Στις 12 Ιούνη η Ρωσία γιόρτασε τη 10η επέτειο της «νέας γιορτής» της - τη Μέρα της Ανεξαρτησίας ή τη Μέρα της Κρατικής Οργάνωσης της Ρωσίας. Χρονολογείται από τις 12 Ιούνη 1990, όταν 907 από τους 929 βουλευτές στο 1ο Συνέδριο των Λαϊκών Βουλευτών της Σοβιετικής Ομοσπονδιακής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Ρωσίας (ΣΟΣΔΡ) ψήφισαν υπέρ της Διακήρυξης της κρατικής κυριαρχίας της Ρωσίας. Μόνο 13 βουλευτές ψήφισαν κατά και 9 απείχαν. Ενα χρόνο μετά, με διάταγμα του τότε προέδρου Μπορίς Γιέλτσιν, η 12η Ιούνη ανακηρύχτηκε «Μέρα της Ανεξαρτησίας».

Στο μεταξύ, η Διακήρυξη της κρατικής κυριαρχίας και της ανεξαρτησίας της ΣΟΣΔΡ και η υπεροχή των ρωσικών νόμων έναντι των νόμων της ΕΣΣΔ πυροδότησαν σε όλο το έδαφος της ΕΣΣΔ «παρέλαση κυριαρχιών» και έλυσαν τα χέρια του Μπορίς Γιέλτσιν, που είχε εκλεγεί στο προαναφερόμενο Συνέδριο πρόεδρος του Ανωτάτου Σοβιέτ της ΣΟΣΔΡ. Μετά την υιοθέτηση της Διακήρυξης, ο Γιέλτσιν και η ομάδα του ξεκίνησαν πόλεμο με την κεντρική εξουσία και ενάντια στους ενωσιακούς νόμους, πράγμα που οδήγησε τελικά στην καταστροφή της Σοβιετικής Ενωσης.

Ωστόσο, τώρα, ύστερα από 11 χρόνια, μπορούμε να πούμε με όλη τη βεβαιότητα ότι η Διακήρυξη της κρατικής κυριαρχίας της ΣΟΣΔΡ υπήρξε η νάρκη που κατέστρεψε όχι μόνο τη Σοβιετική Ενωση, αλλά, στην ουσία, όλα αυτά τα χρόνια απειλεί με διαμελισμό την ίδια τη Ρωσική Ομοσπονδία. Το σύνθημα του Γιέλτσιν «Καταπιείτε όσο περισσότερη κυριαρχία μπορείτε», αρπάχτηκε από τους εθνικιστές και τους αυτονομιστές και σε άλλες Δημοκρατίες. Και ιδιαίτερο ρόλο σ' αυτή την κατεύθυνση, σύμφωνα με τα σχέδια των καταστροφέων, έπρεπε να παίξει η Τσετσενία. Παρόλο που ο πρωταγωνιστής της «κυριαρχοποίησης» Γιέλτσιν έφυγε από το προσκήνιο, ο σπόρος που έριξε, βγάζει ακόμα τα φύτρα του. Για παράδειγμα, στην εφημερίδα «Βρέμια» (Σάββατο 9 Ιούνη 2001) δημοσιεύτηκε το άρθρο «Το Κοινοβούλιο της Γιακουτίας απευθύνεται στον πρόεδρο της Ρωσίας», στο οποίο αναφέρεται ότι «στην παρέλαση των κυριαρχιών» σημαιοφόρος στην αντιπαράθεση με το ομοσπονδιακό κέντρο είναι τώρα η Γιακουτία. Οπως, βλέπουμε, η ασθένεια δεν έχει γιατρευτεί.

Αλλο ένα παράδειγμα. Η εφημερίδα «Βιόρστι» (9 Ιούνη 2001) στο άρθρο «Με δάκρυα στα μάτια» γράφει: «...ο κίνδυνος να περιοριστεί η Ρωσία ως τα όρια της περιοχής Μόσχας, αν και ελαττώθηκε σαν αποτέλεσμα των προσπαθειών του Βλαντίμιρ Πούτιν, δεν εξαφανίστηκε εντελώς. Η ανακήρυξη της κυριαρχίας της Ρωσίας στις 12 Ιούνη 1991 έβαλε μια βραδυφλεγή νάρκη κάτω από την ίδια τη χώρα. Ηδη τώρα τα Συντάγματα μιας σειράς Δημοκρατιών της Ρωσικής Ομοσπονδίας, ειδικότερα του Ταταρστάν, περιέχουν ανάλογες διατάξεις. Το ρίσκο ότι η Ρωσία μπορεί να διαλυθεί, όπως η Σοβιετική Ενωση, δεν έχει ακόμα ξεπεραστεί»... Και σήμερα στο ερώτημα - έγινε άραγε η Ρωσία πιο κυρίαρχη στα 10 χρόνια που πέρασαν; - κανείς, από τους νηφάλια σκεπτόμενους πολιτικούς δεν μπορεί να απαντήσει καταφατικά.

Ολα αυτά τα χρόνια οι έντιμοι πολιτικοί και οι απλοί άνθρωποι διερωτώνται: από ποιον έγινε ανεξάρτητη η Ρωσία το 1990; Σύμφωνα με τον Γιέλτσιν, από τη Σοβιετική Ενωση. Η ΣΟΣΔΡ όμως ήταν η ραχοκοκαλιά, το στήριγμα και η κύρια Δημοκρατία της ΕΣΣΔ. Ετσι έγινε πιο ανεξάρτητη, βγαίνοντας από τη σύνθεση της ΕΣΣΔ; Οποιοσδήποτε αμερόληπτος άνθρωπος θα απαντήσει μονοσήμαντα: Οχι, δεν έγινε. Στην ουσία, αυτά τα χρόνια, κυρίως την περίοδο της διοίκησης Γιέλτσιν, σε σημαντικό βαθμό έχασε την ανεξαρτησία της, το κύρος και το γόητρό της ως μεγάλη χώρα, δεύτερη στον κόσμο υπερδύναμη. Και απόδειξη αυτού είναι το γεγονός ότι η Ρωσία δεν μπόρεσε να αποτρέψει τους βομβαρδισμούς των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ στο Ιράκ, στη Γιουγκοσλαβία και αλλού, διότι ο πρώτος πρόεδρος της Ρωσίας ακολουθούσε με ακρίβεια την πολιτική των ΗΠΑ. Φυσικά, ο διάδοχος του Γιέλτσιν, Βλαντίμιρ Πούτιν προσπαθεί να διορθώσει την κατάσταση, να αποκτήσει η Ρωσία το παλιό της κύρος και μεγαλείο, προσπαθεί να ακολουθήσει ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική, γι' αυτό και υποστηρίχτηκε από την πλειοψηφία του λαού στις προεδρικές εκλογές, αλλά δεν είναι και τόσο απλό πράγμα να διορθώσει την κατάσταση.

Στα χρόνια της «ανεξαρτησίας» έχουν καταστραφεί η οικονομία, η επιστήμη, η κουλτούρα, η παιδεία, έχει υπονομευτεί η αγροτική οικονομία. Εχει καταληστευτεί η παλλαϊκή περιουσία. Στη χώρα επανεμφανίστηκαν ξεχασμένες ασθένειες - τύφος, φυματίωση. Οργιάζουν τα ναρκωτικά, το ΕΪΤΖ, τα αφροδίσια νοσήματα. Μέσα σε μια δεκαετία ο πληθυσμός της Ρωσίας μειώθηκε πάνω από 8.000.000 άτομα. Τη δύσκολη δημογραφική κατάσταση παραδέχτηκε και ο πρόεδρος Πούτιν. Μιλώντας στην Ομοσπονδιακή Συνέλευση της Ρωσικής Ομοσπονδίας, τόνισε ειδικότερα: «Εμείς, οι πολίτες της Ρωσίας, από χρόνο σε χρόνο γινόμαστε όλο και λιγότεροι. Ηδη μερικά χρόνια ο αριθμός του πληθυσμού της χώρας μειώνεται κατά μέσο όρο 750.000 άτομα. Κι αν πιστέψουμε τις προβλέψεις και οι προβλέψεις βασίζονται στην πραγματική δουλιά των ανθρώπων, που γνωρίζουν την κατάσταση και έχουν αφιερώσει σ' αυτή όλη τη ζωή τους, ήδη ύστερα από 15 χρόνια οι Ρώσοι θα είναι λιγότεροι κατά 22.000.000 άτομα. Αν διατηρηθεί η σημερινή τάση, η επιβίωση του έθνους απειλείται. Κινδυνεύουμε να γίνουμε ένα παραγερασμένο έθνος. Η δημογραφική κατάσταση είναι σήμερα ανησυχητική».

Σύμφωνα με τον πρόεδρο, «άλλο ένα σοβαρό πρόβλημα είναι η οικονομική αδυναμία της Ρωσίας». Δεν είναι λιγότερο ανησυχητική η κατάσταση των Ενόπλων Δυνάμεων και η κατάσταση της άμυνας της χώρας. Ενώ πριν από 10 χρόνια υπήρχε ισότητα στον στρατιωτικό τομέα ανάμεσα στην ΕΣΣΔ και τις ΗΠΑ, στη διάρκεια της διακυβέρνησης των «μεταρρυθμιστών» το αμυντικό δυναμικό της χώρας υπέστη συστηματική καταστροφή.

Ακόμα όμως περισσότερο από την «ανεξαρτησία» και την «κυριαρχία» υποφέρουν οι απλοί πολίτες, οι περισσότεροι των οποίων βρίσκονται κάτω από το όριο φτώχειας, στο όριο της επιβίωσης. Και όμως, οι «μεταρρυθμιστές» και τα ενταγμένα σ' αυτούς ΜΜΕ εξακολουθούν να κατηγορούν για όλα τα δεινά τους κομμουνιστές και τα 70 χρόνια σοβιετικής εξουσίας... Εχει ενδιαφέρον ότι ο Πούτιν, μιλώντας για τα αίτια της πλημμύρας στην πόλη Λενσκ, είπε πως αυτά τα προβλήματα συσσωρεύτηκαν δεκαετίες... Τον διέψευσε όμως ένας απλός εργάτης, που εργαζόταν στην κατασκευή αναχώματος, λέγοντας στις τηλεοπτικές κάμερες: «Βρίζουν λοιπόν τους κομμουνιστές, αλλά όταν ήταν αυτοί, κάθε χρόνο καθάριζαν το βυθό και δεν υπήρχαν πλημμύρες». Μια ηλικιωμένη γυναίκα, κάτοικος της Πριμόριε, όπου κάθε λίγο και λιγάκι διακόπτουν την ηλεκτροδότηση, είπε επίσης μπροστά στις κάμερες: «Επί σοβιετικής εξουσίας δε διέκοπταν το ρεύμα και τη θέρμανση»!

Πριν από μερικές μέρες, στην πλατεία Μανέζ της Μόσχας ρώτησα περίπου 10 άτομα ποια είναι η γνώμη τους για τη Μέρα της Ανεξαρτησίας της Ρωσίας; Να, ορισμένες απαντήσεις: «Και τι είναι αυτό;», «Ενδιαφέρον, από ποιον ανεξάρτητη η Ρωσία;», «Μέρα της Ανεξαρτησίας; Πρώτη φορά το ακούω», «Για μένα είναι απλώς μια ακόμα αργία»... Ενας ηλικιωμένος άνδρας εκφράστηκε πολύ σκληρά: «Αυτόν που σοφίστηκε αυτή την "ανεξαρτησία" θα τον αναρτούσα σ' ένα μέρος και θα τον έβαζα σε δημόσια θέα, ώστε και ο ίδιος να θαυμάζει τα έργα των χεριών του: τους άστεγους και τους πεινασμένους, τα εγκαταλειμμένα παιδιά, τις πόρνες και τους ανάπηρους που έχασαν την υγεία τους στην Τσετσενία. Ναι, επί Σοβιετικής Ενωσης ήμουν πραγματικά ανεξάρτητος, ενώ τώρα είμαι απλώς ένας άνεργος παρίας!».

Είναι επίσης συμπτωματικό, που τώρα ούτε ο αστικός Τύπος δε γράφει για τη Μέρα της Ανεξαρτησίας με τον προηγούμενο ανόητο ενθουσιασμό και ευλάβεια; «Δυστυχώς, τίποτα το αξιόλογο (όπως, εξάλλου, και τον περασμένο χρόνο την ίδια μέρα) δεν προγραμματίζεται στις 12 Ιούνη: ούτε πορείες, ούτε παρελάσεις, ούτε συναυλίες. Προφανώς, η Μέρα της Ανεξαρτησίας δε χαίρει ιδιαίτερης δημοτικότητας στη Δημαρχία της πρωτεύουσας. Αλλά, από την άλλη μεριά, αυτή έχει και πολλά θετικά και ευχάριστα πράγματα - πουθενά στη Μόσχα δε θα κλείσει η κυκλοφορία των αυτοκινήτων», έγραφε με φανερή ειρωνεία την Παρασκευή 8 Ιούνη, η «Κομσομόλσκαγια Πράβντα».

«Σήμερα η 12 Ιούνη σημειώνεται ως Μέρα της ρωσικής κρατικής οργάνωσης, ή, όπως συνήθως λένε, Μέρα της Ανεξαρτησίας της Ρωσίας. Εγινε όμως αυτή η μέρα πραγματικά εθνική γιορτή;», ρωτάει ο συντάκτης του προαναφερόμενου άρθρου «Με τα δάκρυα στα μάτια» Στανισλάβ Τσερνιάφσκι στην εφημερίδα «Βιόρστι» και απαντάει ο ίδιος: «Προφανώς, όχι, Το γεγονός ότι αυτή η γιορτή είναι ζημιογόνα, αναγνωρίζεται σχεδόν ακόμα και σε επίσημο επίπεδο. Πριν από μερικά χρόνια στις παραμονές της 12ης Ιούνη βρέθηκα στο εξωτερικό. Ο Ρώσος Πρέσβης, χωρίς να κρύβει την αμηχανία, είπε ότι έλαβε από το Κέντρο οδηγία με το έξης περίπου περιεχόμενο: "Να δεχτείτε τα συγχαρητήρια με την ευκαιρία της Μέρας της Ανεξαρτησίας, αλλά να μην οργανώσετε επίσημη δεξίωση". Σήμερα πολλοί έχουν ξεχάσει ή δεν καταλαβαίνουν από ποιον γίναμε ανεξάρτητοι πριν από 10 χρόνια». Στη Σοβιετική Ενωση η Μέρα της Νίκης της 9ης Μάη ονομαζόταν συνήθως και «γιορτή με δάκρυα στα μάτια», διότι αυτή τη μέρα μαζί με τη μεγάλη χαρά νιώθαμε μια μεγάλη, αξεπέραστη θλίψη για όλους τους Σοβιετικούς ανθρώπους που έδωσαν τη ζωή τους για την ελευθερία και την ανεξαρτησία της Σοβιετικής Πατρίδας. Κατά τη γνώμη του Τσερνιάφσκι, η 12η Ιούνη μπορεί επίσης να αποκαλεστεί «γιορτή με δάκρυα στα μάτια». «Είναι απερίσκεπτος εκείνος που θα ήθελε να γυρίσει το χρόνο πίσω, 10 χρόνια πριν», γράφει. «Είναι όμως πράγματι άσπλαχνος εκείνος που θυμάται τα γεγονότα εκείνης της εποχής χωρίς πίκρα και λύπη».

Να γυρίσει ο χρόνος πίσω είναι, φυσικά, αδύνατο, αλλά ούτε και αναγκαίο. Μπορούμε όμως με βεβαιότητα να πούμε ότι η πλειονότητα του εργαζόμενου λαού σε όλες τις πρώην Δημοκρατίες της Σοβιετικής Ενωσης τάσσεται υπέρ της αναβίωσης της μεγάλης ενιαίας χώρας. Και είναι, φυσικά, σημαντικό που το έκτακτο 32ο Συνέδριο της Ενωσης Κομμουνιστικών Κομμάτων - ΚΚΣΕ, που θα συγκληθεί στις 21 Ιούνη, στη Μόσχα, θα εξετάσει το ζήτημα της συσπείρωσης των μαρξιστικολενιστικών δυνάμεων στον αγώνα για το σοσιαλισμό και την ανασύσταση του Ενωσιακού Σοβιετικού Κράτους. Μόνο μετά την επανεγκαθίδρυση της σοβιετικής εξουσίας, του σοσιαλισμού και της Σοβιετικής Ενωσης η Ρωσία και ο λαός της θα αποκτήσουν την πραγματική ελευθερία, ανεξαρτησία και κυριαρχία που τη στερήθηκαν με την υιοθέτηση της Διακήρυξης για την κρατική κυριαρχία της ΣΟΣΔΡ στις 12 Ιούλη 1990.