ΣΤΕΚΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΝΕΑΝΙΚΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΤΗΣ ΚΝΕ
Κυριαρχούν έργα του Μπρεχτ στο πρόγραμμα του Γενάρη
Τετάρτη 4 Γενάρη 2017

«Κούλε Βάμπε»
Με κορυφαία έργα του Μπέρτολτ Μπρεχτ στο επίκεντρο, αλλά και με συνέχεια των βιβλιοπαρουσιάσεων και της προβολής του καλού βιβλίου, αρχίζει το 2017 στο Στέκι Πολιτισμού και Νεανικής Δημιουργίας της ΚΝΕ (Τροίας 36, Βικτώρια).

Αναλυτικά, το πρόγραμμα των εκδηλώσεων στο Στέκι για το μήνα Γενάρη έχει ως εξής:

Ο Μπρεχτ ξεκίνησε να γράφει το θεατρικό «Η ζωή του Γαλιλαίου» τους τελευταίους μήνες του 1938, με την επέλαση της ναζιστικής βαρβαρότητας να μοιάζει ασυγκράτητη. Στην πρώτη αυτή εκδοχή χρησιμοποιήθηκε ως σημείο - «κλειδί» της γιγάντιας μορφής του Γαλιλαίου η αντίληψή του για μια επιστήμη δεμένη με το λαό. Μετά τη ρίψη της ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα, ο Μπρεχτ διασκευάζει το θεατρικό και χρησιμοποιεί την ιστορία του Γαλιλαίου για να σχολιάσει τη διαχρονική ευθύνη των επιστημόνων που συνθηκολογούν με την επικίνδυνη εξουσία και προσφέρουν τη γνώση τους σε αυτήν, με συνέπειες καταστροφικές. Ο Μπρεχτ παρουσιάζει τον Γαλιλαίο ως ιστορικό και πολιτικό ον, που δρα μέσα σε συγκεκριμένες ιστορικές και κοινωνικές συνθήκες.

Με τη βιβλιοπαρουσίαση των Πρακτικών του Επιστημονικού Συνεδρίου της ΚΕ του ΚΚΕ για τον Μπρεχτ, θα «κλείσουν» οι εκδηλώσεις του Γενάρη
Ο Μπρεχτ μέσα από τον Γαλιλαίο θίγει το σκοπό της επιστήμης, της επιστημονικής προόδου και τη σύνδεσή της με την κοινωνία, καθώς και την κοινωνική ευθύνη του επιστήμονα. Η υποχώρηση του Γαλιλαίου μπροστά στην εξουσία της Ιεράς Εξέτασης δεν παρουσιάζεται απλά ως συμβιβασμός, αλλά ως «έγκλημα» κατά της ανθρωπότητας, δεδομένου ότι η αστική τάξη επιδιώκει πάντα να απομονώνει την επιστήμη στη συνείδηση του επιστήμονα, να την παρουσιάζει ως αυτάρκη νησίδα, ώστε να μπορεί πρακτικά να τη συνδέει με τη δική της πολιτική, τη δική της οικονομία, τη δική της ιδεολογία.

Η ταινία βασίζεται στο ομώνυμο θεατρικό έργο του Μπέρτολτ Μπρεχτ, το οποίο είχε πρωτοπαιχτεί το 1947 στις ΗΠΑ, σε σκηνοθεσία επίσης του Λόζι και υπό την επίβλεψη του ίδιου του Μπρεχτ. Ο Λόζι στην ταινία έχει κρατήσει πολλά στοιχεία από τη θεατρική σκηνοθεσία και γι' αυτό το συγκεκριμένο φιλμ θεωρείται πέρα από έξοχο και μεγάλης ιστορικής σημασίας. Η ταινία παίχτηκε πέρσι για πρώτη φορά στην Ελλάδα και τώρα θα έχουν τη δυνατότητα να την απολαύσουν στο Στέκι όσοι δεν πρόλαβαν να τη δουν.

Πρόκειται για τις τρεις μπροσούρες που κυκλοφόρησαν το 2013 και αφορούν τη σοσιαλιστική οικονομία, τη σοσιαλιστική εξουσία και την παραχάραξη της Ιστορίας. Τα βιβλία είναι μικρά και εμπλουτισμένα με πολλές φωτογραφίες, ντοκουμέντα, χάρτες, πίνακες και στοιχεία. Είναι βιβλία που μπορούν να αποτελέσουν μια πρώτη γνωριμία με την επαναστατική κοσμοθεωρία, με τις νομοτέλειες του σοσιαλισμού - κομμουνισμού και ταυτόχρονα βοηθούν αποφασιστικά τους νέους στην αφομοίωση των επεξεργασιών του ΚΚΕ. Φέρνουν τους νέους σε επαφή με την ιστορική προσφορά του σοσιαλισμού, απαντούν στη συκοφάντησή του, αναδεικνύοντας την τιτάνια προσπάθεια να χτιστεί το πρώτο εργατικό κράτος στην Ιστορία της ανθρωπότητας.

«Γαλιλαίος»
Βερολίνο, 1931, στα πρόθυρα του μεγάλου οικονομικού κραχ. Μια οικογένεια βιοποριστών παλεύει να επιβιώσει, παρότι η ανεργία χτυπά κόκκινο. Οταν ο αδελφός της Ανι αυτοκτονεί σε απόγνωση, η οικογένειά της αναγκάζεται να εγκατασταθεί στο Κούλε Βάμπε («κρύο στομάχι» ή «άδειο στομάχι» στη βερολινέζικη αργκό), έναν οικισμό που λειτουργεί ως στέγη για τους ολοένα αυξανόμενους άπορους. Το δρόμο της ταξικής πάλης επιλέγει συνειδητά η κόρη της οικογένειας, Ανι, που σπάει τις συμβιβαστικές λογικές και επιστρέφοντας στην πρωτεύουσα, εντάσσεται στον οργανωμένο αγώνα.

Ο Ντούντοβ είχε διδαχθεί από τους πρωτοποριακούς Σοβιετικούς σκηνοθέτες δασκάλους του να απεικονίζει το στίγμα κοινωνικών καταστάσεων μέσα από επιλεγμένες φυσιογνωμίες και υποβλητικές γωνίες λήψης. Η μιζέρια των ανέργων απεικονίζεται με αυτοκυριαρχία, σε στιλ ντοκιμαντέρ, με προεξέχοντα αφηγηματικά στοιχεία το ρυθμό στο μοντάζ σε αντιστοιχία με το μουσικό μέτρο, στοιχεία που κάνουν την ταινία να αγγίζει, σε σημεία, την ποιότητα ορισμένων σοβιετικών ή ιταλικών νεορεαλιστικών κινηματογραφικών στιγμών.

Με τη μοναδική γραφή του Γκόρκι, δίνεται ο αγώνας των κομμουνιστών στην προεπαναστατική Ρωσία, σε όλες του τις πτυχές: Στη δράση στις προλεταριακές μάζες των εργοστασίων, το συνεχή αγώνα για τη μαρξιστική μόρφωση, τη σύγκρουση με τους μηχανισμούς του τσαρικού κράτους. Στη «Μάνα» που γράφτηκε το 1906, απεικονίζεται για πρώτη φορά στη λογοτεχνία ο αγώνας του επαναστατημένου προλεταριάτου να σπάσει τα δεσμά της σκλαβιάς του και κάτω από την καθοδήγηση του κόμματος της εργατικής τάξης να προχωρήσει στην οικοδόμηση της νέας σοσιαλιστικής κοινωνίας.

Ενα έργο που γράφτηκε τη δεκαετία του 1940 στη Σοβιετική Ενωση ως σχολικό βιβλίο. Με το διάβασμά του, γνωρίζουμε την εξελικτική πορεία από την εποχή που ο άνθρωπος ζούσε στα δέντρα μέχρι την πρώτη δουλοκτητική κοινωνία. Μέσα απ' όλο το βιβλίο αναδεικνύεται ότι η ανθρώπινη κοινωνία εξελίσσεται και με καταπληκτικό τρόπο περιγράφεται το βασικό χαρακτηριστικό που έκανε τον άνθρωπο να επιβιώσει και να κυριαρχήσει σε ένα απόλυτα εχθρικό περιβάλλον, δηλαδή το γεγονός ότι ο άνθρωπος δούλευε. Μια διαδικασία κατά την οποία ο άνθρωπος επιδρούσε πάντα στη φύση με την εργασία του και ταυτόχρονα εξελισσόταν ο ίδιος απ' αυτή τη διαδικασία.

Θα ακουστούν τραγούδια των Κουρτ Βάιλ, Χανς Αϊσλερ, Θάνου Μικρούτσικου, Μάνου Χατζιδάκι, με θέμα την επανάσταση, το φασισμό, τον πόλεμο.

Τα Πρακτικά του Συνεδρίου συγκροτούνται σε τρεις θεματικές ενότητες. Η πρώτη ενότητα αφορά στο πρώιμο έργο του Μπρεχτ, στα χρόνια από τη Δημοκρατία της Βαϊμάρης, την κατάπνιξη του επαναστατικού προλεταριακού κινήματος στη Γερμανία με τη συμβολή της σοσιαλδημοκρατίας, μέχρι την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία. Τότε, που ενώ άλλοι δείλιαζαν και οπισθοδρομούσαν, ο Μπρεχτ δεν ταλαντευόταν στα δύσκολα, τραβούσε μπροστά. Η δεύτερη ενότητα αναφέρεται στις φιλοσοφικές, αισθητικές, διαπαιδαγωγικές αντιλήψεις του Μπρεχτ, βάσει όχι μόνο του διαλεκτικού και ιστορικού υλισμού, αλλά και της θεωρίας της επανάστασης, όπως την επεξεργάστηκε ο Λένιν, καθώς το έργο του δεν μας δείχνει απλά τη δυσάρεστη καπιταλιστική πραγματικότητα, αλλά αναπτύσσει και την ικανότητά μας για την αλλαγή της. Η τρίτη ενότητα αναδεικνύει τα άλλα είδη της τέχνης του Μπρεχτ (ποίηση, εφηβική και παιδική λογοτεχνία, διδακτικά έργα, θεατρικές διασκευές, θεωρητικά - μεθοδολογικά έργα).