Η πολιτιστική υποβάθμιση σε αριθμούς

Την άμεση σχέση που έχει το βάθεμα της ταξικής εκμετάλλευσης με την πνευματική υποβάθμιση του λαού τεκμηριώνουν, χωρίς φυσικά να αποκαλύπτουν, ακόμη και αστικές έρευνες

Πέμπτη 14 Νοέμβρη 2013

Phasma

Μειώνεται ο κόσμος που επισκέπτεται μουσεία, σύμφωνα με στοιχεία του ευρωβαρόμετρου. Ανάμεσα στις αιτίες; Η έλλειψη χρόνου, χρημάτων.
Αποτύπωση, και με ποσοτικά στοιχεία, του εξοβελισμού του λαού από την πολιτιστική ζωή και δράση - ακόμη και την κυρίαρχη - συνιστά νέα έρευνα του ευρωβαρόμετρου στα κράτη - μέλη της ΕΕ που αφορά στην πρόσβαση και τη συμμετοχή στον πολιτισμό, η οποία, πάντως, δεν αφορά και στη σχέση των ερωτηθέντων με το περιεχόμενο του πολιτιστικού έργου.

Σύμφωνα, λοιπόν, με τα στοιχεία της έρευνας (η πρώτη μετά το 2007), μόνο το 38% συμμετείχε ενεργά σε μια πολιτιστική δραστηριότητα, ενώ ο αριθμός των Ευρωπαίων που χαρακτηρίζουν την πολιτιστική τους ζωή «από δραστήρια έως πολύ δραστήρια» μειώθηκε στο 18%, σε σύγκριση με το 21%, το 2007. Η μείωση της συμμετοχής αφορά όλες τις πολιτιστικές δραστηριότητες πλην του κινηματογράφου, όπου το 52% δηλώνει ότι πήγε στον κινηματογράφο το προηγούμενο έτος.

Οι κύριοι λόγοι που προβάλλονται για τη μη συμμετοχή στα πολιτιστικά δρώμενα είναι η έλλειψη χρόνου (το 44 % δίνει αυτή την εξήγηση για το ότι δεν διάβασε βιβλία), έλλειψη ενδιαφέροντος (το 50 % δίνει αυτήν την εξήγηση για το ότι δεν είδε μπαλέτο, χορό ή όπερα), έλλειψη χρημάτων (το 25% δίνει αυτήν την εξήγηση για το ότι δεν πήγε σε συναυλίες), έλλειψη επιλογής (10% κατά μέσο όρο). Πρέπει να σημειωθεί ότι και οι τέσσερις αυτοί λόγοι αποδεικνύουν τις καταστροφικές συνέπειες και για την πνευματική ανάπτυξη που έχει ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής, ο οποίος συνοδεύεται και από την κατανάλωση, από τους εργαζόμενους, πολιτιστικών προϊόντων χαμηλής ποιότητας και αντιδραστικού περιεχομένου κατά τον όλο και μειούμενο ελεύθερο χρόνο. Αλλά αυτά δεν καταγράφονται φυσικά στην έρευνα.

Οπως αναμενόταν, τον περισσότερο «πολιτιστικό» χρόνο «τρώει» η τηλεόραση (το 72 % παρακολούθησε ένα ραδιοτηλεοπτικό πρόγραμμα τουλάχιστον μία φορά τους προηγούμενους 12 μήνες). Ακολουθεί η ανάγνωση βιβλίων (68%), ενώ η λιγότερο προσφιλής δραστηριότητα είναι η όπερα, το μπαλέτο και ο χορός (18%). Από την ανάγνωση έως την επίσκεψη μουσείων, οι βόρειες χώρες συγκεντρώνουν τα υψηλότερα ποσοστά, χωρίς όμως να ξεπερνούν το 50%, ενώ, στην άλλη άκρη της κλίμακας βρίσκεται η Ελλάδα με μόλις 5%.

Βέβαια, η ΕΕ δεν κάνει τέτοιου είδους έρευνες επειδή «ανησυχεί» για κάτι που το ίδιο το σύστημα που υπηρετεί, προκαλεί. Οπως το έθεσε η αρμόδια επίτροπος για τον Πολιτισμό, Ανδρούλλα Βασιλείου, «ο πολιτιστικός και δημιουργικός τομέας πρέπει να προσαρμοστεί, ώστε να προσεγγίσει νέα ακροατήρια και να διερευνήσει νέα μοντέλα χρηματοδότησης. Η Επιτροπή θα συνεχίσει να υποστηρίζει την πρόσβαση και τη συμμετοχή στον Πολιτισμό, μέσω του νέου μας προγράμματος "Δημιουργική Ευρώπη" και άλλων πηγών χρηματοδότησης της ΕΕ».

Ομως, αυτά τα προγράμματα προωθούν την εμπορευματοποίηση του Πολιτισμού, στηρίζοντας ποικιλοτρόπως τα μονοπώλια του «ελεύθερου χρόνου». Η σχέση μεταξύ των κυρίαρχων σχέσεων στην παραγωγή, της διαχείρισης του «ελεύθερου χρόνου», της Παιδείας και του Πολιτισμού είναι θεμελιώδης για τους κομμουνιστές. Οι οποίοι προσεγγίζουν τη σταθερότητα στην εργασία με μείωση του εργάσιμου χρόνου και αύξηση του ελεύθερου χρόνου, ως απαραίτητη προϋπόθεση για να μπορεί ο εργαζόμενος άνθρωπος να απολαύσει τα πολιτιστικά αγαθά και να ολοκληρώνει την προσωπικότητά του με τη δική του προσωπική δημιουργία.

Αυτή τη σχέση ακριβώς θέλει να αποκρύψει το πολιτικό προσωπικό του κεφαλαίου από το λαό, διότι στην αντίθετη περίπτωση, δε θα αμφισβητηθεί από την εργατική τάξη μόνο το αποκλειστικό «δικαίωμα» που έδωσε η αστική «ελίτ» στον εαυτό της για την απόλαυση των πολιτιστικών αγαθών, αλλά και ο καπιταλισμός εν γένει.

Γι' αυτό και το ΚΚΕ επιμένει να αποκαλύπτει και να αναλύει την αντικειμενική, διαλεκτική σχέση, μεταξύ των κυρίαρχων σχέσεων στην παραγωγή και τη δυνατότητα ή μη του λαού να απολαμβάνει και να δημιουργεί σε πολιτιστικό επίπεδο. Γι' αυτό και θέτει σαφείς στόχους πάλης που περικλείουν τα αδιαπραγμάτευτα δικαιώματα του λαού στη ζωή και τη δημιουργία, όπως:

- Η εξασφάλιση των μορφωτικών και υλικών προϋποθέσεων για την ανεμπόδιστη πρόσβαση του λαού στην Τέχνη και τον Πολιτισμό, για την ανάπτυξη της καλλιτεχνικής και λαϊκής ερασιτεχνικής δημιουργίας ως αντίδοτο στα αγοραία πρότυπα της μονοπωλιακής πολιτιστικής δημιουργίας, στα μονοπώλια θεάματος - ακροάματος.

- Η δημιουργία ενιαίου και αποκλειστικά δημόσιου μηχανισμού παραγωγής και διανομής του πολιτιστικού και του καλλιτεχνικού έργου, αποτελούμενου από κρατικούς φορείς που θα λειτουργούν με κοινωνικό προγραμματισμό και έλεγχο, αποφασιστικό ρόλο των δημιουργών καλλιτεχνών και κρατική χρηματοδότηση, ώστε η Τέχνη, από εμπόρευμα και μονοπώλιο της κυρίαρχης τάξης που είναι σήμερα, να γίνει κτήμα και όπλο του λαού.


Γρ. Τρ.