Χτες «γιορτάστηκε» η 21^η Απριλίου. Και λέω «γιορτάστηκε», γιατί τελικά αυτή η μαύρη ημερομηνία κατάντησε να περιγράφεται σαν μια ασήμαντη ονομαστική γιορτή. Η αναφορά σ' αυτή, τα σχόλια που γίνονται για τη σημασία της και οι ψευτοαναλύσεις που επιχειρούνται από όλους εκείνους που έπαιξαν άμεσο ή έμμεσο ρόλο, τις πιο πολλές φορές δεν κατορθώνει να πάρει τη μορφή ούτε καν ενός επετειακού υπομνηματισμού. Θέλω να πω δηλαδή, πως κάθε χρόνο, όλο και πιο πολύ η πολιτικοϊδεολογική αποτίμηση της 21.4.67 χάνει σημαντικό κομμάτι από τη βαθιά σχέση που οπωσδήποτε υπάρχει, και γι' αυτό πρέπει να αναζητηθεί και να αναλυθεί, ανάμεσα στην ιστορική σχέση της 21^ης Απριλίου 1967 και σ' αυτήν που έχουν τα γεγονότα και το πολιτικό νόημα των δικών μας ημερών.

Και πρώτ' απ' όλα, ένα θέμα που θα έπρεπε να βγαίνει στην επιφάνεια αυτή τη μέρα είναι αυτό που κρύβεται πίσω από το δραματικό ερώτημα αν η σύγχρονη νεοελληνική κοινωνία λειτουργεί και διαμορφώνει τις προοπτικές της με βάση τους κανόνες και τις δυνατότητες μιας γνήσιας Δημοκρατίας ή όχι. Πολλοί είναι αυτοί που ρωτάνε, σχεδόν καθημερινά αν έχουμε Δημοκρατία και π;vς μπορούμε να εντοπίσουμε το έλλειμμά της. Και άλλοι πάλι, κι αυτοί είναι επίσης πολλοί, δε διστάζουν να χαρακτηρίσουν τις συμπεριφορές των σύγχρονων πολιτών, ελεύθερων ή ενεργών δεν έχει καμιά σημασία, συμπεριφορές ωστόσο που και σε λανθασμένη βάση θεμελιώνονται και την έλλειψη οποιασδήποτε πολιτικής σκέψης αποκαλύπτουν, σαν προϊόν της «Δημοκρατίας». Μιας «Δημοκρατίας», βέβαια, που όσο και αν η μορφή και η λειτουργία της ρυθμίζεται από συγκεκριμένες νομικές περιγραφές και το ίδιο συγκεκριμένους κανόνες, δεν κατορθώνει να εξασφαλίσει τις αντικειμενικές εκείνες συνθήκες μέσα στις οποίες η ελληνική κοινωνία θα αναπτύσσεται ομαλά και οι πολίτες της δε θα ταλαιπωρούνται από πολιτικές που αδιαφορούν για όποια αντιδημοκρατικά στοιχεία και αν περιέχονται στον πυρήνα τους.

Αν σκεφτούμε, λοιπόν, ότι η δικτατορία της 21^ης Απριλίου του 1967 εποχούμενη των «επίορκων» στρατιωτικών τανκ, όχι μόνο αδιαφόρησε αλλά σκόπιμα ανέτρεψε το σύνολο της δημοκρατικής λειτουργίας, δεν μπορεί παρά να βρούμε τη σχέση ανάμεσα στην 21η Απριλίου του 1967 και στη σημερινή μας κοινωνική πραγματικότητα. Και όχι μόνο να τη βρούμε, έτσι σχηματικά και ίσως συμβολικά, αλλά και να την αναλύσουμε στα επιμέρους στοιχεία που τη συναποτελούν και της εξασφαλίζουν την ιστορική της υπόσταση.

Δεν είναι όμως το μοναδικό «θέμα» που θα έπρεπε να φέρνει στην επιφάνεια η μέρα αυτή, όπως και αν «γιορτάζεται», όπως κι αν σχολιάζεται. Το ίδιο σημαντική είναι και μια άλλη σχέση ανάμεσα στην 21.4.67 και στην 21.4.01, αυτή που αναφέρεται στους παράγοντες που διαμόρφωσαν τις αντικειμενικές, αλλά και υποκειμενικές συνθήκες μέσα στις οποίες διαμορφώθηκαν οι «εικονικές» ανάγκες για την εγκαθίδρυση της δικτατορίας τη μέρα εκείνη και την εγκατάσταση ενός επικίνδυνου ενδεχομένου να αμφισβητηθεί η αναγκαιότητα της Δημοκρατίας και σήμερα, για να αναζητηθούν με το επιχείρημα αυτό μορφές άλλων ανατροπών σε όλα τα σύγχρονα κοινωνικά πεδία. Θέλω να ισχυριστώ με το σχόλιό μου αυτό, πως η 21.4.67 πρέπει να μας αναγκάσει να πιστέψουμε σε όλη της την έκταση την παρατήρηση που διατύπωσε ένας Γάλλος ερευνητής στο πεδίο της πληροφορικής, λέγοντας πως η Δημοκρατία δεν κινδυνεύει από τις κάννες των όπλων ανόητων στρατηγών αλλά από τις οθόνες των κομπιούτερ έξυπνων προγραμματιστών. Κι αυτό βέβαια δε σημαίνει πως πρέπει, με την αφορμή της χτεσινής μέρας, να εγκαταστήσουμε μέσα μας το φόβο για την τεχνολογία. Οχι. Αλλά το φόβο γι' αυτούς που την αξιοποιούν με ένα και μοναδικό σκοπό: την υποδούλωση των λαών. Με το σκοπό να αποδείξουν βίαια πως οι έννοιες και οι πραγματικές της Ελευθερίες και της Δημοκρατίας δεν μπορεί να είναι οι φυσικές προϋποθέσεις για την εξέλιξη και την επιβίωση των σύγχρονων κοινωνιών, άρα αυτές πρέπει να αντικατασταθούν με τις λογικές του νεοφιλελευθερισμού και της Νέας Τάξης Πραγμάτων. Να αντικατασταθεί, με άλλα λόγια, ο σύγχρονος άνθρωπος με ένα ουδέτερο φυσικό μέγεθος που δε θα είναι σε θέση ούτε την Ελευθερία να εκτιμά ούτε τη Δημοκρατία!