Ιησούς, persona non grata
Κυριακή 8 Απρίλη 2001

Ενα νέο σκάνδαλο τάραξε την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας μας. Δεν ήταν οικονομικό αυτή τη φορά, αν και συνεχίζεται μια ανάλογη δίκη, για κατάχρηση.

Για το νέο σκάνδαλο φρόντισε μια ομάδα νέων επιστημόνων από το Λονδίνο. Υστερα από έρευνες ετών πάνω σ' ένα ανθρώπινο κρανίο που άφησε πίσω της η εποχή του Ιησού, προσπάθησαν για πρώτη φορά να αποδώσουν το σχήμα και τα χαρακτηριστικά του Θεανθρώπου. Αυτός που έκανε την εμφάνισή του στην οθόνη των υπολογιστών δεν ήταν ο γνωστός «Αρειος» με το χειλάκι πετροκέρασο και μάγουλο βερίκοκο, αλλά κάποιος «απόκληρος» που έμοιαζε περισσότερο με αγρίμι. Η ταραχή που κατέλαβε τους γνωστούς Ιεράρχες της Μονής της Τηλεοράσεως μόλις έφτασε μπροστά στα πολύτιμα μάτια τους ο Ιησούς των επιστημόνων ήταν μοναδική: Πού πήγε «ο Νυμφίος, ο κάλλει ωραίος παρά πάντας ανθρώπους»;

Τα ερωτήματα του κόσμου, που τα έχασε από την αντίδραση των εκπροσώπων του Θεού, ήταν καίρια και είχαν σχέση, όπως πάντα, με τη λογική: Πώς είναι δυνατόν η αισθητική της ιεραρχίας να ταυτίζεται με τα ιλουστρασιόν περιοδικά σκουπίδια; Και τι φοβούνται στην εικόνα του Ιησού των επιστημόνων;

Οι πατέρες έχουν περάσει στην κατάσταση που περιγράφει ο Γερμανός φιλόσοφος Σέλερ: «Οταν η αποφυγή του πόνου μετατρέπεται σε καθημερινή τεχνική, τότε καταλήγουμε μοιραία στη νοσταλγία του Μηδενός». Πόσο μακριά από αυτό που λέει ο σοφός ότι το πιο γρήγορο άλογο για την τελειότητα είναι ο πόνος! Γιατί ο πόνος δίνει σχήμα στον καθένα μας.

Είναι η πρώτη φορά που όταν μιλάμε για το πρόσωπο του Ιησού δεν αποκλείονται οι άνθρωποι με ειδικές ανάγκες, οι ταλαιπωρημένοι γέροντες, οι άνθρωποι σε αγωνία, αυτοί που τους ονομάζουν αφηρημένα άσχημους και στους οποίους ο Ιησούς θα καθρεφτιζόταν μέσα τους. Πράγμα που δε συμβαίνει με την Ιεραρχία, γιατί μέσα σ' ένα περιβάλλον όπου συνεχίζεται η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο ο δούλος που προκύπτει είναι αδύνατον να έχει πρόσωπο. Το «άσχημος» ή «όμορφος», ως εκ τούτου, κρίνονται ανύπαρκτα. Το μόνο υπαρκτό είναι ότι η Εκκλησία στρέφει μακριά το βλέμμα από την εκμετάλλευση.

Αυτό μου θυμίζει τον θαυμάσιο πίνακα του Μπεάτο Αντζέλικο «Η μαστίγωση του Ιησού», όπου αίσθηση προκαλεί το γεγονός ότι, μπροστά στην πτώση και τον εξευτελισμό του Ιησού, ένας ιεράρχης διαβάζει ατάραχος την Αγία Γραφή. Ετσι είναι. Η ανοχή, πολλές φορές, γεννά την απάθεια. Αυτή είχε καταλάβει και τον Απόστολο Παύλο όταν έφτασε στην Αθήνα και είδε τα Προπύλαια, τον Παρθενώνα, τον Ναό της Απτέρου Νίκης, τις Καρυάτιδες, το Ερέχθειον. Αυτά τα αριστουργήματα της ευγένειας όχι μόνο δεν τον άγγιξαν, αλλά τα εξέλαβε ως αμαρτωλά είδωλα.

Η Εκκλησία δε βλέπει, αλλά θέλει να «βοηθήσει». Βρισκόμαστε εδώ στην καρδιά του προβλήματος που είχε εντοπίσει ο Αλέξανδρος Σμέμαν: «Για το χριστιανισμό το κριτήριο δεν είναι η βοήθεια. Το κριτήριο είναι η αλήθεια. Σκοπός του χριστιανισμού δεν είναι να βοηθήσει τον κόσμο, αλλά να αποκαλύψει την αλήθεια για τη ζωή».

Και μέσα σε όλα αυτά ζεστός ο Ελληνας από το Τριώδιο, μέσα στην άνοιξη, όσο συστηματοποιεί τα λόγια του Ιησού, τόσο απομακρύνεται από τη θέση του προβάτου που με θεία οικονομία οι Ιεράρχες μοιράζουν, και το ένστικτό του αποκρούει όσους διάγουν ζωή που δεν πιστεύουν, και λειτουργούν τον τύπο και όχι την ουσία.

Αντί λοιπόν η Εκκλησία να προβληματίζεται για το πρόσωπο του Ιησού των επιστημόνων, αλλά και για την επίσκεψη του πάπα, καλό θα είναι να σκεφτεί για την επίσκεψη του Ιησού τη Μεγάλη Εβδομάδα.


Του
Γιώργου ΚΑΚΟΥΛΙΔΗ