Μέσα στις πρώτες δυο βδομάδες του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στη διακυβέρνηση, η νέα ηγεσία των ΗΠΑ προχώρησε σε αποφάσεις σε σχέση με τη μετανάστευση και το εμπόριο, διαβεβαιώνοντας πως θα μειώσει τη φορολογία στα μονοπώλια, θα αυξήσει τις δαπάνες για τον εκσυγχρονισμό υποδομών, θα τονώσει την αγορά εργασίας, θα «μειώσει» το χρέος των ΗΠΑ (κοντά στα 20 τρισ. δολάρια) και το εμπορικό έλλειμμα (έφθασε τα 45,2 τρισ. δολάρια τον περασμένο Νοέμβρη).

Σε όλα αυτά, δεν λείπουν οι αντιφάσεις ή ακόμα και η άμβλυνση θέσεων, κάποιες εκ των οποίων μπορεί μεσοπρόθεσμα να αφήσουν θετικό πρόσημο σε δείκτες καπιταλιστικής ανάπτυξης. Ομως δεν πρέπει να ξεχνάμε πως οι κινήσεις προστατευτισμού είναι κινήσεις άμυνας των αστών απέναντι στην επιδείνωση των όρων ανταγωνιστικότητας, κυρίως του βιομηχανικού τους κεφαλαίου, σε συνθήκες επιβράδυνσης της διεθνούς οικονομίας. Μέτρα τέτοιου είδους αντικειμενικά δρουν αντιφατικά, αφού έρχονται σε αντίθεση με την κυρίαρχη τάση της διεθνοποίησης, της κίνησης κεφαλαίων ανάμεσα στα κράτη, τις άμεσες ξένες επενδύσεις και το διεθνές εμπόριο. Από αυτήν τη σκοπιά δεν μπορούν να αποτελέσουν - όπως και από την άλλη τα μέτρα ενίσχυσης της διεθνοποίησης - αντίδοτο στον φαύλο κύκλο των δυσκολιών της ανάκαμψης και της εκδήλωσης της κρίσης.

Οσον αφορά το εμπόριο, μία από τις πρώτες κινήσεις που έκανε (23/1/17) ήταν το διάταγμα για την αποχώρηση των ΗΠΑ από την «Συμφωνία για τη Διειρηνική Συνεργασία» (ΤΡΡ), τη συμφωνια με 11 χώρες της Ασίας και του Ειρηνικού, σε μια προσπάθεια των ΗΠΑ να ανταγωνιστούν την Κίνα. Ο ίδιος είχε υποσχεθεί την επαναδιαπραγμάτευση «δίκαιων εμπορικών συμφωνιών που θα δημιουργήσουν αμερικανικές δουλειές, θα αυξήσουν τους μισθούς των Αμερικανών, θα μειώσουν το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ». Σχετική είναι η θέσπιση της θέσης του Συμβουλίου Εθνικού Εμπορίου στον Λευκό Οίκο με επικεφαλής τον οικονομολόγο Πίτερ Ναβάρο.

Οι προσπάθειες επαναδιαπραγμάτευσης των σχέσεων με εταίρους όπως το Μεξικό αποτυπώθηκαν στην ένταση των τηλεφωνικών επαφών του Τραμπ με τον Μεξικανό ομόλογό του, Ε. Π. Νιέτο, με αφορμή την ανέγερση τείχους στα σύνορα των ΗΠΑ. Οι πιέσεις Τραμπ προς το Μεξικό είχαν αποδέκτες εκτός και εντός συνόρων. Στο εσωτερικό, πάντως, επιχείρησε να αποτρέψει μονοπώλια να προχωρήσουν στη μεταφορά και άλλων εργοστασίων από τις ΗΠΑ στο Μεξικό, ώστε να αντιμετωπίσει την έλλειψη στις ΗΠΑ καλών θέσεων εργασίας και να μειώσει το εμπορικό έλλειμμα. Εχει απειλήσει με δασμούς 35% σε αυτοκίνητα που κατασκευάζονται στο Μεξικό και εισάγονται στις ΗΠΑ, προκαλώντας ανησυχίες και σε άλλα μονοπώλια από την Ευρώπη (Φολκσβάγκεν) και την Ασία (Τογιότα).

Ταυτόχρονα έχει καταφερθεί εναντίον της «Βορειοαμερικανικής Συμφωνίας Ελευθέρου Εμπορίου» (NAFTA) χαρακτηρίζοντάς την ως «τη χειρότερη εμπορική συμφωνία στην Ιστορία της χώρας». Είναι θέμα χρόνου να προχωρήσει στην επαναδιαπραγμάτευση της NAFTA. Η προοπτική αυτή έχει ήδη φέρει πιο κοντά όχι μόνον τον Καναδά με την ΕΕ (που προ λίγων μηνών υπέγραψαν τη συμφωνία ελευθέρου εμπορίου CETA) αλλά και το Μεξικό με την ΕΕ, που κανόνισαν κύκλους συναντήσεων τον Απρίλη και τον Ιούνη στο Μεξικό, με στόχο τη σύσφιξη των εμπορικών σχέσεων...

Οι πιέσεις Τραμπ δεν αποκλείεται βραχυπρόθεσμα να φέρουν κάποια αποτελέσματα τόνωσης της εγχώριας αγοράς εργασίας ή και αύξησης των μισθών (που μέσα στο Γενάρη αυξήθηκαν κατά 2,5%), χωρίς βέβαια να αλλάζουν τη ζοφερή πραγματικότητα της εργατικής τάξης, σημαντικό τμήμα της οποίας κατάφερε να χειραγωγήσει.

Οσον αφορά στις φορολογικές μεταρρυθμίσεις, ο Τραμπ έχει υποσχεθεί σημαντικές μειώσεις φόρων. Σχεδιάζει να ανεβάσει το αφορολόγητο οικογενειακό ετήσιο εισόδημα στα 30.000 δολάρια απ' τα 12.600 δολάρια και να μειώσει τους φόρους σε ετήσια οικογενειακά εισοδήματα έως 200.000 δολάρια. Εχει υποσχεθεί μείωση του φόρου επιχειρήσεων από 35% στο 15%.

Στον τομέα εκσυγχρονισμού των υποδομών ο Τραμπ με την υπογραφή διατάγματος (25/1/17) εμφάνισε την «άμεση ανέγερση» τείχους στα σύνορα με το Μεξικό με κόστος 15 ως 25 δισ. δολάρια, ως πρώτη προτεραιότητα που συνδυάζει και με την ασφάλεια.

Στις 20 Γενάρη υπέγραψε διάταγμα για την κατάργηση των μεταρρυθμίσεων Υγείας και περίθαλψης του Προέδρου Ομπάμα, ξαναμοιράζοντας την τράπουλα για τα ενδιαφερόμενα μονοπώλια στο χώρο της Υγείας.

Στις 24 Γενάρη άναψε πράσινο φως για την υποστήριξη του τομέα μεταποίησης, καθοδηγώντας τον υπουργό Εμπορίου Γουίλμπουρ Ρος να καταθέσει σχέδιο για μείωση των ρυθμιστικών κανόνων το επόμενο δίμηνο. Επιπλέον, ζήτησε την οριστικοποίηση έργων υποδομών «άμεσης προτεραιότητας» στους τομείς των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας, τηλεπικοινωνιών, εκσυγχρονισμού λιμανιών, αεροδρομίων, οδικών κόμβων και πετρελαιαγωγών. Υπέγραψε ξεχωριστό διάταγμα ώστε να ξαναρχίσουν τα έργα για την κατασκευή των αγωγών πετρελαίου Keystone XL (που ανέστειλε η κυβέρνηση Ομπάμα το 2015) και του αγωγού πετρελαίου Βόρειας Ντακότα.

Στις 27 Γενάρη ζήτησε την απαγόρευση προσφύγων και μεταναστών από επτά χώρες της Μέσης Ανατολής και Β. Αφρικής, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις μεταξύ άλλων από τεχνολογικά μονοπώλια όπως η Google και η Apple, που στηρίζουν μεγάλο μέρος του δυναμικού τους σε μετανάστες...

Στις 30 Γενάρη διέταξε τη μείωση των ομοσπονδιακών κανονισμών, ώστε για κάθε έναν νέο να αποσύρονται δύο παλαιότεροι.

Στις 3 Φλεβάρη διέταξε την επιβολή νέων κυρώσεων σε βάρος 13 Ιρανών και 12 ιρανικών εταιρειών, με πρόσχημα την πραγματοποίηση ιρανικής πυραυλικής βαλλιστικής δοκιμής. Μεθόδευσε την κατάργηση του νόμου Ντοντ-Φρανκ, τον οποίο θεωρεί «καταστροφή» για τις αμερικανικές εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου, επειδή τις αναγκάζει να ενημερώνουν τις αμερικανικές αρχές και τις ξένες κυβερνήσεις για την εμπορική τους ανάπτυξη, «αποκαλύπτοντας σε ανταγωνιστές σημαντικές πληροφορίες»...