ΜΑΡΚ ΝΤΟΝΣΚΟΪ
«Ουράνιο τόξο»
Πέμπτη 6 Φλεβάρη 2014

Σε καταδίκη της ναζιστικής βαρβαρότητας και των φασιστών, υπανθρώπων συνεργατών της, καλεί τους απανταχού θεατές η παρθενική ταινία του έτους 1944, με αρετές καλλιτεχνικά αξιόλογες, πέρα από την αναγκαιότητα εμψύχωσης του σοβιετικού πληθυσμού που έδινε τη μεγάλη μάχη στα μετόπισθεν. Το ποιητικό «ΟΥΡΑΝΙΟ ΤΟΞΟ» του Μαρκ Ντονσκόι γυρίστηκε με αυθεντικά λυρική διάσταση πάνω στο ψυχορράγημα του ναζισμού. Διασκευή για τον κινηματογράφο της ομώνυμης νουβέλας της Βάντα Βασίλεβσκα για την κατεχόμενη Ουκρανία, αφηγείται το χρονικό των μαρτυρικών κατοίκων ενός χωριού την περίοδο της γερμανικής κατοχής και το ιερό μίσος των Σοβιετικών ανθρώπων - που έγιναν ήρωες χωρίς να το επιδιώκουν - για τους κτηνώδεις σαδιστές κατακτητές που επέτασσαν σπίτια, καταλήστευαν σοδειές και προμήθειες, βίαζαν γυναίκες, κρεμούσαν αμάχους και δολοφονούσαν εν ψυχρώ μικρά παιδιά...

Απέραντη αγάπη για τη σοβιετική πατρίδα και απέραντο μίσος για τον κατακτητή. Δύο λάιτ - μοτίβα διαπερνούν την ταινία και συνιστούν πηγή της τραγικότητας, της ποίησης και δύναμής της. Κυριαρχεί η καταγγελία του επαίσχυντου φαινομένου του δωσιλογισμού, που για τον Ντονσκόι αποτελεί πλευρά της ιστορικής πραγματικότητας που δεν επιτρέπεται ν' αποσιωπηθεί.

Η συγκίνηση και το πάθος που προκαλεί η ταινία πηγάζει από το ιερό μίσος και το θυμό με τα οποία ο Ντονσκόι μπόλιασε τη σκηνοθεσία του. Ο Ντονσκόι, αφού πρώτα μίλησε με Γερμανούς αιχμαλώτους, χρωματίζει το πορτρέτο του εχθρού με πολύ πανούργα και αμετανόητα χρώματα. Συχνά, η πλειονότητα των τραγικών ηρώων εκείνων των καιρών ήταν γυναίκες και παιδιά, όπως οι πρωταγωνιστές της ταινίας με το μίσος στο παγωμένο, γυάλινο βλέμμα για τις φρικώδεις καταστάσεις που περιγράφονται με ρεαλισμό, αμεσότητα και «λογοτεχνικότητα»! Οι γυναίκες συνιστούν ένα συμπαγές, ενιαίο σύνολο, που κινείται σε μια σιωπή που σφύζει από πνιγμένα ουρλιαχτά. Τα παιδιά, αξιολύπητα, συντετριμμένα, μικρές αδύναμες φιγούρες γεμάτες κουράγιο, τόλμη και αυτοθυσία. Η σκηνή της μητέρας και των παιδιών της, που ποδοπατούν το χώμα που θάψανε το δολοφονημένο μικρό τους αδελφό, δεν έχει παρόμοιο στην ιστορία του παγκόσμιου σινεμά.

Το «ΟΥΡΑΝΙΟ ΤΟΞΟ», καταγγέλλοντας την απάνθρωπη βαρβαρότητα ενός «πολιτισμού» τύπου Γ' Ράιχ, αποσκοπούσε να τονώσει τη μαχητικότητα των Σοβιετικών πολιτών στο τέλος του πολέμου. Η ταινία, που στάθηκε η μεγαλύτερη μεταπολεμική επιτυχία του σοβιετικού κινηματογράφου, βραβεύτηκε το 1946 και με το Βραβείο «Στάλιν».

Παίζουν: Χανς Κλέρινγκ, Νατάλια Ούλβι, Νίνα Αλίσοβα, Ελενα Τιάπκινα κ.ά.

Παραγωγή: ΣΟΒΙΕΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ (1943)