Αριστουργήματα του Τζιότο
Κυριακή 1 Απρίλη 2001

Ο Τζιότο ντι Μπαντόνε: «Ο Τζιότο και η εποχή του» είναι το θέμα της έκθεσης που ξεκίνησε τον περασμένο Νοέμβρη και τελειώνει στις 29 του Απρίλη στο παρεκκλήσιο των Σκροβένι, στην πανέμορφη Πάντοβα. Αυτά που είδαμε, αυτά που νιώσαμε, αυτά που σκεφτήκαμε κατά τη σύντομη επίσκεψή μας εκεί, δυστυχώς δεν περιγράφονται με λόγια, ή έστω εμείς δεν είμαστε ικανοί. Εμείς είμαστε υπεύθυνοι που δε βρίσκουμε τις κατάλληλες λέξεις για να αποδώσουμε το θαύμα χωρίς να εκλαϊκεύσουμε το αριστούργημα του μεγάλου Φλωρεντινού μαέστρου.

Ο Ιταλός αρχιτέκτονας και ζωγράφος Giotto di Bondone γεννήθηκε στα 1266 ή στα 1267 και πέθανε το 1337. Υπήρξε η σημαντικότερη μορφή της ιταλικής τέχνης τον 14ο αιώνα.

Γεννήθηκε στο Κόλε ντε Βεσπινιάνο (Colle de Vespignano) και πέθανε στην Φλωρεντία σε ηλικία 70 χρόνων. Το σημαντικότερο έργο της ζωής του που σώζεται ακόμη και διατηρείται τόσο καλά όσο κανείς δε φαντάζεται, είναι το παρεκκλήσι Σκροβένι, αυτό ακριβώς που η στήλη είχε την τύχη να επισκεφτεί. Για να κατορθώσει ο επισκέπτης να δει το υπέροχο αυτό συνθετικό έργο, πρέπει πρώτα να τηλεφωνήσει στο Μουσείο, να κλείσει θέση και να γίνει δεκτός μια συγκεκριμένη ώρα, επειδή μονάχα 25 άτομα μπορούν ταυτόχρονα να μπουν μέσα στο χώρο. Και μια ακόμη λεπτομέρεια που ίσως φανείς ασήμαντη εκ πρώτης όψεως αλλά δεν είναι: Οι επισκέπτες μπαίνουν σε μια αίθουσα και μένουν εκεί καθισμένοι για δεκαπέντε λεπτά της ώρας περίπου μέχρι που να αποστειρωθούν ώστε να μη μεταφέρουν μικρόβια στην εκκλησία, μικρόβια που θα μπορούσαν να μολύνουν τις τοιχογραφίες!

Ας γυρίσουμε όμως στο «Παρεκκλήσι Σκραβένι», το οποίο δίκαια θεωρείται το πιο σημαντικό μνημείο του 14ου αιώνα και το οποίο κατά πάσαν πιθανότητα είναι χτισμένο από τον ίδιο τον Τζιότο. Εκτος από τα λαμπερά αξέχαστα χρώματα, και τα θρησκευτικά θέματα, ο Τζιότο είναι ο πρώτος που βάζει την πρώτη πέτρα στη μοντέρνα ζωγραφική, δίνοντας προοπτική, αίσθημα και φυσικά υπερβαίνοντας τη βυζαντινή ζωγραφική. Οι μορφές των αγίων έχουν ξεφύγει από τη σφαίρα της στατικής μεσαιωνικής αντίληψης, που ήθελε τα πρόσωπα των αγίων να είναι πέρα από το χρόνο και το χώρο. Τα πρόσωπα του Τζιότο έχουν αισθήματα, επιθυμίες, και διαφαίνονται πάνω τους, καθαρά οι συναισθηματικές τους διαθέσεις όπως φαίνεται καθαρά στο «Φιλί του Ιούδα», όπου γίνεται σαφής η μάχη του καλού με το κακό.


Δεν είμαστε ειδικοί, απλοί καθημερινοί άνθρωποι είμαστε, έτσι με απλά λόγια σας μεταφέρουμε λίγα από αυτά που σκεφτήκαμε μέσα αυτό το αριστουργηματικό παρεκκλήσι.

Μετά από αυτήν την πολύτιμη εμπειρία πήραμε τον καφέ μας στο καφέ Πεντρόκι, το όποιο είναι για την Πάντοβα, ότι είναι το «Καφέ Γκρέκο» για τη Ρώμη και το «Καφέ Φλοριάν» για τη Βενετία. Είμαστε βυθισμένοι στην ατμόσφαιρα του Τζίοττο όταν χαρούμενες νεανικές φωνές μας επανέφεραν στο τώρα. Εκείνη τη μέρα είχαν αποφοιτήσει μερικές σπουδαστές και σπουδάστριες από Πανεπιστήμιο της Πάντοβας. Το λαιμό τους κοσμούσε ένα τεράστιο στεφάνι, ενώ οι συμφοιτητές του τους έδεναν τα πόδια με κολλητικές ταινίες, κουδούνια, ψεύτικες ή πρόχειρες χειροπέδες. Ενα πανέμορφο, ένα πρωτότυπο νεανικό θέαμα, μοναδικό θα λέγαμε.