Καταιγιστικές αναμένονται οι εξελίξεις στα διπλωματικά, πολεμικά και πολιτικά μέτωπα εντός και εκτός Συρίας το αμέσως επόμενο διάστημα, καθώς η Ρωσία, που προετοιμάζεται πυρετωδώς όλο το καλοκαίρι σε διπλωματικό - στρατιωτικό επίπεδο, εμφανίζεται έτοιμη να αναλάβει πρωτοβουλίες στην περιοχή, καθορίζοντας ως γνώμονα δράσης τη δημιουργία ενός ξεκάθαρου ή δυνατόν «διεθνούς» μετώπου κατά των τζιχαντιστών του «Ισλαμικού Κράτους» (ΙΚ).

Εχοντας απευθύνει, εδώ και καιρό, πρόσκληση στις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, ΗΠΑ και ΕΕ, να συμμετάσχουν στη δημιουργία αυτού του μετώπου «σε συνεννόηση και συνεργασία» με δυνάμεις της περιοχής όπως το Ιράν και τους στρατούς Συρίας - Ιράκ, η ρωσική κυβέρνηση δείχνει πρόθυμη και έτοιμη για δράση - όπως λέει - υπέρ της νόμιμης συριακής κυβέρνησης. Ολες οι πληροφορίες και οι ενδείξεις των τελευταίων βδομάδων φανερώνουν πως η Ρωσία, που έχει αναπτύξει πλέον σημαντικές στρατιωτικές (αεροπορικές, χερσαίες και ναυτικές) δυνάμεις στη δυτική Συρία, όχι μόνο στο Ταρτούς όπου εδώ και χρόνια έχει ναυτική βάση, αλλά και στη Λατάκεια, θα αναλάβει στρατιωτική δράση. Και όχι απαραίτητα μόνο κατά του «Ισλαμικού Κράτους», που ελέγχει εδώ και μήνες περίπου τα δύο τρίτα του συριακού εδάφους, αλλά και κατά των δήθεν «μετριοπαθών» τζιχαντιστών του «Μετώπου Νούσρα» και άλλων οργανώσεων της «Αλ Κάιντα», όλες αυτές τις δυνάμεις που χρηματοδότησαν οι δυτικοί ιμπεριαλιστές, η Τουρκία και οι πετρελαιομοναρχίες του Περσικού Κόλπου σαν εργαλείο ανατροπής της κυβέρνησης Ασαντ.

Ο Βλαντιμίρ Πούτιν, άλλωστε, συναντώντας τη Δευτέρα στη Μόσχα τον Ισραηλινό πρωθυπουργό, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, τον καθησύχασε, λέγοντάς του πως η ρωσική εξωτερική πολιτική στη Μέση Ανατολή «ήταν και είναι συνετή» και ότι σε καμία περίπτωση δεν προτίθεται ούτε ο ίδιος ούτε ο Σύρος ομόλογός του, Μπασάρ Ασαντ, να ανοίξει ένα δεύτερο πολεμικό μέτωπο στα Υψώματα του Γκολάν, στη μεθόριο δηλαδή Συρίας - Ισραήλ. Οι διαβεβαιώσεις του Πούτιν όχι μόνο καθησύχασαν τον Ισραηλινό πρωθυπουργό (που ενδιαφερόταν παράλληλα να μην πέσουν ιρανικά ή ρωσικά όπλα στα χέρια της «Χεζμπολάχ», που πολεμά στο πλευρό του συριακού στρατού), αλλά φάνηκε να τον πείθουν για το ρωσικό «σχέδιο» στη Συρία. Αυτό αποδεικνύεται από δύο γεγονότα. Πρώτον αποδέχτηκε εμμέσως τη ρωσική πρωτοβουλία στην περιοχή έναντι των τζιχαντιστών του ΙΚ (μολονότι και το Ισραήλ κατά διαστήματα υποστήριζε...), συμφωνώντας στην άμεση δημιουργία ενός κοινού ρωσο-ισραηλινού μηχανισμού αποφυγής μίας μεταξύ τους στρατιωτικής εμπλοκής, ανταλλαγής πυρών ή «παρεξηγήσεων» (οι επικεφαλής των οποίων αναμένεται να συναντηθούν στις 5 Οκτώβρη...). Δεύτερον, Ρώσοι και Ισραηλινοί ανακοίνωσαν ότι θα συντονίσουν και ναυτικές επιχειρήσεις ανοικτά των ακτών της Συρίας, ώστε να μην προκληθεί μεταξύ τους θερμό επεισόδιο, σε μία περίοδο που οι Ρώσοι ανακοίνωσαν εντός του Οκτώβρη «ναυτικά γυμνάσια» μεταξύ Κύπρου και Ταρτούς...

Η ρωσική πρόταση (που δεν προεξοφλεί απαραίτητα ένα διπλωματικό ή στρατιωτικό θρίαμβο) εμφανίζεται σε μία περίοδο που και άλλοι ιμπεριαλιστές, μεταξύ των οποίων αρκετοί Ευρωπαίοι αλλά και Αραβες, δείχνουν σχετικώς «στριμωγμένοι» κυρίως για δύο λόγους: Αφενός εξαιτίας των μεγάλων πιέσεων που ασκεί το τεράστιο προσφυγικό ζήτημα, αφετέρου από το τέλμα στο οποίο έχουν τεθεί, αντικειμενικά, οι προσπάθειες που καταβάλλουν σε διάφορα μέτωπα, επιχειρώντας να ανατρέψουν την κυβέρνηση του Σύρου Προέδρου Μπασάρ Ασαντ, για να «σπρώξουν» τα συμφέροντα των μονοπωλίων που εκπροσωπούν. Αλλωστε, οι εξελίξεις στα μέτωπα του πολέμου δεν επιτρέπουν στους Δυτικούς ιμπεριαλιστές να «πουλήσουν» ως επιτυχία την επέμβασή τους στην περιοχή, ιδιαίτερα μετά από τουλάχιστον 250.000 νεκρούς, εκατοντάδες χιλιάδες τραυματίες, εκατομμύρια πρόσφυγες και ολικώς κατεστραμμένες δεκάδες πόλεις και χωριά και τους τζιχαντιστές «κράτος εν κράτει», ισχυρούς και ετοιμοπόλεμους όσο ποτέ.

Αμερικανοί στρατιωτικοί αξιωματούχοι παραδέχονται (όπως προκύπτει από πρόσφατες καταθέσεις τους σε αρμόδια επιτροπή του Κογκρέσου) πρώτον ότι οι αεροπορικές επιδρομές των ΗΠΑ και των συμμάχων τους στη Συρία (στις οποίες ετοιμάζονται να συμμετάσχουν σύντομα Βρετανοί και Γάλλοι) δεν έχουν προκαλέσει σημαντικές ζημιές στους τζιχαντιστές και δεύτερον ότι το πρόγραμμα εκπαίδευσης «μετριοπαθών» μισθοφόρων κατά του «Ισλαμικού Κράτους», με κόστος 500.000.000 δολάρια, έχει αποτύχει παταγωδώς. Χαρακτηριστική ανταπόκριση του «Ασοσιέτετ Πρες» από τη μεθόριο Τουρκίας - Συρίας στα μέσα της βδομάδας ανέφερε ότι από τους μόλις 75 «μετριοπαθείς» μισθοφόρους που κατάφεραν, μετά από μήνες να εκπαιδεύσουν οι Αμερικανοί, οι δύο εγκατέλειψαν την ομάδα τους, παρέδωσαν τα όπλα τους και πήγαν με την πλευρά των τζιχαντιστών του «Μετώπου Νούσρα».

Συνεπώς, η ρωσική πρόταση ανάληψης στρατιωτικής δράσης στη Συρία εμφανίζεται, γι' αυτούς τους λόγους, σχετικώς ελκυστική, ανεξάρτητα εάν αυτή θα γίνει τελικώς αποδεκτή απ' όλους ή κάποιους από τους συμμάχους των ΗΠΑ. Κάποιοι αναλυτές εκτιμούν, μάλιστα, ότι η κυβέρνηση Ομπάμα θα μπορούσε να συναινέσει σε αυτή, ακόμη και με την ανοχή των ρωσικών στρατιωτικών επιχειρήσεων στη Συρία. Οπως ήδη κάνει ο Λευκός Οίκος, δείχνοντας ανοχή και ψυχραιμία στην ανάπτυξη δεκάδων σύγχρονων ρωσικών αεροσκαφών (Su-24, Su-25, Su-30) επιθετικών ελικοπτέρων (Mi-24, Ka-52), σημαντικό αριθμό αρμάτων μάχης, φορτηγών μεταφοράς προσωπικού και δύο τεράστιων εγκαταστάσεων με χαρακτηριστικά ρωσικής νέας μόνιμης βάσης στη Λατάκεια (όπως αποκαλύπτουν νέες δορυφορικές φωτογραφίες που δημοσίευσε προ ημερών η «Ουάσιγκτον Ποστ»).

Οι υπουργοί Αμυνας ΗΠΑ - Ρωσίας, που είχαν να μιλήσουν ένα χρόνο ακόμη και στα τηλέφωνα, συμφώνησαν την προπερασμένη Παρασκευή στη δημιουργία ενός ανάλογου μηχανισμού «αποσύρραξης» (deconflict) για τη μείωση του κινδύνου και την αποφυγή μεταξύ τους «θερμών επεισοδίων» κατά τις στρατιωτικές επιχειρήσεις και των δύο πλευρών στη Συρία.

Το τι θα κάνει ο Ομπάμα ενδεχομένως να φανεί, ακόμη και αύριο (Δευτέρα), όταν θα συναντηθεί με το Ρώσο ομόλογό του στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, για πρώτη φορά μετά από τουλάχιστον ένα χρόνο. Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, όμως, αναμένεται πολύ περισσότερο και η βαρυσήμαντη (όπως προβλέπουν αρκετοί αναλυτές) ομιλία του Πούτιν (η πρώτη μετά από μία δεκαετία!) στη Σύνοδο Κορυφής της 70ής Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Ν. Υόρκη. Σύμφωνα με κάποιες πληροφορίες, εάν ο Πούτιν λάβει ένα έμμεσο ή άμεσο «ok» από τον Πρόεδρο Ομπάμα, θα ανακοινώσει τη συγκρότηση ενός «διεθνούς μετώπου» κατά των «τρομοκρατικών ομάδων φανατικών που δρουν στη Συρία». Εάν όχι, τότε δεν αποκλείεται να επισπεύσει ένα στρατιωτικό ρόλο στην περιοχή, ανακοινώνοντας ίσως ακόμη και την άμεση έναρξη στρατιωτικών επιχειρήσεων της Ρωσίας, στο πλευρό του συριακού στρατού, κατά τζιχαντιστών διαφόρων οργανώσεων στη Συρία.

Δεν αναμένονται, ωστόσο, μόνο στρατιωτικές κινήσεις στα συριακά μέτωπα του πολέμου. Στις 30 του μήνα θα πραγματοποιηθεί στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ υπουργική σύνοδος με αποκλειστικό ζήτημα τις εξελίξεις στον πόλεμο της Συρίας και την ανάγκη εξεύρεσης πολιτικής λύσης.

Επιπλέον, το περασμένο 10ήμερο, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Τζον Κέρι, επιδόθηκε σε πυρετώδεις διαβουλεύσεις με Ευρωπαίους συμμάχους του σε Λονδίνο, Βερολίνο, Παρίσι, ενώ στη γαλλική πρωτεύουσα, την Πέμπτη, έγινε έκτακτη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών Γαλλίας, Γερμανίας, Βρετανίας, με αποκλειστικό θέμα συζήτησης την έναρξη μίας διπλωματικής διαδικασίας για την εξεύρεση λύσης που θα τερματίσει τον πόλεμο στη Συρία. Οι Γερμανοί, που έχουν κατά το παρελθόν διαφοροποιηθεί από τους Ευρωπαίους και Αμερικανούς συμμάχους τους σε επεμβάσεις στη Λιβύη και το Ιράκ, υποστηρίζουν ανοικτά ότι ο Σύρος Πρόεδρος Ασαντ θα πρέπει να είναι συνομιλητής, όπως επίσης και το Ιράν, σε μία διαδικασία τερματισμού του πολέμου στη χώρα. Η ίδια η καγκελάριος Μέρκελ την Τετάρτη έβαλε στο «χάρτη» μελλοντικών διαπραγματεύσεων όχι μόνο τον Πρόεδρο Ασαντ, αλλά και το Ιράν «και άλλες δυνάμεις»...

Οι Γάλλοι και οι Βρετανοί, αντίθετα, επιμένουν στην ανατροπή του Ασαντ και στην «πολιτική μετάβαση» στη Συρία, όπως επισήμως και αρκετά (όχι όμως όλα!) στελέχη της κυβέρνησης Ομπάμα.

Από την άλλη, οι Σαουδάραβες, που κατά το παρελθόν υπήρξαν από τους θερμούς υποστηρικτές των Σουνιτών τζιχαντιστών του ΙΚ, βλέπουν με «συμπάθεια» μία ενδεχόμενη ρωσική στρατιωτική δράση στην περιοχή. Ο Ανγουάρ Εσχκι, Σαουδάραβας ε.α. στρατηγός και επικεφαλής του Μεσανατολικού Κέντρου Στρατηγικών και Νομικών Μελετών στην Τζέντα της Σ. Αραβίας, μιλώντας προχτές στο αμερικανικό δίκτυο «Μπλούμπεργκ», σημείωσε πως η ρωσική ανάμειξη στη Συρία «θα βοηθήσει στη σταθεροποίηση της περιοχής και θα ενισχύσει τις πιθανότητες ήττας του ΙΚ». Ο ίδιος εκτίμησε ότι η Σ. Αραβία είναι έτοιμη να αποδεχτεί τη ρωσική πρόταση, ώστε ο Σύρος ηγέτης Μπ. Ασαντ να παραμείνει πρόεδρος, ακόμη και μετά την ολοκλήρωση μίας στρατιωτικής επιχείρησης ή διπλωματικής λύσης, «εφόσον, βεβαίως, του αφαιρεθούν ουσιαστικές εξουσίες».

Και η Τουρκία, που συνεχίζει την προώθηση συμφερόντων της στην περιοχή βομβαρδίζοντας Κούρδους σε Συρία - Ιράκ και ζήτησε ένα κοινό μηχανισμό μεταξύ Τουρκίας - ΗΠΑ - ΕΕ, με στόχο, υποτίθεται, την «αντιμετώπιση» της προσφυγικής κρίσης, φαίνεται ότι διαφοροποιεί κάπως τη στάση της. Την Παρασκευή, ο Τούρκος Πρόεδρος Ρ. Τ. Ερντογάν για πρώτη φορά ανέφερε ότι «μια μεταβατική διαδικασία, με ή χωρίς τον αλ Ασαντ, είναι δυνατή», συμπληρώνοντας βέβαια μετά ότι κανείς δεν μπορεί να διανοηθεί το μέλλον της Συρίας με το σημερινό Πρόεδρο της χώρας. Ετσι, είναι φανερό ότι οι εξελίξεις στην περιοχή θα είναι αρκετά σύνθετες και με ...πολλούς παίκτες.