ΠΓΔΜ
Εκβιασμοί και μάχες
Τρίτη 3 Ιούλη 2001

Στρατιώτης της ΠΔΓΜ παρακολουθεί με τα κιάλια τις θέσεις των Αλβανών «ουτσεκάδων», 15 χλμ έξω από τα Σκόπια
ΣΚΟΠΙΑ.-

Οι μάχες αναζωπυρώθηκαν την Κυριακή το βράδυ και συνεχίζονταν χτες στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, με τουλάχιστον δύο επιβεβαιωμένα θύματα. Την ίδια ώρα ο Τζέιμς Πέρντιου, ειδικός απεσταλμένος του προέδρου των ΗΠΑ, Τζορτζ Ουόκερ Μπους, άρχιζε τις επαφές του με την πολιτική ηγεσία της χώρας στην προσπάθειά του να «προωθήσει» το σχέδιο σύναψης εκεχειρίας και, εν συνεχεία, εγκατάστασης δύναμης του ΝΑΤΟ στη χώρα. Ο Πέρντιου - που αφίχθηκε στα Σκόπια την Κυριακή το βράδυ - είχε συναντήσεις με τον πρόεδρο της ΠΓΔΜ Μπόρις Τράικοφσκι και τον πρωθυπουργό Λιούπτσο Γκεοργκίεφσκι.

Σύμφωνα με το «Macedonian Information Agency» (ΜΙΑ), το κρατικό ειδησεογραφικό πρακτορείο της γειτονικής χώρας, ο Πέρντιου υπογράμμισε στις δηλώσεις του μετά τη συνάντησή του με τον πρόεδρο Τράικοφσκι ότι θα επιχειρήσει, μαζί με τον ειδικό απεσταλμένο της Ευρωπαϊκής Ενωσης Φρανσουά Λεοτάρ, να βοηθήσει στην εξεύρεση μιας «πολιτικής-διπλωματικής λύσης», για την «μόνιμη επίλυση» της κρίσης. Ο Πέρντιου φέρεται μάλιστα κατά το ΜΙΑ να διευκρίνισε ότι η «λύση» που επιδιώκει, θα ληφθεί στα Σκόπια, «στους νόμιμους θεσμούς του συστήματος», δήλωση που, όπως εκτιμά το πρακτορείο, σημαίνει ότι ο Αμερικανός διπλωμάτης απορρίπτει τη συμμετοχή του «Εθνικού Απελευθερωτικού Στρατού» των Αλβανών (που αποκάλεσε «ομάδα ληστών») στο διάλογο, με επίσημο ή όχι τρόπο. Από την πλευρά του ο Τράικοφσκι δεσμεύτηκε να υπάρξουν «αποτελέσματα» στο διάλογο. Διάλογο που, όπως είπε ο πρωθυπουργός Γκεοργκίεφσκι μετά τη δική του συνάντηση με τον Πέρντιου, «ουδέποτε σταμάτησε».

Πάντως η επίκληση του Πέρντιου προς τους δύο πολιτικούς για έναν «δυναμικότερο» διάλογο (προφανώς με την Αλβανική πλευρά...), η διφορούμενη φράση του «κάποιοι πιστεύουν ότι η καταφυγή στη βία μπορεί να αποδώσει, μόνο που δεν είναι έτσι», σύμφωνα με το Ασοσιέιτεντ Πρες, καθώς και η δήλωσή του πως «η ευθύνη της πολιτικής ηγεσίας είναι, πάνω απ' όλα, να βρεθεί η λύση», σηματοδοτούν πιθανότατα τα προεόρτια μιας «νομιμοποίησης» του αλβανικού αποσχιστικού κινήματος, καθώς αυτό μπορεί να ανατρέψει στρατιωτικά όσα συμφωνηθούν (ή δε συμφωνηθούν) με τις νόμιμες πολιτικές δυνάμεις των Αλβανών, που δείχνουν όλο και πιο αποδυναμωμένες.

Στο «διπλωματικό» επίπεδο πάντα, μια αξιοσημείωτη χτεσινή εξέλιξη ήταν και η διάψευση, από πλευράς του αναπληρωτή πρωθυπουργού της ΟΔ Γιουγκοσλαβίας Νεμπόισα Κόβιτς, των πληροφοριών περί «μυστικής αποστολής του» στην ΠΓΔΜ. Οι πληροφορίες, που δημοσιεύτηκαν σε αρκετά πρωτοσέλιδα εφημερίδων των Σκοπίων, ήθελαν τον Κόβιτς να μετέβη στα Σκόπια για να πείσει τους Τράικοφσκι και Γκεοργκίεφσκι να ακολουθήσουν το «μοντέλο» λύσης του Κοσσυφοπεδίου, κατόπιν αμερικανικής παρότρυνσης. Ο Κόβιτς απάντησε χτες, σύμφωνα με το «MakFax», ότι «ουδέποτε εργάστηκα μυστικά, ειδικά για ζητήματα πολιτικής στην περιφέρεια». Ωστόσο παραδέχτηκε ότι «έδωσε κάποιες συμβουλές» στην κυβέρνηση της ΠΓΔΜ βασισμένες «στην εμπειρία» της Νοτιοδυτικής Σερβίας...

Μάχες σε πολλαπλά μέτωπα

Στα βόρεια της χώρας σημειώθηκε την Κυριακή το βράδυ επίθεση με όλμους από την πλευρά του Κοσσυφοπεδίου (η οποία είναι φρουρούμενη - που λέει ο λόγος - από Αμερικανούς στρατιώτες...), με αποτέλεσμα ένας στρατιώτης, ο 20χρονος Μπλάζο Τόλεφ, να βρει το θάνατο, και άλλοι δύο να τραυματιστούν.

Το κρατικό ραδιόφωνο στο μεταξύ μετέδωσε πως οι αντάρτες του «Εθνικού Απελευθερωτικού Στρατού» κατέλαβαν τέσσερα χωριά και έδιωξαν τους Σλάβους κατοίκους τους. Σύμφωνα με τη μαρτυρία μιας ομάδας της οργάνωσης «Helsinki Rights Watch» που συνάντησε ένα κονβόι προσφύγων, τα χωριά που κατελήφθησαν είναι τα Σέτολε, Βάρβαρα, Μπρέζνο και Οτούνγιε.

Στο χωριό Μπρέζνο της περιφέρειας του Τετόβου βρέθηκε νεκρός ένας 58χρονος συνταξιούχος Σλαβομακεδόνας, σύμφωνα με την ανταποκρίτρια του Αθηναϊκού Πρακτορείου Ειδήσεων.

Στην περιοχή του Τετόβου μπορούσαν να ακουστούν πυρά πυροβόλων και πολυβόλων χτες, ενώ το «Ρόιτερς» επικαλούμενο μαρτυρίες αυτοπτών μετέδωσε πως μαχητικά ελικόπτερα βομβάρδισαν θέσεις ανταρτών στο χωριό Ράντουσα, στο δυτικό σύνορο της ΠΓΔΜ με το Κοσσυφοπέδιο.

Επεισόδια αναφέρθηκαν και στο Αρατσίνοβο, με Αλβανούς ενόπλους να ανοίγουν πυρ κατά στρατιωτών, οι οποίοι απάντησαν, χωρίς να υπάρξουν ανακοινώσεις περί θυμάτων από τη μια ή την άλλη πλευρά.

Το βέβαιο είναι ότι η πλευρά του Εθνικού Απελευθερωτικού Στρατού προσπαθεί με κάθε τρόπο να επεκτείνει τα εδάφη που διατηρεί υπό τον έλεγχό της, κάτι που επιβεβαίωσε ο οπλαρχηγός του Ντρεν Κοραμπί μιλώντας στο πρακτορείο «Ρόιτερς»: όπως είπε, «έπρεπε να επεκτείνουμε τα εδάφη μας και θα συνεχίσουμε να το κάνουμε προς όλες τις κατευθύνσεις».

Η «προσπάθεια επέκτασης» αυτή αναμφίβολα συνδέεται με την αποστολή των ΝΑΤΟικών δυνάμεων στην περιοχή (όποτε κι αν αυτή γίνει), που, σύμφωνα με όσα συμφωνήθηκαν την περασμένη Παρασκευή, θα έχει περί τους 3.000 άνδρες. 15 χώρες - μέλη της «Συμμαχίας» έχουν ήδη δεσμευτεί να αποστείλουν στρατεύματα.