ΠΓΔΜ
Ραγδαία επιδείνωση με αμερικανική ενθάρρυνση...
Παρασκευή 25 Μάη 2001

Associated Press

Αναψαν πάλι οι φλόγες του πολέμου
ΣΚΟΠΙΑ.-

Ραγδαία επιδείνωση παρουσιάζουν οι τελευταίες εξελίξεις στην ΠΓΔΜ. Πέρα από τη νέα κλιμάκωση των συγκρούσεων ανάμεσα στο στρατό και τους Αλβανούς αυτονομιστές (με χτεσινό αποτέλεσμα επτά νεκρούς πολίτες και άλλους πέντε τραυματίες), τα ήδη ταραγμένα νερά της πολιτικής σκηνής στα Σκόπια ταράχτηκαν ακόμη περισσότερο από την αποκάλυψη της μυστικής συμφωνίας που έκλεισαν στο Κοσσυφοπέδιο οι ηγέτες των πολιτικών κομμάτων των Αλβανών της ΠΓΔΜ (Αρμπέν Τζαφέρι του «Δημοκρατικού Κόμματος Αλβανών» και Ιμέρ Ιμέρι του «Κόμματος Δημοκρατικής Ευημερίας», που ας σημειωθεί μετέχουν στη λεγόμενη κυβέρνηση εθνικής ενότητας....) με τον διοικητή των αυτονομιστών του «Εθνικού Απελευθερωτικού Στρατού», Αλί Αχμέτι.

Η μυστική συμφωνία Αλβανών πολιτικών και αυτονομιστών της ΠΓΔΜ που έκλεισε - όπως φαίνεται... υπό την αιγίδα του ΟΑΣΕ και παρουσία του πρεσβευτή του συγκεκριμένου Οργανισμού στην ΠΓΔΜ, Αμερικανού διπλωμάτη, Ρόμπερτ Φρόουικ! - αναφέρει πως οι Αλβανοί ένοπλοι θα παύσουν πυρ και θα παραδώσουν τα όπλα τους υπό δύο όρους: θα εξασφαλιστεί αμνηστία στους Αλβανούς αυτονομιστές και, δεύτερον, το δικαίωμα.... βέτο σε όποιες αποφάσεις κληθεί να πάρει το κοινοβουλευτικό σώμα σε σχέση με την αλβανική κοινότητα!


Associated Press

Η συμφωνία και οι πρωτοφανείς «όροι» που τη συνοδεύουν κάνουν, μεταξύ άλλων, τη λεγόμενη κυβέρνηση «εθνικής ενότητας» του Λιούπτσο Γκεοργκιέφσκι να κρέμεται από μία κλωστή και η διάλυσή της - εκτός απροόπτου, ή έξωθεν πιέσεων - διαφαίνεται να είναι θέμα χρόνου...

Και η ΕΕ; Μ' αφορμή τη μυστική συμφωνία Αλβανών πολιτικών ηγετών και αυτονομιστών, οι πρεσβευτές των χωρών - μελών της ΕΕ στα Σκόπια έσπευσαν να συνεδριάσουν και να την καταδικάσουν απερίφραστα ως τουλάχιστον εξωφρενική, καλώντας τους Αλβανούς αυτονομιστές «να φύγουν τώρα!» Με δεδομένες αυτές τις εξελίξεις, παρουσιάζει ενδιαφέρον η χτεσινή αντίδραση του ΓΓ του ΝΑΤΟ, Τζορτζ Ρόμπερτσον, που καταδίκασε τη νέα έκρηξη βίας στην ΠΓΔΜ, ξεκαθαρίζοντας πως για το ΝΑΤΟ «δεν υπάρχει στρατιωτική λύση για τον τερματισμό της κρίσης στα Σκόπια»...

Η «μυστική συμφωνία»

Η είδηση για τη μυστική συμφωνία των Αλβανών πολιτικών ηγετών, Αρμπέν Τζαφέρι και Ιμέρ Ιμέρι, με τον αρχηγό των Αλβανών αυτονομιστών του «Εθνικού Απελευθερωτικού Στρατού» Αλί Αχμέτι, διέρρευσε αργά προχτές βράδυ όταν το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων της ΠΓΔΜ αναμετάδωσε τις ακόλουθες πληροφορίες που μεταδίδονταν από ραδιοτηλεοπτικά ΜΜΕ στο Κοσσυφοπέδιο: Οι δύο πολιτικοί ηγέτες των κομμάτων των Αλβανών της ΠΓΔΜ, ο αρχηγός των Αλβανών αυτονομιστών και παρουσία... του πρεσβευτή του ΟΑΣΕ στα Σκόπια, Αμερικανού διπλωμάτη, Ρόμπερτ Φρόουικ (το γεγονός αυτό δε διαψεύστηκε από τον Φρόουικ όταν ρωτήθηκε...), υπέγραψαν νωρίτερα προχτές (23 του Μάη) σε πόλη του Κοσσυφοπεδίου (πιθανότατα στην Πρίστινα ή το Πρίζρεν) μία συμφωνία με στόχο τάχα μία «πλατφόρμα» για την παύση των συγκρούσεων στην ΠΓΔΜ.

Οι όροι που συνόδευαν την αόριστη - δίχως δηλαδή οιοδήποτε χρονοδιάγραμμα - «συμφωνία» προκειμένου οι Αλβανοί αυτονομιστές να σταματήσουν τις επιθέσεις και να παραδώσουν τα όπλα, είναι, όπως γνωστοποιήθηκε, δύο: να εξασφαλιστεί στους Αλβανούς αυτονομιστές του «Εθνικού Απελευθερωτικού Στρατού» η αμνηστία και το δικαίωμα βέτο σε όποιες αποφάσεις κληθεί να πάρει η Βουλή της χώρας σε σχέση με ζητήματα της αλβανικής μειονότητας! Με λίγα λόγια, δεν επιχειρήθηκε απλώς να μεθοδευτεί ένας πολιτικός ρόλος αξιώσεων προς όφελος των Αλβανών αυτονομιστών με τη συμμετοχή τους στο τραπέζι των μελλοντικών διαβουλεύσεων για τον τερματισμό της κρίσης - όπως έως πρότινος ζητούσαν οι Αλβανοί αυτονομιστές... - αλλά ρόλος και λόγος στη Βουλή της χώρας, ο οποίος θα υπερκερνά τις όποιες αποφάσεις θα λάμβανε το σώμα σε σχέση με τα ζητήματα της αλβανικής μειονότητας στην ΠΓΔΜ!

Μετά απ' αυτή τη συμφωνία (που κατά τον αρχηγό του «Δημοκρατικού Κόμματος των Αλβανών» Αρμπέν Τζαφέρι και τον αρχηγό του αλβανικού «Κόμματος Δημοκρατικής Ευημερίας», Ιμέρ Ιμέρι δεν είναι παρά μία «συμφωνία συνεργασίας και κοινής δράσης» με την οργάνωση των αυτονομιστών με μετέπειτα στόχο την προώθηση του στόχου της λεγόμενης «Μεγάλης Αλβανίας»!) γίνεται μάλλον φανερό πως και τα δύο αυτά κόμματα δεν έχουν πλέον θέση στην κυβέρνηση εθνικής ενότητας, η οποία σχηματίστηκε μετά τις συστάσεις (αν όχι επιταγές...) των ΝΑΤΟ, ΕΕ και ΗΠΑ, με το σκεπτικό «της μόνης λύσης για άρση του αδιεξόδου μέσω ενός εθνικού διαλόγου»...

Εκτακτη σύσκεψη αρχηγών

Η είδηση προκάλεσε δυνατούς τριγμούς, απειλώντας ακόμη και την ύπαρξη της κυβέρνησης εθνικής ενότητας του πρωθυπουργού Λιούπτσο Γκεοργκιέφσκι. Αμέσως μετά τη μετάδοση της είδησης από το κρατικό ειδησεογραφικό πρακτορείο των Σκοπίων, πραγματοποιήθηκε σύσκεψη των πολιτικών (πλην των Αλβανών) και στρατιωτικών αρχηγών της ΠΓΔΜ με τον Πρόεδρο της χώρας, Μπόρις Τραϊκόφσκι, παρουσία των πρεσβευτών των ΗΠΑ, Γαλλίας και Βρετανίας στα Σκόπια(!). Αρκετοί, αν όχι πολλοί, ήταν οι υπουργοί που ζήτησαν την άμεση αποχώρηση των δύο αλβανικών κομμάτων από την κυβέρνηση.

Ο υπουργός Αμυνας, Βλάντο Μπουκόφσκι, είπε στη διάρκεια της σύσκεψης πως ήταν απαράδεκτο οι Αλβανοί τρομοκράτες να προωθούνται ως πολιτικοί παράγοντες της χώρας και πως το περιεχόμενο της λεγόμενης συμφωνίας παραβιάζει τις αρχές της διεθνούς κοινότητας. Σύμφωνα με τον υπουργό Αμυνας, «οι αρχές της χώρας δεν είναι αντιμέτωπες πλέον με το ζήτημα της απομόνωσης των τρομοκρατών, αλλά με το ενδεχόμενο πολιτικής απομόνωσης των Αλβανών πολιτικών ηγετών». Ο Μπουσκόφσκι κατέληξε πως αν και η κατάσταση στη χώρα είναι «σοβαρή» θα μπορούσε να βρεθεί λύση στο αδιέξοδο...

Ο υπουργός Εσωτερικών, Λιούμπε Μποσκόφσκι, εμφανίστηκε να αμφισβητεί το αληθές των πληροφοριών περί της συμφωνίας των Τζαφέρι - Ιμέρι - Αχμέτι στο Κοσσυφοπέδιο, αλλά ακόμη και όταν πείστηκε κατά τη διάρκεια «λεπτομερέστερης ενημέρωσης», χαρακτήρισε την όλη εξέλιξη ως «μία ανώριμη κίνηση»...

Οπως μαθεύτηκε, οι ξένοι διπλωμάτες που παραβρέθηκαν στη σύσκεψη υποστήριξαν πως δεν πρέπει, ούτε θα έπρεπε στο μέλλον να γίνουν διαπραγματεύσεις με τους αυτονομιστές...

Εντονη αντίδραση πρεσβευτών της ΕΕ

Η συμφωνία μεταξύ Αλβανών πολιτικών ηγετών της ΠΓΔΜ με τον αρχηγό των αυτονομιστών προκάλεσε μία πυρετώδη συνάντηση πρεσβευτών χωρών της ΕΕ, η οποία σύμφωνα με κάποιες πληροφορίες πραγματοποιήθηκε στη βρετανική πρεσβεία στα Σκόπια. Το τελικό ανακοινωθέν καθιστά με λίγα λόγια σαφές πως «δεν υπάρχει χώρος στο τραπέζι διαλόγου για τους αυτονομιστές του "Εθνικοαπελευθερωτικού Στρατού" ή τους πολιτικούς τους εκπροσώπους, καθώς όλοι οι πολίτες εκπροσωπούνται από τους νόμιμα εκλεγμένους αντιπροσώπους τους, οι οποίοι και θα πρέπει να διαπραγματεύονται και όχι οι ένοπλοι εξτρεμιστές»(...)

Στην ίδια ανακοίνωση αναφέρεται ότι πολλά στοιχεία που περιλαμβάνονται στην κοινή διακήρυξη είναι απαράδεκτα για τη διεθνή κοινότητα και ειδικότερα ότι τα πολιτικά κόμματα έχουν συμφωνήσει σε μία ατζέντα για το διάλογο, η οποία περιλαμβάνει ένα κράτος πολιτών και όχι ένα κράτος βασισμένο σε δικαιώματα ομάδων. Επίσης, επισημαίνεται ότι στη «διακήρυξη δεν υπάρχει καμία δέσμευση για άμεση απόσυρση και αφοπλισμό των ενόπλων αν και αυτό είναι απαραίτητο για την αποκατάσταση της ειρήνης στη χώρα», ότι «μέχρις ότου τα δύο αλβανικά κοινοβουλευτικά κόμματα της ΠΓΔΜ παράσχουν έγκυρες διαβεβαιώσεις ότι θα διαπραγματευτούν εξ ονόματος των ψηφοφόρων τους και όχι εκ μέρους αυτών που προβαίνουν σε τρομοκρατικές πράξεις δεν μπορεί κανείς να αναμένει ότι ο διάλογος θα μπορέσει να δώσει τα αποτελέσματα τα οποία όλοι ελπίζουμε».

Και η ανακοίνωση καταλήγει: «Ας επαναλάβουμε προς τον αυτοαποκαλούμενο Εθνικό Απελευθερωτικό Στρατό ότι δεν υπάρχει θέση γι' αυτούς στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και αν μέχρι τώρα είχατε αμφιβολίες για τα μηνύματα από τη διεθνή κοινότητα, τώρα πλέον δεν πρέπει να έχετε, διότι το ουσιαστικό μήνυμα είναι φύγετε τώρα».

Αργότερα, πάντως, ο γγ του ΝΑΤΟ, Τζορτζ Ρόμπερτσον, καταδικάζοντας τις νέες επιθέσεις των αυτονομιστών στην ΠΓΔΜ, ξεκαθάριζε πως για το ΝΑΤΟ «δεν υπάρχει στρατιωτική λύση για την κρίση που διέρχεται η ΠΓΔΜ».

Ανεπιθύμητο πρόσωπο ο Ρόμπερτ Φρόουικ;

Η συμμετοχή του Αμερικανού διπλωμάτη και του εκπροσώπου του ΟΑΣΕ στα Σκόπια, Ρόμπερτ Φρόουικ, που κατά τις συγκλίνουσες ενδείξεις και πληροφορίες πήρε μέρος σ' αυτή τη συμφωνία, προκάλεσε έντονες αντιδράσεις στα Σκόπια. Η εφημερίδα «Βέσνικ» των Σκοπίων, ήταν μία από αρκετές άλλες που χαρακτήριζε τον Φρόουικ ως «ανεπιθύμητο πρόσωπο» (περσόνα νον γκράτα) στην ΠΓΔΜ και προέβλεπε ως βέβαιη τη σύντομη απομάκρυνσή του από τη χώρα. Η ίδια εφημερίδα, επικαλούμενη δηλώσεις κυβερνητικών αξιωματούχων στα Σκόπια, μετέδιδε πως η παρέμβαση του Φρόουικ δεν ήταν παρά «μία σαφής ανάμειξη στις εσωτερικές υποθέσεις της Μακεδονίας». Σύμφωνα με τη «Βέσνικ», η συμμετοχή του Φρόουικ έπιασε εξαπίνης αρκετές ευρωπαϊκές χώρες και προκάλεσε έκτακτη προχτεσινοβραδινή σύσκεψη Ευρωπαίων διπλωματών στην αμερικανική πρεσβεία, όπου ειπώθηκε (ή συμφωνήθηκε...) πως είναι απαραίτητη η άμεση αποχώρηση του Φρόουικ από τη διπλωματική αποστολή του ΟΑΣΕ στα Σκόπια!

Σε κατά μέτωπον επίθεση ο στρατός...

Οι ανησυχητικές πολιτικές εξελίξεις στα Σκόπια φούντωσαν τα μέτωπα του πολέμου. Ο στρατός βομβάρδισε θέσεις αυτονομιστών σε τουλάχιστον 11 μεθοριακά χωριά της ΠΓΔΜ με τη Σερβία, ενώ ιδιαίτερα βαρύ πυρ έπεσε στα χωριά Σλούπτσανε, Βάξιντσε και Λόζανε. Εκπρόσωπος του στρατού ανακοίνωσε πως εξαιτίας των σφοδρών συγκρούσεων, ο στρατός έκλεισε οδική αρτηρία στο Ταμπάνοβτσε, η οποία βρίσκεται ανάμεσα σε ΠΓΔΜ και ΟΔ Γιουγκοσλαβίας. Επιπλέον, ανακοινώθηκε πως οι στρατιώτες έκλεισαν το δρόμο πρόσβασης προς το χωριό (ένα από τα προπύργια των Αλβανών αυτονομιστών) Βάξιντσε, το οποίο στη συνέχεια βομβαρδίστηκε σφόδρα.

Οι Αλβανοί αυτονομιστές ανακοίνωσαν ότι κατά τις χτεσινές συγκρούσεις σκοτώθηκαν όλα τα μέλη μίας εξαμελούς οικογένειας στο Σλούπτσανε και ένας πολίτης στο χωριό Οριζάνε και πως τραυματίστηκαν άλλοι πέντε άμαχοι.

Η πληροφορία αυτή δεν επιβεβαιώθηκε από το στρατό της ΠΓΔΜ, εκπρόσωπος του οποίου δεν ήταν έως νωρίς χτες το απόγευμα σε θέση να αναφέρει στοιχεία για ενδεχόμενες απώλειες αμφοτέρων πλευρών...