Η πείρα της ΚΟ Στερεάς από την οργανωμένη διακίνηση των εκδόσεων της «Σύγχρονης Εποχής»
Κυριακή 16 Φλεβάρη 2014

Βιβλιοθήκη της ΚΟ στην Χαλκίδα
Από το Μάη του 2013 ξεκίνησε μια πιo οργανωμένη και συστηματική προσπάθεια για τη διάδοση των βιβλίων του εκδοτικού του Κόμματος. Επίκεντρο αυτής της προσπάθειας αποτέλεσε η δημιουργία βιβλιοθήκης της Επιτροπής Περιοχής στην έδρα της. Εξασφαλίστηκε χώρος, ο οποίος διαμορφώθηκε κατάλληλα, ολοκληρώθηκε η καταγραφή τίτλων ώστε η βιβλιοθήκη να λειτουργεί και ως δανειστική, συμπληρώθηκαν τίτλοι με σημαντική βοήθεια και προσφορά συντρόφων και φίλων του Κόμματος, ώστε να υπάρχει ένα βασικό υλικό που να καλύπτει τις ανάγκες λειτουργίας της. Σε αυτά τα πλαίσια έγινε ενημέρωση και συζήτηση στα όργανα και τις ΚΟΒ για τις δυνατότητες αξιοποίησής της. Διαμορφώθηκε προπαγανδιστικό υλικό με περιλήψεις τίτλων, με προβολή των νέων εκδόσεων. Εξασφαλίστηκε η δυνατότητα οργανωμένων παραγγελιών από τις ΚΟ των εκδόσεων που διαθέτει η «Σύγχρονη Εποχή», υλοποιήθηκε ένας προγραμματισμός για την προβολή εκδόσεων που συμβάλλουν στην ανάδειξη επίκαιρων ιδεολογικοπολιτικών ζητημάτων και στον εξοπλισμό τόσο του δυναμικού του Κόμματος όσο και ενός ευρύτερου περίγυρου που «στήνει αυτί» και συμμετέχει στις πρωτοβουλίες μας.

Ως κύρια μορφή επιλέχθηκε αυτή της βιβλιοπαρουσίασης, που σε αρκετές περιπτώσεις συνδυαζόταν και με διάφορες άλλες δραστηριότητες (π.χ. εκθέσεις βιβλίου, προβολή ταινιών, παιδικές γιορτές ενόψει Χριστουγέννων κ.ά.). Με πιο συστηματικό τρόπο εξασφαλίστηκε η εμφάνιση βιβλίων σε διάφορες δραστηριότητες της ΚΟ. Ταυτόχρονα, διευκολύνθηκε σε σημαντικό βαθμό η προμήθεια εκδόσεων απαραίτητων για τους συντρόφους που παρακολουθούν τις κομματικές σχολές.

Ολη αυτή η δραστηριότητα, που ακόμα βρίσκεται στα πρώτα της βήματα και με αρκετές αδυναμίες, συνέβαλε σε μια ορισμένη κάλυψη του κενού που αντικειμενικά υπάρχει στην περιοχή από την έλλειψη βιβλιοπωλείου της «Σύγχρονης Εποχής». Ο απολογισμός της διακίνησης του βιβλίου μέχρι τώρα δείχνει με σαφήνεια ότι αυτή δε θα βρισκόταν σε αυτά τα επίπεδα, αν έλειπε η προσπάθεια που εν συντομία αναφέρεται παραπάνω. Το γεγονός αυτό μας γεμίζει αισιοδοξία και την ίδια στιγμή θέτει με πιο απαιτητικό τρόπο το καθήκον να ανταποκριθούμε με μεγαλύτερη επάρκεια στη διάδοση και μελέτη των εκδόσεων του Κόμματος.

Ορισμένα χρήσιμα συμπεράσματα για τη συνέχεια

Η διάδοση του μαρξιστικού - λενινιστικού βιβλίου, της προοδευτικής λογοτεχνίας, εκδόσεων που συμβάλλουν στη γνωριμία με το επαναστατικό κίνημα της χώρας μας και διεθνώς, του παιδικού βιβλίου, δεν μπορεί να αφήνεται στην τύχη της, στο μεράκι ορισμένων συντρόφων και φίλων του Κόμματος και της ΚΝΕ, στην καλή προαίρεση που μπορεί να ατονεί και να εξασθενεί στο βαθμό που δεν υπάρχει οργανωμένο σχέδιο για την προώθηση των εκδόσεων της «Σύγχρονης Εποχής». Σχέδιο που πρέπει να είναι απαραίτητο συστατικό της οργάνωσης της ιδεολογικοπολιτικής παρέμβασης των ΚΟ, πρώτα και κύρια από τα όργανα, που να ακουμπά στη δράση, τις ανάγκες και την πρωτοβουλία της ΚΟΒ. Εδώ δεν χωρούν τσιγκουνιές. Η εκπόνηση ενός τέτοιου σχεδίου βασίζεται στη βαθιά κατανόηση του ρόλου που παίζει ο γραπτός λόγος, το διάβασμα καθαυτό στη διαπαιδαγώγηση των κομμουνιστών, νέων και παλαιότερων, στην εκπαίδευση αγωνιστών εργατών και εργατριών, εργαζομένων από τα καταπιεζόμενα λαϊκά στρώματα.

Σχέδιο που χρειάζεται επί του πρακτέου να απαντά και να αντιμετωπίζει δυσκολίες, αντικειμενικές και υποκειμενικές, που εκφράζονται με διάφορους τρόπους. Για παράδειγμα, συχνά συναντάμε το επιχείρημα «ο κόσμος δεν διαβάζει», «δεν υπάρχει χρόνος, το διάβασμα είναι πολυτέλεια μπροστά στη σκληρή καθημερινότητα, τα ακατάστατα και εξαντλητικά ωράρια» κλπ. Η αλήθεια είναι πως αν τα επιχειρήματα αυτά αντιστραφούν, αν δούμε το ζήτημα από μια άλλη σκοπιά, τότε θα μπορέσουμε καλύτερα να ανταποκριθούμε και να συμβάλουμε στην εκπαίδευση για μελέτη, διαμορφώνοντας και ένα κλίμα συμβολής στο ξεπέρασμα υπαρκτών δυσκολιών.

Σαφώς, ζούμε σε μια περίοδο που με διάφορους τρόπους επιχειρείται η υποβάθμιση της μελέτης από τον ταξικό αντίπαλο, η αμάθεια και η αμορφωσιά αποτελούν όπλο του για τη χειραγώγηση και ενσωμάτωση των εργατικών λαϊκών στρωμάτων, ενώ η γνώση είναι δύναμη στα χέρια τους. Γι' αυτό επιχειρείται με συστηματικό τρόπο η διάδοση μορφών και μέσων που υποκαθιστούν τη μελέτη από την πληροφορία, παίρνονται μέτρα από την πιο μικρή ηλικία όπως π.χ. μέσω των αναλυτικών προγραμμάτων στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση και την αντικατάσταση απαραίτητων γνωστικών αντικειμένων από διάφορες δεξιότητες, προωθώντας την αποσπασματικότητα στη σκέψη και την αντιεπιστημονικότητα.

Απέναντι σε αυτό το ρεύμα που επιχειρείται να διαμορφωθεί μέσα από διάφορα κανάλια, απαιτείται λοιπόν συστηματική προσπάθεια ώστε να αποκρουστεί, να διαμορφωθεί ένα μορφωτικό ρεύμα τόσο στις γραμμές των ΚΟ και της ΚΝΕ, αλλά και σε πρωτοπόρους ριζοσπάστες αγωνιστές.

Η πείρα που έχουμε μέχρι τώρα από τη διακίνηση του βιβλίου βοηθά ώστε να απαντιούνται στην πράξη σκέψεις που μπορεί να ελλοχεύουν, του τύπου «οι εργάτες δεν παίρνουν τα γράμματα, το διάβασμα είναι για τους σπουδαγμένους», καθώς η πλειοψηφία των εκδόσεων έχει διακινηθεί σε εργάτες, βιοπαλαιστές, που μπορεί να μην είναι «βιβλιοφάγοι», αλλά αναζητούν το βιβλίο, επιδιώκουν να το μελετήσουν, παρά μάλιστα και τις οξυμένες οικονομικές δυσκολίες λόγω της απληρωσιάς, της ανεργίας και άλλων τόσων δυσκολιών ως αποτέλεσμα της αντιλαϊκής πολιτικής.

Η ΚΟ, συνεπώς, δεν μπορεί να θέτει ως δικαιολογία τέτοια ζητήματα και να αδρανεί, να αναβάλει την προσπάθεια διάδοσης του βιβλίου. Μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι στα ίδια μας τα ντοκουμέντα εκτιμάμε πως η χώρα μας διαθέτει μια πολυάριθμη και έμπειρη εργατική τάξη, με βελτιωμένο μορφωτικό επίπεδο σε σχέση με προηγούμενες δεκαετίες. Πολύ περισσότερο δεν πρέπει να ξεχνάμε πως όταν ο Μαρξ έγραψε το κορυφαίο έργο του «Το Κεφάλαιο» αυτό κυκλοφορούσε σε συνέχειες σε μικρές μπροσούρες που απευθυνόταν σε εργάτες, που σε καμιά περίπτωση εκείνη την εποχή, στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, δεν είχαν εκείνα τα εφόδια που έχει η σύγχρονη εργατική τάξη του αιώνα μας. Αυτό σημαίνει πως όλοι τώρα πρέπει να καταπιαστούν με το «Κεφάλαιο»; Το σίγουρο είναι πως δεν πρέπει κάποιος να το αντιμετωπίσει με φόβο και δέος. Αλλά ταυτόχρονα, απαιτείται φροντίδα ώστε γνωρίζοντας πού απευθυνόμαστε να προωθούμε και τις ανάλογες εκδόσεις που μπορούν να συμβάλουν να υπάρχει μια συνέχεια στη σκέψη, ξεκινώντας από τα πιο απλά μέχρι τα πιο σύνθετα. Αλλωστε, υπάρχει μια τεράστια γκάμα εκδόσεων της «Σύγχρονης Εποχής» που ανταποκρίνεται στα πιο διαφορετικά ενδιαφέροντα που μπορούμε να συναντήσουμε. Σε αυτή την κατεύθυνση μπορεί να συμβάλει η αξιοποίηση των παρουσιάσεων διάφορων εκδόσεων της «Σύγχρονης Εποχής» από τον «Κυριακάτικο Ριζοσπάστη».

Αλλά και για το ζήτημα της έλλειψης χρόνου για διάβασμα το ερώτημα που πρέπει να τεθεί είναι το εξής: «Είναι το διάβασμα αγγαρεία ή δραστηριότητα που ξεκουράζει, ανοίγει το μυαλό, ανεβάζει το μορφωτικό επίπεδο;». Αν απαντήσουμε θετικά στο δεύτερο σκέλος του ερωτήματος, τότε θα πρέπει να συμφωνήσουμε όχι στο ότι δεν υπάρχει χρόνος για μελέτη, αλλά ότι δεν έχουμε μάθει ακόμα στο διάβασμα, άρα και να αφιερώνουμε τον απαραίτητο χρόνο για αυτό.

Ενα ακόμα σημαντικό συμπέρασμα αποτελεί το γεγονός ότι μέσα από τις διάφορες βιβλιοπαρουσιάσεις, που έγιναν αυτή την περίοδο, έγινε κατορθωτό να διαδοθούν και να εκλαϊκευτούν σύγχρονα ζητήματα του ιδεολογικοπολιτικού μετώπου, δεμένα σε αρκετές περιπτώσεις και με την ιστορική πείρα, που ορισμένες φορές με δυσκολία τα φωτίζουμε μέσα από την καθημερινή δραστηριότητά μας, κάτω από την πίεση των καθηκόντων, των δυσκολιών της ταξικής πάλης, το μεροδούλι - μεροφάι. Για παράδειγμα, οι βιβλιοπαρουσιάσεις των εκδόσεων «Για τον πόλεμο και τη σοσιαλιστική επανάσταση», «Η πορεία των μπολσεβίκων προς τη νίκη», «Αλήθειες και ψέματα για το σοσιαλισμό» αποτέλεσαν ένα καλό εργαλείο για τη διάδοση πλευρών του Προγράμματος του Κόμματος.

Δεν πρέπει να υποτιμηθεί το γεγονός ότι στις εκδηλώσεις αυτές συμμετείχε ένα σημαντικό μέρος των οπαδών του Κόμματος και της ΚΝΕ, που άκουσε, έβαλε ερωτήματα και δόθηκαν απαντήσεις, προμηθεύτηκε τις αντίστοιχες εκδόσεις. Αποτέλεσε, δηλαδή, αυτή η προσπάθεια ένα ακόμα στοιχείο στην ενίσχυση των δεσμών μας με αυτούς τους ανθρώπους, στον εξοπλισμό τους ώστε με καλύτερους όρους να δίνουν τη μάχη στο πλευρό του Κόμματος.

Οπωσδήποτε αυτές οι δραστηριότητες δεν απευθύνονται μόνο στους οπαδούς. Αφορούν τόσο το κομματικό και κνίτικο δυναμικό, αλλά και έναν ευρύτερο περίγυρο που μπορεί να προσεγγιστεί με καλύτερους όρους μέσα από τέτοιες πρωτοβουλίες. Ταυτόχρονα, αφορούν και ένα πιο συγκεκριμένο κοινό, όπως για παράδειγμα τα παιδιά των πιο μικρών ηλικιών και οι γονείς τους. Σε αυτή την ευαίσθητη ηλικία, το βιβλίο χρειάζεται να αποκτήσει την αίγλη που του αξίζει, πρωτοβουλίες να οργανωθούν με επίκεντρο αυτό.

Μας γεμίζει αισιοδοξία για τη συνέχεια η εμπειρία από τις εκδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν για αυτές τις ηλικίες στο πλαίσιο του Φεστιβάλ της ΚΝΕ - «Οδηγητή» και στις χριστουγεννιάτικες γιορτές. Σε αυτές τα παιδικά βιβλία έγιναν ανάρπαστα και εξαντλήθηκαν και αυτό κάτι δείχνει για τη συνέχεια και τα μέτρα που χρειάζεται να πάρουμε.

Η βελτίωση της σχέσης των κομμουνιστών και κομμουνιστριών με τις εκδόσεις της «Σύγχρονης Εποχής» χρειάζεται να εκφραστεί όχι μόνο στην ατομική μελέτη και τον πολλαπλασιασμό ανάλογων πρωτοβουλιών από τις ΚΟ, αλλά και στη δράση τους στο μαζικό κίνημα. Δεν μπορεί να είναι ξένο για ένα εργατικό σωματείο, ένα σύλλογο αυτοαπασχολούμενων, έναν αγροτικό ή γυναικείο σύλλογο, η οργάνωση εκδηλώσεων για προβολή διάφορων εκδόσεων. Υπάρχουν αξιόλογες εκδόσεις της «Σύγχρονης Εποχής» που αφορούν το εργατικό - λαϊκό κίνημα, βιβλία που αφορούν συγκεκριμένους κλάδους, άλλα με πολιτιστικό ή λογοτεχνικό περιεχόμενο, που κάλλιστα θα μπορούσαν να αποτελέσουν το περιεχόμενο μιας τέτοιας δράσης.

Η διάδοση του Προγράμματος του ΚΚΕ για το σοσιαλισμό, η επιδίωξη για το ιδεολογικό - πολιτικό και οργανωτικό ατσάλωμα του ΚΚΕ και της ΚΝΕ, ως στόχοι μπροστά στη συμπλήρωση των 100 χρόνων του Κόμματος, δεν είναι ξεκομμένοι από την εκδοτική δραστηριότητα, ενταγμένη στην ειδική σειρά «Από τα 95 στα 100 χρόνια ΚΚΕ». Τα βιβλία που θα εκδοθούν με ιστορικό, πολιτικό, ιδεολογικό περιεχόμενο, οι εκδόσεις αρχειακού υλικού του ΚΚΕ και της «Κομμουνιστικής Διεθνούς», αλλά και διάφορων μελετών μπορούν να έχουν τη δική τους συμβολή στην εκπλήρωση του στόχου για τα 100 χρόνια του Κόμματος. Γι' αυτό χρειάζεται να τύχουν και της ανάλογης αξιοποίησης και οργανωμένης διακίνησης από τα καθοδηγητικά όργανα και τις ΚΟΒ.


Του Μάκη ΜΑΚΡΗ*
* Ο Μάκης Μακρής είναι μέλος του Γραφείου της ΕΠ της ΚΟ Στερεάς - Εύβοιας και μέλος της Ιδεολογικής Επιτροπής της ΚΕ του ΚΚΕ