Ηχοχρώματα της κερκυραϊκής παράδοσης

Είκοσι πέντε σπάνια, ανέκδοτα, συλλεκτικά κομμάτια - χορούς και τραγούδια της Κέρκυρας - περιλαμβάνει το CD «Κερκυραϊκή Παραδοσιακή Μουσική»

Κυριακή 6 Μάη 2001

Εθνικό είναι ό,τι είναι αληθινό, έγραφε ο Διονύσιος Σολωμός και η φράση του μας ήρθε στο νου ακούγοντας το υλικό μιας ξεχωριστής δισκογραφικής κατάθεσης, που γεννήθηκε στην Κέρκυρα. Αναφερόμαστε στο CD με τίτλο «Κερκυραϊκή Παραδοσιακή Μουσική - Χοροί και Τραγούδια. Συλλεκτικά - Ανέκδοτα», που περιλαμβάνει είκοσι τέσσερα κομμάτια, τραγούδια και ορχηστρικά και εκδόθηκε από το δραστήριο κερκυραϊκό πολιτιστικό σωματείο «Ο Λαοδάμας». Κι αν το δημοτικό, παραδοσιακό τραγούδι είναι για το λαό, όπως έγραφε ο Δ. Φωτιάδης, το «βιβλίο», το «περιοδικό», το «χρονικό» του καιρού του, μέσα από το οποίο, με το δικό του τρόπο, «γνωστοποιούσε» όχι μονάχα τα σημαντικά, παρά και τα καθημερινά περιστατικά της ζωής του, τα παραδοσιακά τραγούδια, που περιλαμβάνονται στο δίσκο, αποτελούν αναμφίβολα σημαντικές «σελίδες» της ζωής και του πολιτισμού, που άνθισε στο μεγαλύτερο νησί των Επτανήσων.

Αυθεντικοί μουσικοί, ανόθευτες φωνές

Η έκδοση δεν μπορεί να μην είναι μια ευχάριστη έκπληξη, για όσους από τους σημερινούς «πολιορκημένους» ακροατές αναζητούν την ουσία, την αλήθεια, την ομορφιά στις ανθρώπινες σχέσεις και τον πολιτισμό, καθώς προσφέρει μια «συνάντηση» με κομμάτια μοναδικά και ανόθευτα. Κομμάτια, που συγκινούν και εκφράζουν μορφές κοινωνικής οργάνωσης και συλλογικότητας, οι οποίες φθίνουν σε εποχές εξατομίκευσης και κατακερματισμού, όπως η σημερινή. Αυτή η συλλογικότητα ζωντανεύει μαζί με τα τραγούδια και τους χορούς, που περιλαμβάνονται στο δίσκο, καθώς τα ερμηνεύουν αυθεντικά ερασιτεχνικά τραγουδιστικά σχήματα και μουσικοί εκτελεστές, που έχουν γράψει ιστορία στο νησί. Ο ογδοντάχρονος Χρήστος Μέξας, που με το βελούδινο παίξιμό του, θεωρείται σήμερα ως ο κορυφαίος αυθεντικός παραδοσιακός βιολιστής στο νησί, ο 67χρονος, επίσης βιολιστής, Θανάσης Σπίνουλας, που διακρίνεται για τη γρηγοράδα στο παίξιμό του και τους θαυμαστούς αυτοσχεδιασμούς του, ο αξιόλογος κιθαριστής Γιώργος Χονδρογιάννης ή Μπεζερής (65 χρόνων), γόνος των σπουδαίων βιολιστών Μπεζερέων «με τ' όνομα», μαζί με τους νεότερους Αναστάσιο Μέξα και Σπύρο Σκορδίλη καταθέτουν ηχοχρώματα, μεράκι και δεξιοτεχνία, μα πάνω απ' όλα την αγάπη για την παραδοσιακή μουσική του τόπου τους. Η αξιόλογη μουσική ομάδα προσφέρει ερμηνείες συρτών χορών (Σινιώτικος, Ορεινός, Σπαρτιλώτικος, Γαστουριώτικος, Λεβαντίνικος κ.ά.), προσκαλώντας σε μια χορευτική γιορτή. Ξεχωριστή είναι η συμβολή των δύο ερασιτεχνικών τραγουδιστικών σχημάτων - προερχόμενα από την κερκυραϊκή ύπαιθρο - του «Ομίλου Γυναικών Περουλάδων» και του «Ομίλου Τραγουδιστών Κάτω Γαρούνας», καθώς και του Τραγουδιστικού Ομίλου μελών Ε.Κ.Α.Ο.Κ «Ο Λαοδάμας». «Α καπέλα», χωρίς τη συνοδεία μουσικής, με φωνές γνήσιες και απέριττες, ερμηνεύουν τραγούδια Περλαδίτικα («του ξεφλου και της αγάπης»), Μεσιώτικα και Λευκιμμιώτικα. Τραγούδια, που συγκινούν, όπως το «Εμαραθήκαν τα κλαριά», το «Απόψε μητέρα μου...», το «Λαγκάδι» κ.ά. Οι ακροατές του δίσκου εκτός από το ότι έχουν την ευκαιρία να γευτούν τη μαγεία αυτών των ανόθευτων τραγουδιών και ηχοχρωμάτων, μπορούν να «ταξιδέψουν» με τη βοήθειά τους χρόνια πίσω, όταν στους γάμους και στα πανηγύρια επικρατούσαν αυτά τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κερκυραϊκής μουσικής, του χορού, που αντλούν επιρροές από το Βυζάντιο, αλλά και από τη Δύση.

«Μεγάλο χρέος»

Οι μουσικοί συντελεστές του δίσκου: Γ. Χονδρογιάννης, Θ. Σπίνουλας, Σπ. Σκορδίλης, Χρ. Μέξας, Τ. Μέξας
Εμπνευστής και επιμελητής της αξιέπαινης δισκογραφικής έκδοσης είναι ο καθηγητής Φυσικής Αγωγής Δημήτρης Κάντας, γέννημα θρέμμα της Κέρκυρας. Εχοντας έρθει από πολύ νωρίς σε επαφή με τη λαϊκή μουσική του τόπου του, μετά τις σπουδές του στην Αθήνα ('71-'74) ήρθε σε επαφή στην Κέρκυρα με άλλους ανθρώπους που έτρεφαν την ίδια αγάπη για τη λαϊκή παράδοση. Αυτή η κοινή τους αγάπη είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία του Πολιτιστικού Σωματείου «Ο Λαοδάμας». «Η μουσική και τα τραγούδια που περιέχονται σε αυτό το CD είναι αρχειακά», σημειώνει ο Δ. Κάντας. «Ειδικά τα ορχηστρικά κομμάτια είναι ό,τι πιο αυθεντικό και γνήσιο μπορεί κανείς να βρει. Η μοναδικότητα του Χρήστου Μέξα και το μεράκι και η εμπειρία των υπολοίπων συντέλεσαν σε αυτό. Τα τραγουδιστικά είναι ένα μέρος από τα πολλά που θα ακολουθήσουν. Δειγματοληπτικά αναφέρουμε τούτα που αντιπροσωπεύουν και τις τρεις κύριες περιοχές του νησιού. Και η μουσική και τα τραγούδια έτσι αυθεντικά και απείραχτα, πρώτη φορά εκδίδονται». Οπως αναφέρει το CD «επιδιώκει να μνημονεύσει, να επισφραγίσει τα γνήσια, όσο και σπάνια τώρα πια "χρώματα" της παραδοσιακής κερκυραϊκής μουσικής όσο και του τραγουδιού. Ηταν ένα μεγάλο χρέος στον λαϊκό μας πολιτισμό, που σήμερα βάλλεται ποικιλοτρόπως. Είναι ένα μόνο δείγμα του αποτελέσματος 20ετούς και πλέον έρευνας, με επιμονή, αλλά και επίπονη προσήλωση στη λαογραφική ορθότητα. Είναι μια παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές».

Ο δίσκος αφιερώνεται «στον ανώνυμο απανταχού Κερκυραίο για νοσταλγία και θύμηση». Αναμφίβολα, πάντως, απευθύνεται σε όλους όσοι αναζητούν αυθεντικά ακούσματα και επιμένουν στις δύσκολες μέρες μας να ταξιδεύουν στην «άλλη όχθη» της μουσικής. Το CD διατίθεται αποκλειστικά από το σωματείο Ε.Κ.Α.Ο.Κ «Ο Λαοδάμας» (Σπύρου Κοντομάρη 11, 49100, Κέρκυρα και στα τηλέφωνα 0661 24241-26340 και 0946 281379).


Ρουμπίνη ΣΟΥΛΗ