Από την πρώτη στιγμή που εκδηλώθηκαν οι ανησυχητικές εξελίξεις στις σχέσεις Ρωσίας - Τουρκίας, αρκετά ΜΜΕ έσπευσαν να σημειώσουν ότι είναι η πρώτη φορά μετά από πάρα πολλά χρόνια, που χώρα - μέλος του ΝΑΤΟ καταρρίπτει ρωσικό πολεμικό αεροσκάφος.

Η κατάρριψη του ρωσικού βομβαρδιστικού «Su-24» από τουρκικά «F-16», την Τρίτη, 24 Νοέμβρη 2015, είναι σίγουρο ότι θα επιδράσει πολλαπλά και για πολύ καιρό και στις σχέσεις των δύο συγκεκριμένων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, αλλά και γενικά στην ανάπτυξη των ιμπεριαλιστικών σχεδιασμών και ανταγωνισμών, καταρχήν στη Μέση Ανατολή.

Το αεροπλάνο έπεσε σε περιοχή της βόρειας Συρίας, τέσσερα χλμ. από τη μεθόριο με τη Συρία, ενώ ο ένας από τους δύο πιλότους σκοτώθηκε, όταν αντάρτες τον πυροβόλησαν κατά την προσγείωσή του με αλεξίπτωτο, ο δεύτερος διέφυγε και μεταφέρθηκε από δυνάμεις του συριακού στρατού στη ρωσική βάση Hmeymim, όπου κατευθυνόταν και το αεροσκάφος που χτυπήθηκε. Λίγο μετά, ένας Ρώσος πεζοναύτης επίσης σκοτώθηκε στη διάρκεια επιχείρησης έρευνας και διάσωσης, επειδή το ελικόπτερο όπου επέβαινε χτυπήθηκε από πυρά ανταρτών και έκανε αναγκαστική προσγείωση.

Οι συνθήκες της κατάρριψης γέννησαν σοβαρά ερωτήματα από την αρχή. Η Ρωσία απέρριψε κατηγορηματικά ότι παραβιάστηκε ο τουρκικός εναέριος χώρος, όπως ισχυρίστηκε η τουρκική πλευρά, επιμένοντας μάλιστα ότι οι πιλότοι του «Su-24» ειδοποιήθηκαν 21 φορές μέσα σε 5 λεπτά, αλλά και ότι πριν δρομολογηθεί η κατάρριψη δεν ήταν γνωστή η προέλευση του βομβαρδιστικού.

Ωστόσο, ακόμα και η ενημερωτική επιστολή που έστειλε στον ΟΗΕ ο Τούρκος πρέσβης, Χαλίτ Τσεβίκ, έκανε λόγο για παραβίαση του τουρκικού εναέριου χώρου για μόλις ... «17 δευτερόλεπτα». Αίσθηση προκάλεσαν και οι δηλώσεις που έκαναν, ανώνυμα, Αμερικανοί αξιωματούχοι τονίζοντας ότι οι ΗΠΑ θεωρούν πως η κατάρριψη έγινε ενώ το «Su-24» βρισκόταν στον εναέριο χώρο της Συρίας και μετά από μια μόνο πρόσκαιρη εισβολή του στον τουρκικό εναέριο χώρο. Τέλος, ο Ρώσος ηγέτης, Βλαντιμίρ Πούτιν, δήλωσε πως «η αμερικανική πλευρά, που ηγείται της συμμαχίας στην οποία η Τουρκία είναι μέλος, γνώριζε πού και πότε τα πολεμικά μας αεροσκάφη επιχειρούσαν τη στιγμή του περιστατικού», έτσι στήθηκε ενέδρα και στη συνέχεια βρέθηκαν εκεί κάμερες και οι τζιχαντιστές Τουρκομάνοι προχώρησαν στην εκτέλεση του ενός πιλότου.

Τέλος, και ο πιλότος που διασώθηκε φέρεται να δηλώνει πως «δεν υπήρξε καμία προειδοποίηση. Ούτε μέσω ασυρμάτου ούτε μέσω οπτικής επαφής. Δεν υπήρξε καμία επαφή... Εάν (η τουρκική πολεμική αεροπορία) ήθελε να μας προειδοποιήσει, θα μπορούσαν να το κάνουν πετώντας σε παράλληλη πορεία με εμάς. Δεν έγινε τίποτα τέτοιο».

Εκφράζοντας την έντονη αντίδραση της ρωσικής πλευράς, ο Βλ. Πούτιν περιέγραψε την κατάρριψη ως «μια μαχαιριά στην πλάτη μας από συνεργούς της τρομοκρατίας», ενώ ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών (ΥΠΕΞ), Σεργκέι Λαβρόφ, επισήμανε ότι «έχουμε σοβαρές αμφιβολίες ότι ήταν κάτι που έγινε ακούσια, φαίνεται ως σχεδιασμένη πρόκληση».

Η Μόσχα ξεκαθάρισε ότι θα υπάρξουν «σοβαρές συνέπειες» και ότι «θα αναπτυχθούν όλα τα μέσα» για να διατηρηθεί η ρωσική «ασφάλεια» στην περιοχή, αναγγέλλοντας την αποστολή νέων ρωσικών οπλικών συστημάτων στις ακτές της Συρίας. Ο πρωθυπουργός, Ντμίτρι Μεντβέντεφ, ανακοίνωσε την «αναστολή» μιας σειράς διμερών επενδυτικών συνεργασιών, αλλά και αλλαγές σε τελωνειακούς κανονισμούς εισαγωγών και εξαγωγών που αφορούν Αγροτικά Προϊόντα, Τουρισμό, Αερομεταφορές, τη θαλάσσια μετακίνηση, την «κίνηση εργατικού δυναμικού» κ.τ.λ., διευκρινίζοντας ότι η διάρκεια των οδηγιών αυτών «θα εξαρτηθεί από τη διεθνή κατάσταση, την εγγύηση της ασφάλειας (της Ρωσίας) ... και φυσικά, τις σχέσεις μας με την Τουρκία». Ανάμεσα στα κοινά σχέδια που ίσως «παγώσουν» ή ακυρωθούν, φαίνεται ότι συγκαταλέγεται και ο πασίγνωστος πλέον αγωγός αερίου «Turkish Stream», όπως και η κατασκευή του πυρηνικού σταθμού Ακουγιού στην Τουρκία. Επίσης, επανέρχεται και το καθεστώς θεώρησης βίζας για τους Τούρκους πολίτες.

Ταυτόχρονα, το ρωσικό υπουργείο Αμυνας ανακοίνωσε «διακοπή της στρατιωτικής συνεργασίας» με την τουρκική πλευρά, στο πλαίσιο της οποίας σταμάτησε και η λειτουργία της «γραμμής επικοινωνίας» που υπήρχε μεταξύ των δυο χωρών «για την αποφυγή αεροπορικών ατυχημάτων κατά τη διάρκεια της καταστροφής των υποδομών τρομοκρατών στη Συρία».

Από τη δική της μεριά, η Αγκυρα έκλινε το πρώτο 24ωρο σε όλες τις πτώσεις το «δικαίωμά» της να «προστατέψει τα σύνορα και την ακεραιότητά» της.

Η Αγκυρα διαμήνυσε ότι «αν υπάρχει κάποιος, που πρέπει να απολογηθεί, δεν είμαστε εμείς», αλλά και ότι «δε νιώθουμε άνετα με προσπάθειες να επεκταθεί η διαμάχη για το αεροσκάφος που καταρρίφθηκε σε άλλα πεδία των (διμερών μας) σχέσεων», ενώ επικρίνοντας την επιμονή της Ρωσίας να στηρίζει το Σύρο Πρόεδρο, Μπασάρ Αλ-Ασαντ, ο Πρόεδρος Ρ. Τ. Ερντογάν υπογράμμιζε προχτές: «Συμβουλεύουμε ειλικρινά τη Ρωσία να μην παίζει με τη φωτιά».

Επίσης, η Τουρκία «στράφηκε» άμεσα στο ΝΑΤΟ, ζητώντας λίγες ώρες μετά την κατάρριψη έκτακτη συνεδρίαση των αντιπροσώπων των κρατών - μελών, όπου και η λυκοσυμμαχία εξέφρασε ακόμα μια φορά την «αλληλεγγύη» της στην Τουρκία και την υπεράσπιση της «εδαφικής ακεραιότητάς» της. Ο γγ Γενς Στόλτενμπεργκ δήλωσε πως το ΝΑΤΟ θα συνεχίσει να παρακολουθεί πολύ στενά τις εξελίξεις στα νοτιοανατολικά σύνορά του, συνιστώντας, κατά τα άλλα, «ηρεμία, διπλωματία και αποκλιμάκωση».

Εκκληση για «ψυχραιμία» και «αποκλιμάκωση» συνέστησαν ΗΠΑ, ΕΕ, Γερμανία κ.τ.λ., σπεύδοντας βέβαια να αναγνωρίσουν το δικαίωμα της Τουρκίας «να προστατεύει τα σύνορά της», προσφέροντας, δηλαδή, πλήρη κάλυψη στην Αγκυρα, όπως και η ελληνική κυβέρνηση. Είναι ενδεικτικό ότι, ενώ μια μέρα μετά το γεγονός, ο Ελληνας ΥΠΕΞ συνομίλησε με τρεις ομολόγους του, ο μόνος στον οποίο δεν έθεσε καθόλου το ζήτημα ήταν ο Τούρκος, τον οποίο περιορίστηκε να συγχαρεί για την ανάληψη των καθηκόντων του και να κανονίσει συνάντηση στην επόμενη Σύνοδο των ΥΠΕΞ του ΝΑΤΟ.