ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ
Επικίνδυνη κλιμάκωση σε όλα τα μέτωπα
Τρίτη 3 Ιούλη 2001

Associated Press

Παλαιστίνιοι παρελαύνουν με τα όπλα στα χέρια στην κηδεία δύο συντρόφων τους κατά τη διάρκεια της περασμένης Κυριακής
ΙΕΡΟΥΣΑΛΗΜ - ΤΖΕΝΙΝ - ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ - ΓΑΖΑ.-

Από μια κλωστή μοιάζει να κρέμεται η, υπό τον διευθυντή της CIA Τζορτζ Τένετ, διαμορφωθείσα εκεχειρία, καθώς τα δύο τελευταία εικοσιτετράωρα είναι τα πιο βίαια από την έναρξη της ισχύος της, στις αρχές του μήνα. Οι τόνοι και οι αληλοκατηγορίες ανάμεσα στις δύο πλευρές έχουν οξυνθεί αναλόγως με το επίπεδο της βίας, που κάθε άλλο παρά απόπειρα αποκλιμάκωσης θυμίζει. Τον κίνδυνο ακόμη και άμεσης κατάρρευσης της εκεχειρίας, με απρόβλεπτες συνέπειες για όλη την περιοχή, επισήμανε και ο απεσταλμένος του ΟΗΕ στην περιοχή, ενώ η κατάσταση γίνεται ακόμη πιο ανησυχητική από την οξεία κλιμάκωση της έντασης στα σύνορα του Ισραήλ με τη Συρία και το Λίβανο.

Δύο παγιδευμένα αυτοκίνητα εξερράγησαν, σχεδόν ταυτόχρονα, σε μικρή απόσταση μεταξύ τους στην πόλη Γιεχούντ, στο κεντρικό Ισραήλ, προκαλώντας μεγάλες υλικές ζημιές, χωρίς ανθρώπινες απώλειες. Την ευθύνη της διπλής επίθεσης ανέλαβε το «Λαϊκό Μέτωπο για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης», τονίζοντας ότι πρόκειται για αντίποινα για τις δολοφονίες, σε δύο ξεχωριστά επεισόδια, την Κυριακή, πέντε Παλαιστινίων μαχητών. Λίγη, μόλις, ώρα αργότερα, ένας Ισραηλινός αυτοκινητιστής έπεφτε νεκρός από πυρά αγνώστων, κοντά στην πόλη Τουλκαρέμ της Δυτικής Οχθης.

Οι επικίνδυνοι κλυδωνισμοί της εκεχειρίας είχαν, ήδη, αρχίσει να γίνονται αισθητοί ένα 24ωρο νωρίτερα, όταν ισραηλινό στρατιωτικό ελικόπτερο διέλυε με 6 ρουκέτες αυτοκίνητο, κοντά στην πόλη Τζενίν στη βόρεια Δυτική Οχθη, προκαλώντας τον ακαριαίο θάνατο των 3 επιβαινόντων του, που δεν ήταν άλλοι από 3 μέλη της «Τζιχάντ». Ο ένας, μάλιστα, ο Μοχάμαντ Μπεσαράτ, ήταν σημαίνον στέλεχος της οργάνωσης στη Δυτική Οχθη και ένας από τους πιο καταζητούμενους Παλαιστινίους για το Ισραήλ, που είχε προσπαθήσει, πριν από ένα μήνα, και πάλι, να τον δολοφονήσει ανεπιτυχώς. Η επίθεση του ελικοπτέρου σημειώθηκε λίγες ώρες μετά τη δολοφονία άλλων δύο Παλαιστινίων, ενός μέλους της «Χαμάς» και ενός άνδρα των παλαιστινιακών δυνάμεων ασφαλείας, στην ίδια περιοχή.

Η κηδεία των τριών μελών της «Τζιχάντ» έγινε, χτες, στην Τζενίν με τη συμμετοχή χιλιάδων Παλαιστινίων, και σημαδεύτηκε από τις κατάρες και τις απειλές σε βάρος του Ισραήλ. Εκπρόσωπος της «Τζιχάντ» δήλωνε ότι για την οργάνωσή του δεν υπάρχει πλέον καμία εκεχειρία, ενώ διέψευσε κατηγορηματικά τους ισχυρισμούς του Ισραηλινού υπουργού Μεταφορών, Εφρέμ Σνεχ, ότι οι δολοφονηθέντες μετέφεραν εκρηκτικά με το αυτοκίνητό τους και με την επίθεση του ισραηλινού ελικοπτέρου απετράπη άλλη μια βομβιστική επίθεση εναντίον ισραηλινών στόχων.

Ανταλλαγή κατηγοριών

Για «σοβαρότατη παραβίαση της εκεχειρίας» έκανε λόγο ο Παλαιστίνιος ηγέτης, επαναφέροντας το θέμα της προστασίας του παλαιστινιακού λαού. «Οι δολοφονίες ακριβείας οδηγούν σε κατάρρευση της εκεχειρίας», παρατήρησε ο σύμβουλος του Γιάσερ Αραφάτ, Ναμπίλ Αμπούρντενεχ, ενώ ο διαπραγματευτής Σάεμπ Ερακάτ μετέφερε τις παλαιστινιακές διαμαρτυρίες στον Αμερικανό πρόξενο Ρον Σχλίχερ, με τον οποίο συναντήθηκε χτες. Τέλος, ο γενικός γραμματέας του παλαιστινιακού Υπουργικού Συμβουλίου, Αχμέντ Αμπντέλ Ραχμάν, εκτίμησε ότι η ηγεσία Σαρόν, με αυτές τις ενέργειες, επιδιώκει την κατάρρευση της εκεχειρίας προκειμένου να μην κληθεί ποτέ να εφαρμόσει το σύνολο των προτάσεων της έκθεσης Μίτσελ, που προβλέπουν και πάγωμα κάθε εποικιστικής δραστηριότητας.

«Αναγκαία πράξη αυτοάμυνας» χαρακτήρισε τη δολοφονία ακριβείας ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Αριέλ Σαρόν, που επέμεινε ότι την ευθύνη για τη διαρκή χειροτέρευση της κατάστασης φέρει η Παλαιστινιακή Αρχή. Ο Σαρόν, μάλιστα, παρομοίασε τον Παλαιστίνιο ηγέτη με τον Οσάμα Μπιλ Λάντεν, «αφού ο Μπιν Λάντε απειλεί την ασφάλεια των ΗΠΑ και ο Γιάσερ Αραφάτ του Ισραήλ». Ο εκπρόσωπος του Ισραηλινού πρωθυπουργού Ραανάν Γκισίν, επισήμανε τον κίνδυνο κατάρρευσης της εκεχειρίας, ενώ ο υπουργός Ματάν Βιλνάι τόνιζε ότι «η περίοδος των 7 ημερών απόλυτης ηρεμίας, ως πρώτο στάδιο για τη συνέχιση της εκεχειρίας, δεν έχει ακόμη αρχίσει την αντίστροφη μέτρηση».

Λάδι στη φωτιά έριξε και ο Ισραηλινός υπουργός Τουρισμού, Ρεαβάμ Ζεβί, αρχηγός του ακροδεξιού συγκυβερνώντος κόμματος Εθνική Ενωση. Ο Ζεβί αποκάλεσε τους Παλαιστινίους που εργάζονται στο Ισραήλ χωρίς να είναι Ισραηλινοί υπήκοοι, «καρκίνο» και ζήτησε το διωγμό τους από το Ισραήλ. Παράλληλα, φέρεται να συγκρούστηκε με τον Αριέλ Σαρόν κατά τη διάρκεια του κυριακάτικου Υπουργικού Συμβουλίου, από το οποίο αποχώρησε μαινόμενος, επειδή ο Ισραηλινός πρωθυπουργός αρνήθηκε να δώσει εξηγήσεις για τη συνάντηση του υπουργού Εξωτερικών Σιμόν Πέρες με τον Γιάσερ Αραφάτ, στο περιθώριο της συνόδου της Σοσιαλιστικής Διεθνούς, το Σαββατοκύριακο, στη Λισαβόνα. Από την πλευρά του, ο Πέρες αρκέστηκε σε ένα ρόλο Πόντιου Πιλάτου, δηλώνοντας ότι την ευθύνη για το πότε είναι ικανοποιητικά ή πότε όχι τα αποτελέσματα της εκεχειρίας, τη φέρει αποκλειστικά ο Αριέλ Σαρόν. Ο ίδιος αρνήθηκε να κάνει προβλέψεις, τονίζοντας χαρακτηριστικά ότι «δε γνωρίζω τα κριτήρια, δεν μπορώ να κρίνω, δεν είναι της αρμοδιότητάς μου το θέμα».

Ανησυχίες και αραβική εγρήγορση

Ιδιαίτερα απαισιόδοξος για την πορεία της εκεχειρίας στη Μέση Ανατολή εμφανίστηκε ο ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ για την περιοχή, Τερζ Ρόεντ Λάρσεν. Ο αξιωματούχος των Ηνωμένων Εθνών υπογράμμιζε ότι «τα γεγονότα των 2 τελευταίων ημερών δείχνουν το πόσο εύθραυστη είναι η εκεχειρία», ενώ οι εκτιμήσεις του ήταν μάλλον δυσοίωνες, αφού, κατά τη γνώμη του, «όλες οι ενδείξεις οδηγούν σε κατάρρευσή της». Ο Λάρσεν συναντήθηκε χτες το πρωί στη Γάζα με τον Παλαιστίνιο ηγέτη.

Στη συνέχεια, ο Γιάσερ Αραφάτ επρόκειτο να αναχωρήσει για την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, όπου βρίσκονται, ήδη, ο Αιγύπτιος Πρόεδρος Χόσνι Μουμπάρακ και ο Σαουδάραβας Πρίγκιπας Διάδοχος Αμπντουλάχ. Οι τρεις άνδρες θα εξετάσουν τις τελευταίες εξελίξεις στην περιοχή.

«Βραδυφλεγή» τα ισραηλινο-συριακά σύνορα

Επικίνδυνα τεταμένη, όμως, είναι η κατάσταση και στα σύνορα του Ισραήλ με τη Συρία και το Λίβανο. Ισραηλινά μαχητικά αεροσκάφη επέδραμαν, την Κυριακή, κατά θέσεων του συριακού στρατού στην κοιλάδα Μπεκάα, με επίκεντρο την περιοχή Ραγιάκ. Από τους βομβαρδισμούς, τραυματίστηκαν 2 Σύριοι και 1 Λιβανέζος στρατιώτης ενώ καταστράφηκε μια συριακή βάση ραντάρ.

Σύμφωνα με τον Ισραηλινό υπουργό Αμυνας, Μπένιαμιν Μπεν Ελιέζερ, η επιδρομή ήταν απάντηση στην επίθεση με ρουκέτες που πραγματοποίησε η οργάνωση «Χεζμπολάχ», τα ξημερώματα του Σαββάτου, εναντίον ισραηλινών θέσεων στην αμφισβητούμενη περιοχή των αγροκτημάτων Σεμπάα, στα ισραηλινο-συριακά σύνορα. «Δεν πρόκειται να περιμένουμε με σταυρωμένα χέρια τις επιθέσεις της Χεζμπολάχ υπό τη συριακή επιτήρηση», δήλωνε ο Μπεν Ελιέζερ. Αρκετές ώρες αργότερα, η «Χεζμπολάχ» εξαπέλυσε νέα επίθεση κατά ισραηλινών θέσεων και σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες ο ισραηλινός στρατός απάντησε με πυρά εντός παρακείμενης λιβανικής πόλης, χωρίς να έχει γίνει γνωστό αν υπάρχουν ανθρώπινες απώλειες.

Η συριακή ηγεσία κατήγγειλε εξοργισμένη την επιδρομή, προειδοποιώντας ότι η ισραηλινή επιδρομή αποτελεί πρόκληση σε πόλεμο, ενώ ο Σύριος υπουργός Εξωτερικών Φαρούκ αλ Σάραα βρισκόταν σε αλλεπάλληλες συνεννοήσεις με τον Λιβανέζο ομόλογό του Μαχμούντ Χαμούντ, ο οποίος τόνισε ότι θα φέρει το θέμα στον ΟΗΕ. Την ισραηλινή επιδρομή καταδίκασαν η Ιορδανία, η Αίγυπτος και ο Αραβικός Σύνδεσμος, ενώ το Στέιτ Ντιπάρτμεντ φέρεται να ζήτησε αυτοσυγκράτηση και από τις δύο πλευρές.