Στο πλαίσιο του 23ου «Παγκόσμιου Ενεργειακού Συνεδρίου» που έγινε στις 9-13 Οκτώβρη στην Κωνσταντινούπολη, βρέθηκε στην Τουρκία ο Ρώσος Πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, ως ένας από τους λιγοστούς αρχηγούς κρατών που τέθηκε επικεφαλής της αντιπροσωπείας στο συνέδριο. Ο Πούτιν συνάντησε τον Τούρκο ομόλογό του, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στην πρώτη επίσημη συνάντησή τους που έγινε στην Τουρκία, μετά από τη διαδικασία αποκατάστασης των διμερών σχέσεων και την τρίτη φορά που οι δυο άντρες είχαν τετ α τετ συνομιλίες μέσα σ' ένα τετράμηνο.

Ο μεν Ερντογάν εμφανίστηκε «απόλυτα πεπεισμένος ότι η εξομάλυνση των τουρκο-ρωσικών σχέσεων θα αναπτυχθεί με πλήρη ταχύτητα», ο δε Πούτιν επιβεβαίωσε το «ενδιαφέρον της Ρωσίας» στην κατεύθυνση αυτή.

Η ατζέντα της συνάντησης των δυο ηγετών έδειξε ότι η συνεργασία των δυο χωρών θα έχει μέλλον - τουλάχιστον με τα σημερινά δεδομένα - αλλά και ότι αυξημένη σημασία θα αποκτήσει η επέκτασή της σε τομείς εκτός της οικονομίας, πλευρά που θα διευρύνει και τις προεκτάσεις μιας συστηματικής σύσφιξης των δεσμών Αγκυρας - Μόσχας. Βεβαίως, η όποια επαναπροσέγγιση δεν ακυρώνει αντιθέσεις και διαφωνίες που μένουν βαθιές, όπως π.χ. για τη Συρία τη μετάβαση στη «μετά Ασαντ» εποχή. Ωστόσο, πρόκειται για μια επαναπροσέγγιση που σίγουρα δεν θα είναι απλή, όπως επίσης, σίγουρα, δεν περνά απαρατήρητη από τα υπόλοιπα ιμπεριαλιστικά επιτελεία.

Ως αποτελέσματα της συνάντησης Πούτιν - Ερντογάν, αλλά και επαφών άλλων αξιωματούχων που έγιναν τις τελευταίες μέρες, ξεχωρίζουμε τα εξής:

Την υπογραφή νέας απόφασης για τον αγωγό «Τουρκικός Αγωγός» (Turkish Stream), σύμφωνα με την οποία «επισπεύδεται» η κατασκευή του νέου αυτού ενεργειακού διαύλου που θα μεταφέρει ρωσικό φυσικό αέριο για την εσωτερική αγορά της Τουρκίας, αλλά και μέσω Τουρκίας (και ελληνοτουρκικών συνόρων για την ακρίβεια) θα διοχετεύεται στην ευρωπαϊκή αγορά, «παραμερίζοντας» χώρες, όπως π.χ. την Ουκρανία, που μέχρι σήμερα λειτουργούσαν ως ενεργειακοί κόμβοι. Σύμφωνα με τη ρωσική εφημερίδα «Κομερσάντ», συμφωνήθηκε ότι μέχρι τέλη του 2019 θα τεθούν σε ταυτόχρονη λειτουργία και οι δύο γραμμές του δικτύου, με καθεμιά να μεταφέρει 15,75 δισεκατομμύρια κυβικά φυσικού αερίου το χρόνο.

Σχετικά με την κατασκευή του πρώτου εργοστασίου παραγωγής πυρηνικής ενέργειας στην Τουρκία, στο Ακούγιου της νότιας επαρχίας Μερσίν (έργο που έχει αναλάβει ο ρωσικός κολοσσός «Ροσατόμ»), ο Πούτιν ανέλαβε να εξηγήσει: «Θα ήθελα να επισημάνω ότι η συνεργασία μας δεν αφορά απλά στην κατασκευή ενός εργοστασίου παραγωγής Ενέργειας. Πρόκειται για την ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου ενεργειακού τομέα υψηλής τεχνολογίας στην Τουρκία, με μεταφορά τεχνολογίας και εκπαίδευση προσωπικού. Πάνω από 200 μελλοντικοί Τούρκοι εμπειρογνώμονες σπουδάζουν αυτή την ώρα που μιλάμε στη Ρωσία».

Μεταξύ άλλων, σε συνάντηση των υπουργών Οικονομίας των δύο χωρών ανακοινώθηκε και ότι μέχρι τα τέλη του 2017 αναμένεται να ολοκληρωθεί Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου, που θα αφορά υπηρεσίες και επενδύσεις σε άλλους τομείς, ενώ συγκροτήθηκε και Κοινή Οικονομική Επιτροπή. Επίσης, η Μόσχα έδωσε «πράσινο φως» για εκπτώσεις στις τιμές του ρωσικού αερίου που προμηθεύεται η Τουρκία, όπως και για την άρση κι άλλων εμποδίων που είχαν τεθεί όσον αφορά τις εξαγωγές τουρκικών οπωροκηπευτικών προϊόντων στη Ρωσία.

Ερντογάν και Πούτιν συζήτησαν και άλλα «πολύ ευαίσθητα θέματα», όπως το συριακό ζήτημα που, σύμφωνα με τον Ερντογάν, «εξετάστηκε απ' όλες τις πλευρές» και ζητήματα «σχετικά με την επιχείρηση "Ασπίδα υπεράσπισης του Ευφράτη"» (που ο τουρκικός στρατός συνεχίζει στη Βόρεια Συρία). «Αξιολογήσαμε πώς θα μπορούσαμε να συνεργαστούμε», πρόσθεσε ο Τούρκος Πρόεδρος χωρίς άλλες διευκρινίσεις και «συζητήσαμε ειδικά για το ποια στρατηγική μπορούμε να επιλέξουμε για να προσφέρουμε ανθρωπιστική βοήθεια».

Ομως, όπως επιβεβαίωσε προχτές και ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, «πράγματι, θέματα σχετικά με τη στρατιωτική και την τεχνολογική συνεργασία ήταν στην ατζέντα των επαφών μεταξύ Πούτιν και Ερντογάν», προσθέτοντας ότι «διάφορα εναέρια αμυντικά συστήματα θίχτηκαν (στη συζήτηση)».

Είχαν προηγηθεί δημοσιεύματα και ρεπορτάζ (όπως του τουρκικού δικτύου NTV, ότι η Αγκυρα εξετάζει και το ενδεχόμενο απόκτησης ενός ρωσικού συστήματος αντιαεροπορικής άμυνας. Πάντως, ο Πεσκόφ υποστήριξε ότι «αν η τουρκική πλευρά εκφράσει επιθυμία, η Ρωσία μπορεί να σκεφτεί την πιθανότητα παράδοσής τους στην Τουρκία με διάφορες τροποποιήσεις». Συμπλήρωσε, βέβαια, ότι «πρόκειται για ένα καθαρά εμπορικό ζήτημα», αλλά και «έναν πολύ ευαίσθητο τομέα συνεργασίας».

Από τη μεριά του, ο εκπρόσωπος της τουρκικής προεδρίας, Ιμπραήμ Καλίν, μίλησε για «απόφαση» που έλαβαν οι δυο πλευρές να συνεργαστούν στη στρατιωτική βιομηχανία και συνέχισε ως εξής: «Θα εξετάσουμε την καλύτερη προσφορά που θα ανταποκρινόταν στις ανάγκες και τα εθνικά μας συμφέροντα και είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε με (όλους) όσους κάνουν τις προσφορές». Σύμφωνα μάλιστα με το ρεπορτάζ της «Σαμπάχ», ο Καλίν χαρακτήρισε «φυσιολογικό» η Τουρκία να διαθέτει εναέρια συστήματα αεράμυνας όταν υπάρχουν εσωτερικές και εξωτερικές τρομοκρατικές απειλές που στοχοποιούν την ασφάλειά της. «Ο Πρόεδρος Ερντογάν συζήτησε στο κύριο πλαίσιο με τον Πρόεδρο Πούτιν και συμφώνησαν στη γενική γραμμή» κατέληξε, σε συνέντευξη Τύπου σχετικά με τα αποτελέσματα των ρωσο-τουρκικών συναντήσεων.