ΠΙΤΕΡ ΓΟΥΕΜΠΕΡ
Ο αυτοκράτορας
Πέμπτη 14 Νοέμβρη 2013

99 από τις 100 αμερικάνικες «πολεμικές» ταινίες επιδεικνύουν τις ΗΠΑ ως έθνος ηθικής υπεροχής έναντι όλων των υπολοίπων. Ωστόσο, ο «ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΑΣ» καθίσταται έξτρα προκλητικός λόγω της ανέντιμης οπτικής του που κρύβεται πίσω από τη δήθεν «ιστορική» δραματοποίηση των συνεπειών της αμερικάνικης γενοκτονίας σε Χιροσίμα και Ναγκασάκι και την άνευ όρων παράδοση της χώρας. Κάνουν λόγο δε για ανοικοδόμηση της ισοπεδωμένης χώρας αυτοί που την κατέστρεψαν και ταυτόχρονα διακηρύσσουν ότι «όλες οι χώρες έχουν δικαίωμα σε δική τους διακυβέρνηση»... ε τότε κρατιέσαι να μη σε πιάσουν τα ηχηρά γέλια. Οι 2 ατομικές βόμβες βαρύνουν τους Αμερικανούς με ντροπιαστικό αίσθημα ενοχής. Οποτε το γεγονός έρχεται στην επιφάνεια, «φροντίζουν» ώστε να αναδύεται και το αντίβαρο: το Περλ Χάρμπορ. Η ταινία του Γουέμπερ γαρνίρεται και με σκηνές που, ελαφρά τη καρδία, αναγνωρίζουν ότι οι ΗΠΑ δεν είναι αλάνθαστες... Είναι πράγματι λυπηρό οι εκρήξεις, οι βομβαρδισμοί και οι πυρκαγιές από τα φονικά όπλα που έκαψαν αμέτρητες χιλιάδες αυτοχθόνων αλλά, φευ! αυτοί άρχισαν πρώτοι... λέει το φιλμ!

Το να αφηγείσαι γενικώς αποδεκτές ιστορίες συνδεδεμένες με συγκεκριμένο ιστορικό χρόνο που, διαθέτουν και χαρισματικούς ρόλους /χαρακτήρες με τους οποίους εύκολα ταυτίζεται ο θεατής, είναι η μεγάλη δύναμη της χολιγουντιανής κινηματογραφικής βιομηχανίας. Το αμερικάνικο κοινό είναι σαφώς διαπαιδαγωγημένο σε ιστορίες, με κεφαλαίο Γιώτα, που υφαίνονται μαζί με προσωπικές ιστορίες. Οπως αυτή, του Αμερικανού στρατηγού Φέλερς και της Γιαπωνέζας Αϊα. «Ο ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΑΣ» συνιστά μια καθαρά αμερικάνικη υπόθεση, φτιαγμένη για αμερικάνικο ή αμερικανοθρεμμένο κοινό...

Στο στυλ του «ΧΟΡΕΥΟΝΤΑΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΛΥΚΟΥΣ» ο «καλός» είναι ένα «χλωμό πρόσωπο» που έζησε, πριν τον πόλεμο, στην Ιαπωνία ερωτευμένος με μια όμορφη γιαπωνέζα δασκάλα... Τώρα ως κατακτητής, προσπαθεί να πείσει το ματαιόδοξο κι εγωκεντρικό Στρατηγό Mακ Αρθουρ -τον επικεφαλής της κατοχικής στρατιωτικής αποστολής με στόχο τη σταθεροποίηση της κατάστασης στη χώρα- να αποτραπεί η εκτέλεση του Αυτοκράτορα Χιροχίτο. Στην ταινία υπάρχουν ενότητες ενδιαφέρουσες που δείχνουν πόσο πολύ η εικόνα της προπολεμικής Ιαπωνίας έμοιαζε με εκείνη της Αμερικής. Οι σκηνές της νυχτερινής ζωής του Τόκιο, γοητευτικά καλαίσθητες, παραπέμπουν στην πρώτη χρυσή περίοδο του γιαπωνέζικου σινεμά των μεγάλων δημιουργών, Οζου και Μιτσογκούσι. Υπάρχει επίσης μια σκηνή, ένας «φόρος τιμής» στον κοινωνικό ρεαλισμό του Ακίρα Κουροσάβα, όταν ο Αμερικανός Φέλερς επιτίθεται στους Γιαπωνέζους θαμώνες του μπαρ. Η σκηνή, βγαλμένη λες από το «REVOLVER» του Κουροσάβα...

Ο ικανός Στρατηγός Μακ Αρθουρ προσγειώνεται στην Ιαπωνία το 1945 και αντικρίζει εξαθλιωμένους αυτόχθονες και σωρούς ερειπίων. Πιέζοντας για παράδοση, οι ΗΠΑ βομβάρδισαν το Τόκιο όπου, δεν κατέρρευσαν μόνο τα κτίρια αλλά και n εικόνα της χώρας στα μάτια των πολιτών της. Υστατο σύμβολο της παλιάς, κραταιής Ιαπωνίας ο Αυτοκράτορας... τον οποίο η πολιτική εξουσία της Ουάσινγκτον θέλει να δει κρεμασμένο. Ο πανέξυπνος Μακ Αρθουρ όμως φοβάται ότι η εκτέλεση του Χιροχίτο θα είναι η σταγόνα για τη λαϊκή εξέγερση.

Ο Τόμι Λι Τζόουνς στο ρόλο του Μακ Αρθουρ, ερμηνεύει πειστικά τον άνδρα που κατάφερε να μεταμορφώσει τους Γιαπωνέζους, από χειρότερους εχθρούς των ΗΠΑ σε συμμάχους. Αυτό βέβαια αναφέρει η επίσημη βερσιόν της απλουστευμένης αλλά κυρίως αμερικανοποιημένης Ιστορίας.

Η ταινία πασχίζει να μας υποβάλει και επιβάλει να συμπαθήσουμε μια ομάδα γιάνκηδων που διερευνούν, αν και κατά πόσο, ο Αυτοκράτορας και οι πέριξ αυτού ιστάμενοι πολιτικοί και στρατιωτικοί, μπορούν να θεωρηθούν ένοχοι για την έναρξη του μεγάλου πολέμου που το έναυσμα έδωσε η επίθεση στο Περλ Χάρμπορ και τη λήξη η κόλαση των 2 ατομικών βομβών στο κεφάλι του γιαπωνέζικου λαού. Ταινία με χαραγμένη την ιμπεριαλιστική αλαζονεία. Τόσο τότε, όσο και σήμερα, που οι πολυεθνικές βιομηχανίες θεάματος αφηγούνται το «Ο ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΑΣ» κουνώντας τα σημαιάκια τους, σε πνεύμα θρασύδειλο και γεμάτο προπαγανδιστικά, φθηνά, μπαλώματα...

Υπάρχει όμως ένα σημαντικό επεισόδιο που η καθωσπρέπει ταινία του Γουέμπερ δε θα μπορούσε ποτέ να συμπεριλάβει. Το 1945, οι αμερικάνικες δυνάμεις κατοχής, εν πλήρη συνειδήσει κατέστρεψαν πλήθος γιαπωνέζικων ταινιών καθώς και το αρχείο της ιαπωνικής κινηματογραφικής βιομηχανίας. Παρά τη «δραματική» μουσική και τα υγρά μάτια των κομψών ερμηνευτών, το μελοδραματικό πόνημα με τους διαλόγους κλισέ και το δύσκαμπτο σενάριο... δεν κατορθώνει να αγγίξει το θεατή...

Παίζουν: Τόμι Λι Τζόουνς, Μάθιου Φοξ, Ερικο Χατσούνε, Καόρι Μομόι, κ.ά.

Παραγωγή: Ιαπωνία (2012).