Από παλιότερη κινητοποίηση στην Αθήνα απολυμένων από τα εργοστάσια του Λαναρά |
Από πληροφορίες που διακινούνται επιλεκτικά και αποσπασματικά, χωρίς καμιά επίσημη τοποθέτηση από την κυβέρνηση, τους υποψήφιους επενδυτές και από τη μερίδα των πρώην εργαζομένων της ΕΝΚΛΩ που εμφανίζονται να θέλουν να γίνουν μέτοχοι στο νέο σχήμα, διατηρείται θολό το τοπίο, προφανώς ενόψει εξελίξεων που κυοφορούνται παρασκηνιακά.
Το σενάριο που διακινείται αυτήν τη φορά αποτελεί μια χειρότερη για τους απολυμένους εκδοχή των προηγούμενων και επιβεβαιώνει ότι το «συνεργατικό εγχείρημα» μερίδας των εργαζομένων και στελεχών της ΕΝΚΛΩ, που διαφημίστηκε από τους ίδιους και από την κυβέρνηση για την προώθηση της λεγόμενης «κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας», τελικά αποδεικνύεται ότι αφορά στη δημιουργία μιας Ανώνυμης Εταιρείας που θα λειτουργεί όπως κάθε καπιταλιστική επιχείρηση, αξιοποιώντας το αντεργατικό οπλοστάσιο που έχει τεθεί στην υπηρεσία της κερδοφορίας του κεφαλαίου.
Το σχέδιο για την εξαγορά και τη μερική επαναλειτουργία της άλλοτε κραταιάς ΕΝΚΛΩ, της μεγαλύτερης κλωστοϋφαντουργικής επιχείρησης στη χώρα με 17 εργοστάσια, 2.500 εργαζόμενους και άλλους 1.000 περίπου στις χώρες των Βαλκανίων, επανέρχεται κατά διαστήματα τα τελευταία 6 - 7 χρόνια, με διαφορετική συσκευασία κάθε φορά. Πάντα όμως με τους ίδιους εμπνευστές: Πρώην διευθυντικά στελέχη, εργοδοτικούς συνδικαλιστές, κόμματα και κυβερνήσεις, που διαχρονικά έβαλαν πλάτη για τσάμπα χρήμα στην εργοδοσία και κλείσιμο των εργοστασίων, στο όνομα της «βιωσιμότητας» της εταιρείας.
Και, φυσικά, πάντα με την ίδια στόχευση: Να ξεμπερδεύουν με απολυμένους και δεδουλευμένα, με τα αιτήματά τους για ουσιαστική προστασία των ανέργων, με τις διεκδικήσεις τους για δουλειά με δικαιώματα. Να συμπιεστεί κι άλλο η τιμή της εργατικής δύναμης, για να διασφαλίζονται τα συμφέροντα των παλιών και νέων επιχειρηματιών, των τραπεζών.
Το 2010, μετά το κλείσιμο και των τελευταίων εργοστασίων, που είχε ως αποτέλεσμα να μείνουν χωρίς δουλειά και οι 650 εναπομείναντες εργαζόμενοι, καταρτίστηκε ένα σχέδιο για αναδιάρθρωση των χρεών και λειτουργία τριών εργοστασίων, με κοινή συμφωνία ελληνικού Δημοσίου, τραπεζών και εργαζομένων, το οποίο όμως, για να μπει σε εφαρμογή, προϋπέθετε χρηματοδότηση από την Εθνική Τράπεζα με 10 εκατ. ευρώ και συμμετοχή των εργαζομένων ως μετόχων με τις οφειλές που είχαν να λαμβάνουν από την ΕΝΚΛΩ.
Ο όμιλος πτώχευσε το 2012, έχοντας χρέη 317 εκατ. ευρώ. Από αυτά, τα 189 εκατ. σε τράπεζες, τα 93 εκατ. σε ασφαλιστικά ταμεία και Δημόσιο και 35 εκατ. στους εργαζόμενους. Το 2015, τα τότε στελέχη της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, σήμερα στελέχη της ΛΑΕ (Π. Λαφαζάνης και Γ. Τόλιος) «έντυσαν» το σχέδιο για επαναλειτουργία της ΕΝΚΛΩ με την προβιά της «κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας», ενώ διευθυντικά στελέχη της ΕΝΚΛΩ μαζί με τους εργοδοτικούς συνδικαλιστές το επικαιροποίησαν και το παρουσίασαν ως πρόταση τάχα των απολυμένων.
Το σχέδιο προέβλεπε να παραχωρηθούν τα 14 εργοστάσια από τα 17 έναντι των ζημιών που έχουν υποστεί οι πιστωτές και ταυτόχρονα να είναι και πλειοψηφούντες μέτοχοι σε ένα νέο μετοχικό σχήμα. Στην πιο πρόσφατη εκδοχή του, το σχέδιο προβλέπει εξαγορά της πτωχευτικής περιουσίας της εταιρείας από ιδιώτη επενδυτή και τη συμμετοχή των εργαζομένων στο νέο εταιρικό σχήμα.
Συμμετέχοντας ενεργά σε όλους τους παραπάνω σχεδιασμούς, η κυβέρνηση, με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου τον Δεκέμβρη του 2015, σταματά τους πλειστηριασμούς των περιουσιακών στοιχείων της εταιρείας, μέχρι τις 30/6/2016. Τον Απρίλη του 2016, ορίζει διυπουργική ομάδα εργασίας με στόχο την αξιολόγηση και την τελική διαμόρφωση «επιχειρησιακού σχεδίου» επαναλειτουργίας της ΕΝΚΛΩ.
Τον Οκτώβρη του 2016, ο υπουργός Επικρατείας, Αλ. Φλαμπουράρης, δηλώνει ότι το επενδυτικό σχέδιο που «συνέταξαν» οι πρώην εργαζόμενοι της ΕΝΚΛΩ έχει αξιολογηθεί ως βιώσιμο και σημειώνει ότι η κυβέρνηση συντάσσεται με τους πιστωτές (ΙΚΑ και εργαζόμενοι). Ενισχυτικά, για να σταματήσει η πτωχευτική διαδικασία, στην πρόσφατη αλλαγή του Πτωχευτικού Κώδικα προστέθηκε ειδική φωτογραφική παράγραφος, που δίνει τη δυνατότητα σε μερίδα των πιστωτών (20%) να σταματήσουν τη χωριστή εκποίηση των περιουσιακών στοιχείων της εταιρείας, ώστε να εξετάσει ενδεχόμενη επενδυτική πρόταση.
Στο μεταξύ, επί δύο χρόνια, η κυβέρνηση αρνείται να απαντήσει στο αίτημα που θέτουν το Εργατικό Κέντρο Νάουσας και το κλαδικό Σωματείο Κλωστοϋφαντουργών Νάουσας ΚΛΩΘΩ να δώσει στη δημοσιότητα: Τα πρακτικά και το πόρισμα της επιτροπής που συστάθηκε για την επαναλειτουργία τριών εργοστασίων της ΕΝΚΛΩ. Ολα τα έγγραφα που αφορούν τον όμιλο και την αλληλογραφία με ΕΕ, τράπεζες και κυβερνήσεις. Πού πήγαν όλα τα δανεικά και αγύριστα, όλα τα θαλασσοδάνεια και οι επιδοτήσεις που δόθηκαν στην ΕΝΚΛΩ και τον Θ. Λαναρά. Να ερευνηθεί τι απέγιναν εργοστάσια - περιουσία του ομίλου σε Ελλάδα (Οινόφυτα, Αθήνα) και εξωτερικό (Βουλγαρία) που δεν περιλαμβάνονται στην πτωχευτική περιουσία. Να ενημερωθούν οι απολυμένοι τι έχει εκποιηθεί - πουληθεί, πόσα χρήματα εισπράχτηκαν και γιατί οι απολυμένοι δεν έχουν πάρει δεκάρα. Ποιο είναι το σχέδιο εξαγοράς - επαναλειτουργίας εργοστασίων, από ποιους κατατέθηκε, πού έχει κατατεθεί και τι προβλέπει. Ποιοι πρότειναν να παραχωρηθούν τα 14 από τα 17 εργοστάσια για να πληρωθούν πρόστιμα, ζημιές πιστωτών, όλοι εκτός των εργαζομένων.
Τον Οκτώβρη του 2016 εμφανίζεται να εκδηλώνει ενδιαφέρον το Επενδυτικό Ταμείο «Aiglon SLP», ελληνικών συμφερόντων, για εξαγορά και των 17 εργοστασίων και συμμετοχή των εργαζομένων στο νέο εταιρικό σχήμα. Τον Φλεβάρη του 2017, εκπρόσωποι του ενδιαφερόμενου επενδυτή, πραγματοποίησαν επιθεώρηση των εγκαταστάσεων της ΕΝΚΛΩ.
Τελευταία εξέλιξη, που εμφανίζεται στα δημοσιεύματα του αστικού Τύπου και την κυβερνητική εφημερίδα «Αυγή», είναι η υπογραφή «Μνημονίου Κατανόησης» μεταξύ των πρώην εργαζομένων της ΕΝΚΛΩ και του υποψήφιου επενδυτή, ο οποίος, σύμφωνα με πληροφορίες, δραστηριοποιείται στην αγορά αυτοκινήτου, στη ναυτιλία, στην αξιοποίηση ακινήτων, στη διαχείριση απορριμμάτων και αλλού.
Με βάση αυτά τα δημοσιεύματα, το «Μνημόνιο Κατανόησης» προβλέπει ότι η νέα Ανώνυμη Εταιρεία που θα συσταθεί, θα έχει ως μετόχους τον αγοραστή με ποσοστό 80% και το Νομικό Πρόσωπο (συνεταιρισμό) των εργαζομένων με ποσοστό 20%. Οι δύο μέτοχοι εμφανίζονται να συνομολογούν ότι «θα λειτουργούν στο πλαίσιο που ορίζει ο νόμος περί Ανωνύμων Εταιρειών επί τη βάσει της επιτυχίας του Επιχειρησιακού Σχεδίου». Επίσης, προβλέπεται ότι για τρία χρόνια δεν θα μεταβιβαστούν μετοχές σε τρίτο ενδιαφερόμενο.
Σε ό,τι αφορά τις προσλήψεις προσωπικού στη νέα ΑΕ, αναφέρεται ότι αυτές «θα πραγματοποιούνται με πρώτη επιλογή από αυτούς που συμμετέχουν στο Νομικό Πρόσωπο των εργαζομένων αξιοκρατικά και εφόσον πληρούν τα κριτήρια των θέσεων εργασίας που θα δημιουργηθούν». Οι εμπνευστές του εγχειρήματος διαφημίζουν ότι σε πρώτη φάση θα απασχοληθούν περίπου 350 - 400 εργαζόμενοι και ότι προβλέπονται μισθοί 751 ευρώ, με βάση τις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας του 2009.
Βέβαια, κουμάντο θα κάνει ο επενδυτής μεγαλομέτοχος (80%) και οι εργαζόμενοι θα έχουν εγκαταλείψει κάθε διεκδίκηση για δεδουλευμένα και αποζημιώσεις από την παλιά εργοδοσία, καθώς οι απαιτήσεις τους θα έχουν μετατραπεί σε μετοχικό κεφάλαιο (20%) στη νέα εταιρεία. Εντέλει, σε ό,τι αφορά τους εργαζόμενους και δεν είναι σίγουρο ότι θα δουλέψουν και θα χαθούν δεδουλευμένα, αποζημιώσεις και δικαιώματα, αφού ως μέτοχοι θα πρέπει να στηρίξουν την κερδοφορία της επιχείρησης.
Οσο για τον νέο επενδυτή, θα έχει βάλει στο χέρι όλη την περιουσία του ομίλου, ενδεχομένως για να στηρίξει άλλα επενδυτικά του σχέδια, αξιοποιώντας και πολύμορφες κρατικές ενισχύσεις. Επομένως, ακόμη και αν λειτουργήσουν τα τρία εργοστάσια, οι εργαζόμενοι θα παραμείνουν θύματα της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης από τον μεγαλομέτοχο εργοδότη.
Με δεδομένο, μάλιστα, τον ανταγωνισμό με τα μεγάλα μονοπώλια του κλάδου σε Κίνα και Ινδία, ακόμα και ο σχετικά μεγαλύτερος μισθός που τους υπόσχεται η εργοδοσία, σε σύγκριση με τον σημερινό κατώτερο, είναι αμφίβολο αν θα διατηρηθεί. Οπως αμφίβολο είναι αν θα υπάρξει και επόμενος γύρος προσλήψεων, ή θα χάσουν τη δουλειά τους κι αυτοί που θα προσληφθούν στην αρχή.
Ολο αυτό το σχέδιο, που παραμένει ακόμα στο μισοσκόταδο, παρουσιάζεται από την «Αυγή» ως «παραγωγική ανασυγκρότηση από τα κάτω»! Μάλιστα, η εφημερίδα του ΣΥΡΙΖΑ επιβεβαιώνει ότι το κίνητρο του επενδυτή είναι να αποσπάσει το μεγαλύτερο δυνατό κέρδος από την εκμετάλλευση των εργαζομένων - μετόχων, σε μια περίοδο όπου «οι δείκτες της βιομηχανικής παραγωγής κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων στην ΕΕ, αλλά και στην Ελλάδα του Μνημονίου, καταγράφουν μεσοσταθμική αύξηση του 2,5%».
Ταυτόχρονα, οι βιομήχανοι κλωστοϋφαντουργοί, έχοντας τσακίσει μισθούς και δικαιώματα, κλιμακώνουν εν χορώ την επίθεση, αξιώνοντας νέα χτυπήματα στα συνδικαλιστικά δικαιώματα, μείωση των εργοδοτικών ασφαλιστικών εισφορών και εναρμόνισή τους με τα επίπεδα βασικών ανταγωνιστών του κλάδου, νέα προνόμια και ενισχύσεις, με μείωση του ενεργειακού κόστους. Αυτήν την τάση είναι βέβαιο ότι θα την ακολουθήσει και ο νέος επενδυτής, για να είναι η επιχείρηση ανταγωνιστική, κερδοφόρα.
Απέναντι σ' αυτά τα σχέδια και τους εμπνευστές τους, η Ομοσπονδία Κλωστοϋφαντουργών (ΟΕΚΙΔΕ), το Εργατικό Κέντρο Νάουσας και το Σωματείο ΚΛΩΘΩ παλεύουν με συνέπεια να οργανώσουν τον αγώνα των απολυμένων για να μη χαριστούν δεδουλευμένα και αποζημιώσεις, για μέτρα ουσιαστικής προστασίας των ανέργων και των οικογενειών τους.
Καταγγέλλουν, επίσης, ότι οι απολυμένοι καλούνταν να συναινέσουν στο νέο επενδυτικό σχέδιο, υπογράφοντας κείμενα και λευκά χαρτιά, που στη συνέχεια τους εμφάνιζαν να δηλώνουν ότι συμφωνούν να χαρίσουν το μεγαλύτερο μέρος των δεδουλευμένων και των αποζημιώσεων για να γίνουν μέτοχοι.
Αναδεικνύουν την ευθύνη της κυβέρνησης για τις εξελίξεις και καλούν τους εργαζόμενους να μην παγιδευτούν σε διλήμματα και αυταπάτες, αλλά να μπουν μπροστά στον αγώνα, διεκδικώντας όσα δικαιούνται και παλεύοντας μαζί με όλους τους εργαζόμενους για να ανοίξει ο δρόμος για ανάπτυξη με κριτήριο τις σύγχρονες λαϊκές ανάγκες, με κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής, κεντρικά και επιστημονικά σχεδιασμένη οργάνωση της παραγωγής και στον κλάδο της Κλωστοϋφαντουργίας.