Εχοντας ως αφορμή την πριν από λίγες μέρες εκδήλωση του υπουργείου Παιδείας για τη Μέρα Σχολικού Αθλητισμού, που διοργανώθηκε για 2η συνεχόμενη χρονιά στα σχολεία της χώρας, ο «Ριζοσπάστης» συζητά σήμερα για το θέμα με τον Βαγγέλη Γείτονα, μέλος του Τμήματος Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού της ΚΕ του ΚΚΕ.

-- Στις αρχές του Οκτώβρη διοργανώθηκε απ' το υπουργείο Παιδείας, για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, η Μέρα Σχολικού Αθλητισμού. Ποιο το νόημα τέτοιων εκδηλώσεων;

-- Το ΚΚΕ δεν στέκεται απέναντι από τέτοιες εκδηλώσεις, αντιθέτως θεωρούμε πως θα πρέπει να γενικευτούν - όχι όμως με τη μορφή φιέστας 1 φορά το χρόνο - χωρίς φανερούς ή αθέατους χορηγούς, αλλά ως μέρες που θα έχουν την ευκαιρία τα παιδιά να συμμετέχουν μαζικά σε αθλοπαιδιές. Βεβαίως, θεωρούμε δικαιολογημένες τις αντιδράσεις που υπήρξαν από γονείς και εκπαιδευτικούς, από την άποψη κυρίως των ελλείψεων που υπάρχουν σε όλα τα επίπεδα. Κατά τη γνώμη μας αυτές οι εκδηλώσεις φέρνουν στην επιφάνεια το μέγεθος του προβλήματος που υπάρχει στο χώρο της Εκπαίδευσης γενικά, αλλά και της Φυσικής Αγωγής ειδικά. Φανερώνουν όμως και κάτι άλλο, την ανάγκη που έχει σήμερα η νεολαία να συμμετέχει συστηματικά σε αθλητικές δραστηριότητες, σε συναγωνιστικές προσπάθειες, με σκοπό την επίτευξη ενός καλού επιπέδου φυσικής κατάστασης, την ευρωστία, την υγεία, σε συνδυασμό με τη θωράκιση της προσωπικότητας. Στη συγκεκριμένη μέρα η μεγάλη συμμετοχή των παιδιών και η προσπάθεια των εκπαιδευτικών να την ενισχύσουν έρχονται μοιραία αντιμέτωπες με την πραγματικότητα που υπάρχει σήμερα. Για παράδειγμα, δεν φτάνει τα παιδιά να θέλουν, χρειάζεται και ο χρόνος για να γίνει αυτό και όλοι πλέον γνωρίζουμε πως οι ώρες όσο πάνε και μειώνονται στο μάθημα της Φυσικής Αγωγής. Δεν φτάνει το εκπαιδευτικό προσωπικό να προσπαθεί να οργανώσει, απαιτείται και υποδομή, και επίσης όλοι γνωρίζουμε πως υπάρχουν σχολεία που δεν έχουν ούτε τον στοιχειώδη εξοπλισμό, ή που αγοράζουν ορισμένα αναλώσιμα ακόμα και οι σύλλογοι γονέων. Βεβαίως, δεν χρειάζεται να πάμε πολύ μακριά μιας και η ίδια η εγκύκλιος του υπουργείου για τη μέρα αυτή αναφέρει συγκεκριμένα το πώς θα πρέπει να οργανωθεί σε περιπτώσεις όπου δεν υπάρχουν υποδομές, αλλά και σε περιπτώσεις όπου δεν υπάρχει προσωπικό.

-- Πώς έχει αντιμετωπιστεί το θέμα της Φυσικής Αγωγής στα σχολεία από τις μέχρι τώρα πολιτικές που έχουν εφαρμοστεί στο χώρο της Παιδείας;

-- Οταν μιλάμε για τη Φυσική Αγωγή στην Εκπαίδευση μιλάμε για ένα οργανικό μέρος της γενικής αγωγής που υποτάσσεται και υπηρετεί τους στόχους της. Η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί με τα χρόνια στο σχολείο σχετίζεται άμεσα με την εμπορευματοποίηση, με το σπρώξιμο των παιδιών σε δραστηριότητες εκτός σχολείου. Αν π.χ. ένα παιδί δεν έβρισκε αυτές τις δραστηριότητες στο σχολείο, μοιραία θα πήγαινε εκτός, πάντα με το αντίστοιχο κόστος για την οικογένειά του. Η κατάσταση, λοιπόν, δεν προέκυψε από παρθενογένεση, ήταν στρατηγική επιλογή της άρχουσας τάξης και των κυβερνήσεών της όλα τα προηγούμενα χρόνια. Η ανυπαρξία στοιχειωδών προϋποθέσεων για τη Φυσική Αγωγή στο σχολείο είναι άλλωστε βούτυρο στο ψωμί επιχειρήσεων, διαφόρων μάνατζερ κ.λπ. Να μην ξεχνάμε σε ποιο έδαφος πάτησαν πριν από λίγα χρόνια εταιρείες για να χρηματοδοτήσουν έρευνες στα σχολεία σχετικά με την κατάσταση της υγείας των μαθητών, όπως το 2005, το 2013 κ.λπ. Στρώνεται χρόνο με το χρόνο το έδαφος για ιδιωτικοποίηση στο χώρο της Παιδείας και μπορούμε να πούμε πως η ιδιαίτερη προβολή του εμπορεύματος που λέγεται αθλητισμός μπορεί να παίξει το ρόλο του «λαγού» σ' αυτήν την υπόθεση. Σε αυτές τις συνθήκες και με αυτούς τους δείκτες, η εκάστοτε κυβέρνηση αντί να πάρει μέτρα για αύξηση των ωρών διδασκαλίας, σταδιακά τις μείωνε, ενώ προχωρούσε και προχωράει σε συγχωνεύσεις σχολείων υποβαθμίζοντας χρόνο με το χρόνο το ρόλο της Φυσικής Αγωγής στο σχολείο.

-- Ποια είναι σήμερα η κατάσταση στα σχολεία όσον αφορά τη Φυσική Αγωγή και σε τι επίπεδο βρίσκεται ο σχολικός αθλητισμός;

-- Ως ΚΚΕ έχουμε αναφερθεί πολλές φορές και με κάθε ευκαιρία στην κατάσταση. Μπορούμε να παραθέσουμε ορισμένα στοιχεία για να ενισχύσουμε και όσα προηγουμένως είπαμε. Από πλευράς υποδομών π.χ., κλειστό γυμναστήριο σε επίπεδο δημοτικών δεν έχει ούτε 1 στα 10 σχολεία, ενώ στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση το ποσοστό μεγαλώνει κάπως. Αν μέναμε εκεί θα λέγαμε τη μισή - ζοφερή - αλήθεια κι αυτό γιατί δεν είναι αριθμητικό το θέμα, όσο ποιοτικό. Αν δηλαδή αυτές οι υποδομές μπορούν να αξιοποιηθούν, είναι ασφαλείς, ελεγμένες, ώστε να χρησιμοποιούνται, και εδώ έχουμε μεγάλα προβλήματα. Αν θέλουμε να μιλήσουμε για σχολικό αθλητισμό, για το κομμάτι εκείνο που περιέχει και στοιχεία συναγωνισμού, τη διεξαγωγή σχολικών πρωταθλημάτων, τη δημιουργία ομάδων, υπάρχει η πρόσφατη εμπειρία με τη διακοπή των αντίστοιχων πρωταθλημάτων. Αρα, πλέον, η Φυσική Αγωγή στο σχολείο είναι μια κενή ώρα στις περισσότερες των περιπτώσεων, με τα παιδιά να απασχολούνται με διάφορους τρόπους αντί να ασκούνται. Είναι γνωστή η κατάσταση αυτή, όχι μόνο στους εκπαιδευτικούς, αλλά και στους γονείς, που βλέπουν τα παιδιά τους να έχουν την ανάγκη και να στρέφονται σε άλλες λύσεις, βάζοντας οι ίδιοι το χέρι στην τσέπη για να καλυφθεί αυτό το κινητικό έλλειμμα που σήμερα υπάρχει στη νεολαία και εκφράζεται και σε υψηλούς δείκτες παχυσαρκίας, σε διαβήτη, καρδιαγγειακά νοσήματα και άλλες παθήσεις. Πλέον, σε αυτές τις συνθήκες είναι έντονη και η δράση των συλλόγων γονέων που αναπτύσσουν αθλητικές δραστηριότητες τις ώρες μετά το σχολείο ή τα Σαββατοκύριακα.

-- Τι συνέπειες επιφέρει η έλλειψη άσκησης στα παιδιά;

-- Είπαμε και πιο πριν πως ένα θέμα είναι η παιδική παχυσαρκία με εξωφρενικά ποσοστά και στην Ελλάδα, αλλά και στις περισσότερες χώρες, υπάρχει δηλαδή στην Ελλάδα αύξηση των ποσοστών των υπέρβαρων και παχύσαρκων παιδιών κατά 20% την τελευταία δεκαετία. Τα αποτελέσματα των πρόσφατων ερευνών κατέδειξαν πως στη χώρα μας το 44% των παιδιών είναι υπέρβαρα και παχύσαρκα, με το 11,2% εξ αυτών να χαρακτηρίζονται παχύσαρκα. Βεβαίως, δεν είναι μόνο η έλλειψη της άσκησης, όμως συμβάλλει αποφασιστικά. Μια άλλη πλευρά είναι πως η έλλειψη άσκησης αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για τη διαμόρφωση θετικής στάσης απέναντι στην άσκηση, στον αθλητισμό και για το μέλλον των παιδιών μετά και το σχολείο. Είναι κι αυτός ένας παράγοντας που η Ελλάδα έχει από τα υψηλότερα ποσοστά του πληθυσμού κινητικά αδρανείς. Ολα αυτά αυξάνουν τους κινδύνους για την υγεία των παιδιών, σε συνδυασμό με τη διατροφή, και άλλες δραστηριότητες εξωσχολικές που έχουν κόστος για τη λαϊκή οικογένεια που σήμερα πληρώνει έναν βαρύ λογαριασμό. Οι συνέπειες μπορεί να είναι πολλές και επηρεάζουν τόσο την υγεία όσο και την προσωπικότητα.

-- Ποια είναι η θέση του ΚΚΕ για το συγκεκριμένο θέμα;

-- Ως ΚΚΕ πιστεύουμε πως η χρήση σύγχρονων μέσων, η τεχνολογική ανάπτυξη και ο πλούτος που παράγεται σήμερα δίνουν τη δυνατότητα για αναβάθμιση του ρόλου της Φυσικής Αγωγής στο σχολείο, αλλά και γενικότερα της Εκπαίδευσης, όμως σ' αυτό μπαίνει εμπόδιο η ίδια η κυριαρχία των μονοπωλίων και η εξουσία που την προστατεύει. Ιδιαίτερα στα χρόνια της κρίσης η επιχειρηματική δραστηριότητα στο χώρο αυξήθηκε, η ανταποδοτικότητα παγιώθηκε, η κατασκευή και η συντήρηση των υποδομών πήγαν στα αζήτητα, με τα αποτελέσματα να είναι δραματικά. Αρα, λοιπόν, βασική προϋπόθεση για εμάς είναι η ανατροπή αυτής της εξουσίας που έχει καταστήσει την άσκηση της νεολαίας, του λαού, πολυτέλεια και εγκαθίδρυση της εργατικής εξουσίας, του σοσιαλισμού, που θα οργανώνει, θα ελέγχει, θα παρεμβαίνει σε αυτή τη διαδικασία και συνειδητά ένα κομμάτι του πλούτου που παράγεται θα δαπανάται γι' αυτό το σκοπό.

-- Πού θα πρέπει να εστιαστούν κάποιες άμεσες ενέργειες που θα πρέπει να γίνουν ώστε να βελτιωθεί η κατάσταση;

-- Το ΚΚΕ παρακολουθεί την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί, διατυπώνει προτάσεις για το σήμερα, όχι εκ του ασφαλούς, όπως ορισμένοι ισχυρίζονται. Βεβαίως απαιτείται η παρέμβαση του λαϊκού παράγοντα που μπορεί να καθορίσει τις εξελίξεις. Λαμβάνοντας υπόψη ότι η τελευταία εξαετία δημιούργησε νέα δεδομένα, δεν μπορούμε σε καμιά περίπτωση να πούμε πως δεν υπάρχει ανάγκη για πρωτοβουλίες σε όλα τα επίπεδα και σε όλες τις βαθμίδες της Εκπαίδευσης, που όμως, ξαναλέμε, πρέπει να είναι έξω από χορηγούς και σπόνσορες και θα δίνουν βάρος στη φυσική κατάσταση και την υγεία των μαθητών, με έλεγχο, δηλαδή δωρεάν εξετάσεις που θα αφορούν την υγεία των μαθητών με ευθύνη του κράτους. Σημαντική μπορεί να είναι και η συμβολή των υποδομών των δήμων με ανάπτυξη προγραμμάτων που θα συνδέονται με το σχολικό αθλητισμό. Θεωρούμε επίσης ότι χρειάζεται συνολική αλλαγή του αναλυτικού προγράμματος των σχολείων αλλά και προσανατολισμός που θα λαμβάνει υπόψη του την κατάσταση στην Ελλάδα αλλά και την ανάγκη οι νέοι να αποκτήσουν θετική στάση σε αυτό που λέμε διά βίου άσκηση. Αυτό δε γίνεται με πυροτεχνήματα, αλλά με σταθερές παρεμβάσεις που θα αναβαθμίζουν το ρόλο της Φυσικής Αγωγής στην εκπαιδευτική διαδικασία. Χρειάζεται να ξεκινήσουν πάλι τα σχολικά πρωταθλήματα που έχουν διακοπεί και ταυτόχρονα να αναβαθμιστούν ώστε να μην επιβαρύνονται οι οικογένειες των μαθητών. Βεβαίως, το ΚΚΕ επιμένει στην ανάγκη για διαμόρφωση ενιαίου προγράμματος Φυσικής Αγωγής, διορισμό καθηγητών Φυσικής Αγωγής σε συνδυασμό με αύξηση της κρατικής χρηματοδότησης με σκοπό την κάλυψη των αναγκών που υπάρχουν σήμερα.