Την περίοδο της καπιταλιστικής κρίσης εντάθηκε η αναδιανομή της αγοράς σε βάρος των μικροεπιχειρήσεων. Ιδιαίτερα χτυπήθηκαν κλάδοι και τομείς της οικονομίας με έντονη παρουσία αυτοαπασχολούμενων στην οικοδομή, στο λιανικό εμπόριο, στη μεταποίηση κ.λπ.

Μια σειρά από μέτρα επέτειναν τις συνέπειες που είχε για τους αυτοαπασχολούμενους και μικρούς ΕΒΕ η κρίση, επιτάχυναν την πορεία συγκέντρωσης και συγκεντροποίησης σε κλάδους που δραστηριοποιούνται πολλές μικρές επιχειρήσεις.

Τέτοια μέτρα είναι, για παράδειγμα, η κατάργηση του αφορολόγητου, η φορολογία 26% από το πρώτο ευρώ, το τέλος επιτηδεύματος 650 ευρώ κατ' έτος κ.λπ., η ενίσχυση του θεσμικού πλαισίου για την απελευθέρωση στον τομέα των μεταφορών, στο ψωμί, στο φάρμακο.

Τα μέτρα αυτά αποτελούν τμήμα των γενικότερων αναδιαρθρώσεων στην καπιταλιστική αγορά, επιδεινώνουν τους όρους δραστηριοποίησης των αυτοαπασχολούμενων και διευκολύνουν τη μονοπώληση. Είναι ρυθμίσεις που περιλαμβάνονται στις κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης εδώ και πολλά χρόνια και με την ευκαιρία της οικονομικής κρίσης επιταχύνονται.

Εξίσου σαρωτικά ήταν τα μέτρα που αφορούν στο ασφαλιστικό/συνταξιοδοτικό των αυτοαπασχολούμενων και μικρών ΕΒΕ. Με πρόσχημα την «εξυγίανση» του ασφαλιστικού συστήματος, επιβλήθηκαν εκτεταμένες περικοπές των συντάξεων και καταργήθηκαν η 13η και η 14η σύνταξη. Η μέση σύνταξη το 2009 ήταν 808 ευρώ, ενώ η αντίστοιχη το 2013 ήταν 539 ευρώ (33% μείωση). Η οικονομική κατάσταση του ΟΑΕΕ, για την οποία δεν έχουν ευθύνη οι ασφαλισμένοι, αξιοποιείται για να δρομολογηθούν νέες ανατροπές.

Η πολιτική της συγκυβέρνησης ΝΔ - ΠΑΣΟΚ συνέβαλε στην ενίσχυση του μεγάλου κεφαλαίου και των μονοπωλίων, στη θωράκιση και την αύξηση της κερδοφορίας του. Από την άλλη, οι θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ δεν αμφισβητούν αυτόν το δρόμο, ούτε βέβαια τις βασικές κατευθύνσεις της ΕΕ. Από αυτήν τη σκοπιά, δεν μπορούν να δώσουν λύση στα οξυμένα προβλήματα των αυτοαπασχολούμενων, ούτε να ανακόψουν την καταστροφική πορεία σε βάρος τους. Ας δούμε ορισμένα χαρακτηριστικά παραδείγματα:

• Για τα χρέη στην εφορία, ο ΣΥΡΙΖΑ προτείνει να ρυθμίζονται σε 84 μηνιαίες δόσεις, έτσι ώστε η κάθε δόση να μην ξεπερνά το 20% του εισοδήματος του οφειλέτη. Παρόμοια ρύθμιση προτείνει και για οφειλές στον ΟΑΕΕ. Τα προηγούμενα χρέη θεωρούνται «βεβαιωμένα» και θα εισπραχτούν σε βάθος 7 ετών. Από αυτήν τη ρύθμιση, ο ΣΥΡΙΖΑ προβλέπει να εισπράξει 20 δισ. ευρώ ληξιπρόθεσμων οφειλών, που θα χρηματοδοτήσουν την κατάργηση του ΕΝΦΙΑ και την «επανεκκίνηση» της οικονομίας, όπως ισχυρίζεται.

Ομως, η ρύθμισή τους είτε με τις 100 δόσεις της κυβέρνησης, είτε με τις 84 του ΣΥΡΙΖΑ, από μόνη της δε λύνει κανένα πρόβλημα. Τα χρέη αναπαράγονται από τις τρέχουσες υποχρεώσεις που δεν είναι δυνατόν να εκπληρωθούν. Το μόνο που καταφέρνουν είναι να τα μεταφέρουν στο διηνεκές και μάλιστα τοκισμένα. Χωρίς κατάργηση των αντιλαϊκών νόμων και «κούρεμα» των χρεών, δεν μπορεί να αλλάξει η δύσκολη κατάσταση που βιώνει η πλειοψηφία των αυτοαπασχολούμενων.

• Για τα «κόκκινα» δάνεια προτείνει τη «νέα σεισάχθεια» προκειμένου να ρυθμιστούν όπως προϋποθέτει η εξυγίανση των χαρτοφυλακίων των τραπεζών, η αποκατάσταση της ρευστότητας, η «αναπτυξιακή επανεκκίνηση» της οικονομίας, όπως ισχυρίζεται. Οι ρυθμίσεις που υπόσχεται, στόχο έχουν να εισφέρουν στα τραπεζικά ταμεία έστω τμήμα των χρεών, έστω και με μακρόχρονες δόσεις και ταυτόχρονα να απαλλαγούν τα τραπεζικά χαρτοφυλάκια από «τοξικά» δάνεια.

«Κούρεμα» προβλέπεται «κατά περίπτωση» μόνο σε όσους βρίσκονται κάτω από το όριο φτώχειας, εκεί, δηλαδή, που οι τράπεζες δεν έχουν τίποτα να εισπράξουν. Ως γενική αρχή, προτείνεται η συνολική εξυπηρέτηση των χρεών σε τράπεζες, Δημόσιο και ασφαλιστικούς οργανισμούς να μην ξεπερνά το 1/3 του εισοδήματος του δανειολήπτη. Δηλαδή, για λογαριασμό του κράτους και των τραπεζών, δεσμεύει το 1/3 του εισοδήματος των αυτοαπασχολούμενων για πολλά χρόνια.

• Για την ανάπτυξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων υπόσχεται την ίδρυση «τραπεζών ειδικού σκοπού για τους μικρομεσαίους», με την ενίσχυση των συνεταιριστικών τραπεζών και την ανασύσταση του ΤΕΜΠΜΕ.

Οι συνεταιριστικές τράπεζες λειτουργούν εδώ και 15 χρόνια. Μερικές χρεοκόπησαν, μαζί και το ΤΕΜΠΜΕ. Ακόμα και αν αναστηθούν, κάτω από οποιονδήποτε μανδύα, δεν μπορούν να προσφέρουν τίποτε περισσότερο από μικροδάνεια υψηλότερου ρίσκου, με τους συνήθεις όρους δανεισμού, που αποφεύγουν οι μεγαλύτερες τράπεζες και με την προϋπόθεση της κεφαλαιοποίησής τους, κυρίως με λεφτά των ίδιων των αυτοαπασχολούμενων.

Επίσης, δεν μπορούν να απευθυνθούν στο σύνολο των αυτοαπασχολούμενων. Οι δυνατότητές τους δεν επαρκούν για να εξυπηρετήσουν πάνω από 3 - 4 χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Η θέση αυτή αποτελεί τον βασικό πυλώνα της «αναπτυξιακής» πρότασης της ΓΣΕΒΕΕ και της ΕΣΕΕ και σε καμιά περίπτωση δεν αποτελεί διέξοδο.

Την ίδια ώρα που παρουσιάζει τα παραπάνω σαν σανίδα σωτηρίας για τους μικρούς ΕΒΕ, ο ΣΥΡΙΖΑ αφήνει έξω από τη συζήτηση όλα τα καυτά ζητήματα, που σε μεγάλο βαθμό καθορίζουν και την πορεία των μικροεπιχειρήσεων σε κάθε κλάδο. Ετσι:

• Δεν λέει τίποτα για τη λεγομένη «απελευθέρωση των επαγγελμάτων», παρότι χτυπά μεγάλο τμήμα των αυτοαπασχολούμενων και έχουν γίνει αξιόλογοι αγώνες. Ο λόγος είναι ότι η πολιτική του δεσμεύεται απέναντι στις φιλομονοπωλιακές κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
• Δεν αναφέρεται στη φάμπρικα απειλών και κατασχέσεων, που έχει δρομολογηθεί με την ένταξη στο ΚΕΑΟ των οφειλών προς τον ΟΑΕΕ. Καμιά αναφορά στην κατάργησή του. Αντίθετα, με τα μέτρα που προτείνει, θεσμοθετείται ένας ακόμα μεγαλύτερος εισπρακτικός μηχανισμός, που περιλαμβάνει τώρα το σύνολο των οφειλών των αυτοαπασχολούμενων.
• Απουσιάζει κάθε αναφορά στο Ασφαλιστικό και ειδικότερα τον ΟΑΕΕ, που βρίσκεται στα πρόθυρα της χρεοκοπίας. Πέρα από την κουτσουρεμένη «επαναφορά» της 13ης σύνταξης σε τμήμα των συνταξιούχων, δεν λέει κουβέντα για τις καταιγιστικές μειώσεις των συντάξεων τα προηγούμενα χρόνια, την αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης, την αναιμική κρατική χρηματοδότηση, τη ληστεία των αποθεματικών κ.λπ. Επιπλέον, ο ΣΥΡΙΖΑ φλερτάρει με μείωση των εργοδοτικών εισφορών και αντίστοιχη μείωση των συντάξεων, που καταλήγει σε συντάξεις πρόνοιας, όπως και η κυβέρνηση, από άλλον δρόμο.
• Για τα χρέη, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μιλάει για κατάργηση των προηγούμενων βαρών. Απλά, όπως και η συγκυβέρνηση, τα διευθετεί τα επόμενα χρόνια. Την ίδια ώρα, καμιά κουβέντα δεν γίνεται για τις φοροαπαλλαγές του μεγάλου κεφαλαίου, σαν «αναπτυξιακό» μέτρο, που είναι η μόνιμη επωδός όλων των κυβερνήσεων.

Οι αυτοαπασχολούμενοι και μικροί ΕΒΕ έχουν πείρα και πρέπει να την αξιοποιήσουν μπροστά στην κάλπη. Το ΚΚΕ μπήκε μπροστά στην οργάνωση της πάλης για το εμπόδισμα των μέτρων, την προστασία από κατασχέσεις, την ανακούφιση των άνεργων ΕΒΕ. Οι συνδικαλιστές του επιδίωξαν να προσανατολίσουν τις αγωνιστικές διαθέσεις σε αντιμονοπωλιακή κατεύθυνση. Εκαναν ό,τι μπορούσαν για να συμμετέχουν ενεργά στα σωματεία όλο και περισσότεροι αυτοαπασχολούμενοι, να τα μετατρέπουν σε εστίες αντίστασης στα αντιλαϊκά μέτρα.

Το ΚΚΕ προτείνει τη Λαϊκή Συμμαχία των αυτοαπασχολούμενων με τους εργαζόμενους, τους αγρότες και τα άλλα λαϊκά στρώματα. Στο δυνάμωμα της Λαϊκής Συμμαχίας υπάρχει προοπτική υπεράσπισης των πραγματικών συμφερόντων των αυτοαπασχολούμενων, που είναι δεμένα με χίλια νήματα με τα συμφέροντα των άλλων λαϊκών στρωμάτων, για να εξασφαλιστεί μόνιμη και σταθερή δουλειά, απαλλαγή από το βραχνά των χρεών, από την καθημερινή εξοντωτική εργασία. Σ' αυτή την προοπτική θα συμβάλει η ενίσχυση του ΚΚΕ στις εκλογές της Κυριακής.