Από τις κύριες κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ σε ό,τι αφορά το Ασφαλιστικό, είναι αυτή για την ενίσχυση των ιδιωτικών συστημάτων Ασφάλισης, με παράλληλη συρρίκνωση των δημόσιων και της συμμετοχής του κράτους και της εργοδοσίας.

Ενα από τα βασικά εργαλεία προς αυτήν την κατεύθυνση, είναι τα Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης (ΤΕΑ) που στην Ελλάδα θεσμοθετήθηκαν με τον αντιασφαλιστικό νόμο του ΠΑΣΟΚ 3029/2002. Λειτουργούν σε καθαρά κεφαλαιοποιητική βάση, με την αρχή της ανταποδοτικότητας και με ατομικές μερίδες, που σημαίνει ότι ο κάθε ασφαλισμένος λαμβάνει παροχές ανάλογα με το ύψος των εισφορών και τη χρονική διάρκεια που τις καταβάλλει. Δεν υπάρχει, δηλαδή, ο αναδιανεμητικός χαρακτήρας, που είναι και το βασικό γνώρισμα της Κοινωνικής Ασφάλισης.

Η ποιότητα των παροχών εξαρτάται από την οικονομική δυνατότητα του κάθε μέλους και από τη συνολική οικονομική κατάσταση του Ταμείου. Στην πράξη, οι εργαζόμενοι ξέρουν τι εισφορές θα πληρώνουν, αλλά δεν είναι βέβαιοι τι σύνταξη ή άλλες παροχές θα πάρουν (ακόμα κι όταν υπάρχει δέσμευση γι' αυτές), αφού αυτά εξαρτώνται από την απόδοση (θετική ή αρνητική) που θα έχουν οι επενδύσεις των αποθεματικών.

Υπενθυμίζουμε ότι με την ίδια λογική λειτουργεί ήδη και το Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης (ΕΤΕΑ, δημιουργήθηκε με το νόμο 4052/2012). Σε αυτό συμμετέχει η συντριπτική πλειοψηφία των συνταξιούχων (περίπου ένα εκατομμύριο) και η συντριπτική πλειοψηφία των εργαζομένων - ασφαλισμένων για επικούρηση (περίπου 2,5 εκατ.).

Το ποσό της σύνταξης που θα δικαιούνται οι μελλοντικοί συνταξιούχοι, είναι ακαθόριστο και ατομικό και θα προσδιορίζεται από: Τα δημογραφικά δεδομένα, το ατομικό ποσό συσσώρευσης εισφορών με επιτόκιο που καθορίζεται ανάλογα με τη μεταβολή του μισθού των εργαζομένων, το προεξοφλητικό επιτόκιο και τη μεταβιβασιμότητα της σύνταξης.

Η Ασφάλιση, στο πλαίσιο των επαγγελματικών συνταξιοδοτικών συστημάτων, γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης των κεφαλαιοκρατών, θέτοντας παράλληλα σε κίνδυνο τις ίδιες τις συντάξεις και τις παροχές, αφού το ύψος τους και το αν θα δοθούν, εξαρτάται από την απόδοση των επενδυμένων αποθεματικών, που μπορεί να είναι και αρνητική.

Τα ΤΕΑ μετατρέπουν την Ασφάλιση σε ατομική υπόθεση του κάθε εργαζόμενου και συνδέουν την ύπαρξη και την πορεία τους με την πορεία των κλάδων της οικονομίας στους οποίους έχουν επενδυθεί - ως κεφάλαια πλέον - τα αποθεματικά που σχηματίζονται από τις ατομικές εισφορές των εργαζομένων.

Επιπλέον, τα ΤΕΑ που δημιουργούνται σε μια επιχείρηση ή από μια ομάδα επιχειρήσεων, εξαρτώνται άμεσα και από την πορεία αυτών των επιχειρήσεων, ανεξάρτητα από την απόδοση των αποθεματικών. Ετσι, πολλές φορές μέχρι τώρα έχει συμβεί επιχειρήσεις να χρεοκοπούν, συμπαρασύροντας τα ΤΕΑ που είχαν φτιαχτεί τους κόλπους τους για την ασφαλιστική κάλυψη των εργαζομένων που απασχολούσαν.

Επίσης, το γεγονός ότι η «μοίρα» των ΤΕΑ είναι συνδεδεμένη με την πορεία της επιχείρησης ή των επιχειρήσεων, ασκείται πίεση στους εργαζόμενους να μη διεκδικούν δικαιώματα που πιθανώς υπονομεύουν την παραπέρα κερδοφορία των κεφαλαιοκρατών. Δημιουργούν, δηλαδή, συνθήκες που προωθούν την ταξική συνεργασία, φυσικά σε όφελος των κεφαλαιοκρατών και σε βάρος των εργαζομένων.

Ακριβώς για αυτούς τους λόγους η ΕΕ, αν και αναγνωρίζει ότι τα επαγγελματικά ταμεία είναι ευάλωτα στις καπιταλιστικές κρίσεις, επιμένει στην επέκτασή τους. Γι' αυτό το 2012, στη «Λευκή Βίβλο» για το Ασφαλιστικό, από τη μια ομολογεί ότι «η κρίση έχει καταδείξει την ευπάθεια των κεφαλαιοποιητικών συνταξιοδοτικών συστημάτων σε χρηματοπιστωτικές κρίσεις και σε περιόδους οικονομικής ύφεσης» και από την άλλη επιχαίρει καθώς «κατά την τελευταία δεκαετία σημειώθηκε σημαντική πρόοδος σε ό,τι αφορά τη μεταρρύθμιση των συνταξιοδοτικών συστημάτων (...) όπως η μετατόπιση από συστήματα καθορισμένων παροχών σε συστήματα καθορισμένων εισφορών ή η ίδρυση υποχρεωτικών κεφαλαιοποιητικών πυλώνων».

Ο «Ριζοσπάστης» καταγράφει σήμερα ορισμένες χαρακτηριστικές περιπτώσεις Επαγγελματικών Ταμείων, που είτε φαλίρισαν, ακολουθώντας την πορεία των επιχειρήσεων όπου δούλευαν οι εργαζόμενοι - «μέτοχοί» τους, είτε λόγω των ελλειμμάτων τους αφαίρεσαν σε μια πορεία και συνεχίζουν να αφαιρούν δικαιώματα και παροχές από τους ασφαλισμένους.

Σε κάθε περίπτωση, αυτό που επιβεβαιώνεται με τον πιο παραστατικό τρόπο, είναι ότι τα Επαγγελματικά Ταμεία και γενικότερα η ιδιωτική ασφάλιση είναι ένα πηγάδι δίχως πάτο για τα δικαιώματα ασφαλισμένων και συνταξιούχων. Η προοπτική της ιδιωτικής ασφάλισης, που ανοίγεται διάπλατα και με το νομοσχέδιο που συζητάει και ψηφίζει σήμερα η κυβέρνηση στη Βουλή, πρέπει να πολεμηθεί σκληρά από τους εργαζόμενους, παράλληλα με την πάλη τους για σύγχρονα κοινωνικοασφαλιστικά δικαιώματα, στο ύψος των σύγχρονων λαϊκών αναγκών.