ΝΤΑΒΙΝΤ ΕΛΧΟΦΕΝ
Μακριά από τους ανθρώπους
Παρασκευή 27 Μάρτη 2015

Η δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία του σκηνοθέτη Νταβίντ Ελχόφεν («Nos retrouvailles» (2007)) συνιστά, περισσότερο απ' οτιδήποτε άλλο, μια διακριτική σπουδή χαρακτήρων σε ένα δυναμικό φιλμ με άξιους ηθοποιούς και ευρηματική κινηματογράφηση πάνω στο θέμα της αδελφοσύνης. Ατέλειωτο και τραχύ το οδοιπορικό ανάμεσα στην υπνωτιστική μουσική και το ξηρό και μεγαλειώδες τοπίο στη σκιά της αλγερινής οροσειράς του Ατλαντα, εκεί πάνω παίρνει σάρκα και οστά μια βαθιά φιλία που χτίζεται δύσκολα ανάμεσα σε δυο, καθ' όλα, διαφορετικούς άνδρες, με φόντο τον πόλεμο της Αλγερίας που μόλις ξεκίνησε. Στο θλιμμένα περιπετειώδες αυτό κινηματογραφικό «φρέκο», πιστό στο πνεύμα της νουβέλας του Καμύ «Η Φιλοξενία», που βρίσκεται στη βάση της ταινίας, η λυρική μελαγχολία -σαν τις σκιές των εχθρών που καθρεφτίζονται στους βράχους- όσο πλησιάζει τόσο γιγαντώνεται και το πέπλο της επικαλύπτει την ιστορία, με διακριτικά εκλεπτισμένο τρόπο, μέχρι την τελική της, αναπόφευκτη επιλογή. Η ταινία ό,τι πιθανά κερδίζει από το στοιχείο της περιπέτειας το χάνει από το φειδωλό και ισχνό της σκέψης και γλυτώνει από το «επικίνδυνα επίπεδο» χάρη στο ντουέτο των ερμηνευτών και τη διεύθυνσή τους!

Στην Αλγερία, το 1954 ο απελευθερωτικός αγώνας εναντίον των Γάλλων αποικιοκρατών έχει μπει σε τροχιά στις μεγάλες πόλεις... Στο μέσο της τραχιάς στέπας, όπου ο Γάλλος, γεννημένος στην Αλγερία (pied noir), ουμανιστής δάσκαλος μαθαίνει στα παιδιά της περιοχής να διαβάζουν, τα πράγματα είναι ακόμα ήσυχα, ώσπου ένας χωροφύλακας έρχεται και παραδίδει στο δάσκαλο έναν Αραβα κρατούμενο που σκότωσε τον ξάδελφό του. Ο δάσκαλος πρέπει να τον συνοδεύσει στην Τινγκίτ και να τον παραδώσει στις εκεί γαλλικές αρχές, ώστε η πράξη του δολοφόνου να τιμωρηθεί για να αποφευχθεί μελλοντική βεντέτα που θα ενέπλεκε τα δυο μικρά αδέλφια του δολοφόνου. Στο ρόλο του δάσκαλου Νταρού ο, χαρισματικής παρουσίας, Βίγκο Μόρτενσεν, με ενοχλητική όμως δυσκολία στα γαλλικά...

Η ταινία, με την κινηματογραφική φόρμα που ξεπερνά την απλή ιστορική εικονογράφηση, είναι γυρισμένη στα, εντυπωσιακού κάλλους, τοπία της αλγερινής οροσειράς Ατλας, που ο σκηνοθέτης φαίνεται ότι ξέρει πώς να κινηματογραφεί... Στη ροή του δράματος, κάπου διαμορφώνεται και ατμόσφαιρα και κλίμα γουέστερν που αναμειγνύεται με το φιλοσοφικό στοχασμό της ταινίας για τον πόλεμο, την προδοσία και το κουράγιο. Πιο έντονο στις ενότητες που δείχνουν τους Αλγερινούς που πολέμησαν στο πλευρό των Γάλλων στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και που τώρα σηκώνουν ένοπλο αγώνα εναντίον της αποικιοκρατικής Γαλλίας, οι αξιωματικοί της οποίας καταπατούν περιφρονητικά κάθε κανόνα τιμής, εκτελώντας εν ψυχρώ αντάρτες που είχαν ήδη παραδοθεί. Σκηνοθετικές προθέσεις για κάποιο «καινούργιο» μήνυμα πέραν του ότι η «προσωπική ελευθερία έρχεται μετά την απώλεια της αθωότητας» -κάτι που συνέβη στον Μοχάμεντ- δε φαίνεται να υπάρχουν. Ενώ το κλασικό πασιφιστικό μήνυμα, που αναδύεται δειλά στην επιφάνεια, είναι μάλλον πια παρωχημένο...

Με τους: Βίγκο Μόρτενσεν, Αντζελα Μολίνα, Ρεντά Κατέμπ, κ.ά.

Παραγωγή: «Loin des Hommes», Γαλλία (2014)