Τον Νουρί έχει ήδη πλευρίσει μια μεγάλη αστική εφημερίδα μέσω της κόρης του πλούσιου εκδότη και η επαγγελματική του αποκατάσταση, ως έγκριτου πλέον, μέλους του σωματείου δημοσιογράφου, διαγράφεται λαμπρή, αρκεί αυτός να το θελήσει. Στα επόμενα κεφάλαια βρισκόμαστε κοινωνοί μιας ομαλής «διαδικασίας εξαγοράς» του Νουρί από τους αστούς και της σταδιακής μετάλλαξης του δημοσιογράφου. Οι Αχμέτ και Νουρί, ως εκδότες του έντυπου «ΦΩΣ», φυλακίζονται για ενέργειες εχθρικές προς το κράτος. Ο λαός συσπειρώνεται κι αρχίζει να μαζεύει υπογραφές για την απελευθέρωσή τους απ' τη μια κι απ' την άλλη, η αστική εφημερίδα και το φιλελεύθερο κόμμα που αυτή υπηρετεί, ξεκινούν καμπάνια για γενική αμνηστία, να ξεγελάσουν με το προσωπείο της φιλολαϊκής δύναμης του συστήματος.

Με την αποφυλάκισή τους, οι δρόμοι των δύο φίλων, χωρίζουν οριστικά. Εξαίρετος ο συμβολισμός των αυτοκινήτων στη διχάλα του δρόμου. Καθένα παίρνει τη δική του κατεύθυνση. Ο Νουρί θα αλλάξει και επίσημα πεποιθήσεις. Στο περιοδικό «ΦΩΣ» θα μπει επιτροπή που θα καθορίζει την πολιτική γραμμή των άρθρων. «Οχι, εγώ δεν μπορώ να γράφω για την επιτροπή, αλλά γι' αυτό που βασανίζει εμένα - δηλώνει μεγαλόφωνα ο Νουρί - δεν υποκλίνομαι σε καμιά πειθαρχία που με εξευτελίζει». Θα επιστρέψει στην αστική εφημερίδα για να στηρίζει τώρα με την αρθρογραφία του τα οφέλη από την ιμπεριαλιστική συμφωνία στρατιωτικής βοήθειας... Ακόμα και η κόρη του εκδότη, ελκούμενη μέχρι πρότινος από την εξωτική γοητεία της αδιαλλαξίας στον Νουρί, ξεσπά υποτιμητικά «νόμιζα ότι είσαστε άνθρωπος από άλλο πλανήτη».

Το «ΦΩΣ» τον αποκαλύπτει στο λαό, τον ξεσκεπάζει σαν προδότη: «Πέρασε στο λαιμό της μάνας του τη θηλιά». Ο Νουρί πλέον, πολιτικά, είναι καμένο χαρτί. Μ' αυτόν τελείωσαν. Τώρα πρέπει να εξουδετερωθεί η αυθεντική φωνή, ο Αχμέτ. Στις προβοκάτσιες, είναι ιστορικά γνωστό, οι αστοί είναι άσσοι. Με τα λεφτά, τους νόμους και τη Δικαιοσύνη τους πετυχαίνουν - όταν δεν υπάρχει οργάνωση και επαγρύπνηση. Το σενάριο του Χικμέτ διαχρονικό, τόσο επίκαιρο και σημερινό που ξαφνιάζει...

Η ταινία των Γκουρίν - Ιμπραγκίμοφ αποκαλύπτει ώριμες αφηγηματικές στρατηγικές και θαυμαστά «ξαφνιάσματα» σαν το απρόσμενο ιντερμέδιο «τύπου μιούζικαλ» στα μισά του φιλμ που κλείνει με νόημα το μάτι όταν πανηγυρικά, στο τέλος της σκηνής, αποκαλύπτεται ότι και δι' αυτού του τρόπου συγκεντρώνονται λεφτά για το περιοδικό. Ενας γοητευτικά αόρατος αφηγητής με voice off, ως σταθερός άξονας. Εύπλαστη κινηματογραφική γλώσσα διάσπαρτη από μικρές, καθοριστικές λεπτομέρειες, χαρακτήρες που απευθύνονται μετωπικά στην κάμερα, μια συναρπαστική κάμερα που ρέει και κινείται χορευτικά σε ρυθμούς «λεγκάτο». Περίφημο το πλάνο από κάτω προς τα πάνω, του Νουρί με το νοικιασμένο φράκο. Σαν φουσκωμένος γάλος, τόσο εκτόπισμα αισθάνεται ότι του πρόσθεσε η αναγνώριση των αστών... Στην εισαγωγή που μετατρέπεται σε πλαίσιο της κυρίως μυθοπλασίας, η ταινία ξεδιπλώνει με τρόπο συναρπαστικό την τοιχογραφία των ανθρώπινων χαρακτήρων που θα συναντήσουμε κατά το ξετύλιγμα της ιστορίας. Μιας ιστορίας που τοποθετείται κάπου στο τέλος του 2ου Παγκόσμιου Πολέμου σε κάποια χώρα της Ανατολής, κοντά σε ένα χωριό με το σημαδιακό όνομα «Πύλη του παραδείσου»... (από σήμερα η ταινία προβάλλεται στην Αλκυονίδα).

Με τους: Βαντίμ Μεντβέντβεφ, Σέμιον Σοκολόφκσι, κ.ά.

Παραγωγή: «Dvoe Iz Odnogo Kvartala» - Σοβιετική Ενωση (1957).