίτι εκεί στον 17ο αιώνα.

Τώρα, σαν τον μυθικό παπά που ευλογεί τα γένια του, ας αποκαταστήσουμε την Αθήνα.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το Ελσίνκι είναι μια πολύ όμορφη πόλη και όποιος το επισκέφθηκε, δεν πρόκειται ποτέ να το μετανιώσει, ακόμη και αν το βρει περιτυλιγμένο στο καθόλου μεσογειακά καλοσυνάτο αλλά καθαρά αρκτικό χιόνι του. Ωστόσο, πάντα θα του λείπει κάτι στο οποίο εμείς έχουμε συνηθίσει και δυσκολευόμαστε να αποβάλουμε: Το «εκρηκτικό», το «ανήσυχο» στοιχείο.

... Μια στιγμή! Πάντα θα του λείπει; Είναι γεγονός ότι το Ελσίνκι είναι μια πόλη που ξεχωρίζει με την ησυχία της. Διαφορετικού ιστορικού, γεωστρατηγικού και πολιτικού υποβάθρου από την Αθήνα, δίνει πράγματι την εντύπωση της πόλης όπου «τίποτε ποτέ δε συμβαίνει».

Μέχρι σήμερα. Γιατί, στις ημέρες που ζούμε, πού να ξέρει κανείς τι τέξεται η επιούσα.....