ΔΕΛΤΑ ΤΟΥ ΝΙΓΗΡΑ
Κραυγή διαμαρτυρίας για το έγκλημα των πολυεθνικών πετρελαίου

Εδώ και χρόνια, πολυεθνικές πετρελαϊκές εταιρίες δεν απομυζούν απλώς τον ορυκτό και φυσικό πλούτο της πρώτης σε παραγωγής χώρας της Αφρικής. Αποδεκατίζουν χωριά, ισοπεδώνουν περιοχές και υποθηκεύουν -μολύνοντας τεράστιες εκτάσεις γης και υπόγειους υδροφόρους ορίζοντες- το μέλλον πολλών επερχόμενων γενιών... Το έγκλημά τους δε μένει δίχως αντιδράσεις. Οι φωνές διαμαρτυρίας, που προ λίγων ημερών ακούστηκαν και σε φόρουμ της Διάσκεψης του ΟΗΕ για το ρατσισμό στο Ντέρμπαν της Ν. Αφρικής, θα ενταθούν μέχρις ότου αποκατασταθεί το αυτονόητο (;) δικαίωμα για ζωή και καθαρό φυσικό περιβάλλον...

Κυριακή 9 Σεπτέμβρη 2001

Associated Press

Οκτώβρης 1998. Η έκρηξη σε πετρελαιαγωγό της Shell (νοτιοανατολικά του Λάγος) προκαλεί το θάνατο 700 ανθρώπων! Ομάδα του Ερυθρού Σταυρού προσπαθεί να συγκεντρώσει σε λάκκους ό,τι απέμεινε από τα καμένα κορμιά των εκατοντάδων θυμάτων...
Το Δέλτα του ποταμού Νίγηρα έχει εδώ και δεκαετίες μετατραπεί σε ένα ασύδοτο πεδίο εγκληματικής δράσης των πολυεθνικών του πετρελαίου, με την αγαστή συνήθως συνεργασία των τοπικών ή κεντρικών αρχών της υπ' αριθμόν ένα πετρελαιοπαραγωγού χώρας της υποσαχάριας Αφρικής. Ομως, φαίνεται πως τελικά τα πλούσια αποθέματα της Νιγηρίας- ιδιαίτερα στο Δέλτα του ποταμού Νίγηρα- σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο αποδείχτηκαν «κατάρα», που έχει στοιχειώσει το παρόν και το μέλλον πολλών γενιών των δεκάδων φυλών που ζούσαν εδώ και αιώνες στο νότιο άκρο της χώρας, προτού καν οι γνωστές «Επτά Αδελφές» υπάρξουν ακόμη και ως «ιδέα»...

Από τότε έως σήμερα εταιρίες όπως οι Shell, Chevron, Agip και Mobil έχουν μετατρέψει αλλοτινούς παραδείσους σε αληθινή κόλαση. Οι πατρίδες φυλών όπως οι Ογκόνι, οι Ιμπου, οι Ιτσέκιρις, οι Γιουρούμπα, οι Ιτζό τυπικά και μόνον καταγράφονται ως γεωγραφικά τμήματα της νότιας Νιγηρίας. Στην πραγματικότητα βρίσκονται υπό την εφιαλτική κηδεμονία των πολυεθνικών του πετρελαίου...

Μόνον μέσα στα τελευταία δέκα χρόνια, εκατοντάδες εκτελέστηκαν ή «εξαφανίστηκαν» όταν δοκίμασαν να αντισταθούν. Πολλοί εξακολουθούν να σαπίζουν -δίχως δίκη εννοείται- στα κρατητήρια ανήλιαγων φυλακών. Χιλιάδες δοκίμασαν τις σφαίρες και τη στυγνή βία των νιγηριανών αρχών ή του καλά εξοπλισμένου πλην... «ανεπίσημου» στρατού πολυεθνικών του πετρελαίου. Πολλοί περισσότεροι εγκατέλειψαν τις εστίες τους, αναζητώντας μία αβέβαιη «καλύτερη τύχη» κάπου αλλού... Αλλοι προτίμησαν να αντισταθούν με όποιο τρόπο, και όποιο μέσο, ακόμη και αργοπεθαίνοντας στο δηλητηριασμένο περιβάλλον των πολυεθνικών...

Στο προτεκτοράτο του πετρελαίου....

Associated Press

Μια από τις πολλές εκρήξεις σε αγωγό φυσικού αερίου στο Δέλτα του Νίγηρα. Το συγκεκριμένο στιγμιότυπο αφορά έκρηξη που σημειώθηκε τον Ιούλη του 2000. «Λεπτομέρεια»... Η έκρηξη σημειώθηκε κοντά σε δημοτικό σχολείο του χωριού Αντέζε και προκάλεσε τον ολέθριο θάνατο τουλάχιστον 100 παιδιών!
Πώς είναι να ζεις στο προτεκτοράτο των πολυεθνικών πετρελαίου; Πρώτα απ' όλα, προσπαθείς να επιβιώσεις, διαπιστώνοντας πως δεν έχεις κανένα απολύτως δικαίωμα. Πως, στην «καλύτερη περίπτωση» θα θρέφεσαι καθημερινά με μολυσμένο νερό και τροφή. Πως η ζωή είναι στην πραγματικότητα ένας αργός θάνατος που μπορεί να σου χτυπήσει την πόρτα ανά πάσα στιγμή, εάν για οιοδήποτε λόγο τολμήσεις να διαμαρτυρηθείς! Ο «χάρος» θα έρθει είτε με τη μορφή του πληρωμένου δολοφόνου της Shell και της Chevron ή θα φορά τα διακριτικά τοπικών αστυνομικών αρχών ή ακόμη χειρότερα του τάγματος θανάτου που ακούει στο εύηχο όνομα «κινητή αστυνομία άμεσης δράσης». Εάν για κάποιον λόγο τολμήσεις να παραπονεθείς, τότε το καλύβι σου δε θα αργήσει να γίνει παρανάλωμα πυρός. Εάν τύχει -το συνηθέστερο...- να αρρωστήσεις και να σε πάνε στο πλησιέστερο «νοσοκομείο» που έχει κτιστεί με τη χορηγία της «ευσπλαχνικής» Shell, τότε να είσαι σίγουρος πως το τέλος θα πλησιάσει, κοιτώντας από το παράθυρο του «νοσηλευτηρίου» το βρώμικο ποτάμι να ξερνά νεκρά ψάρια...

Κάποια στιγμή, παρά την τρομοκρατία, παρά τις υποτακτικές «τοπικές αρχές» και τη στρατιωτική ή πολιτική κυβέρνηση των υπουργών με τις «ευλύγιστες μέσες» και τις χοντρές κοιλιές, θα αντιδράσεις και θα επαναστατήσεις γνωρίζοντας το ακριβό τίμημα. Οι ελεύθεροι πολιορκημένοι, οι μελλοθάνατοι στο Δέλτα του Νίγηρα είναι απελπισμένοι αλλά και επαναστατημένοι. Είναι εδώ, και τελικά όχι και τόσο μόνοι, καθώς αργά αλλά σταδιακά προκαλούν την υποστήριξη ακτιβιστών από διάφορες μεριές του κόσμου.

Associated Press

Ενα από τα δεκάδες μέλη της φυλής των Ιτζό που εγκατέλειψε το χωριό του απ' το Δέλτα του Νίγηρα και αναζητεί στο Λάγος μια «καλύτερη τύχη»....
Σιγά-σιγά, οι πολίτες του λεγόμενου «Πρώτου Κόσμου» μαθαίνουν πως αυτό με το οποίο κάθε φορά γεμίζουν το ρεζερβουάρ του αυτοκινήτου τους ή τις αποθήκες καυσίμων της κεντρικής θέρμανσης δεν είναι μόνον πετρέλαιο αλλά και αίμα. Το αίμα ανθρώπων που έτυχε να γεννηθούν στο πιο ασύδοτο προτεκτοράτο του πετρελαίου: στο Δέλτα του Νίγηρα...

Να πληρώσουν οι δράστες!

Μόνον στο ΙΝΤΕΡΝΕΤ θα συναντήσει κανείς δεκάδες οργανώσεις ακτιβιστών που κινητοποιούνται κατά της εγκληματικής δραστηριότητας των πολυεθνικών του πετρελαίου στο Δέλτα του ποταμού Νίγηρα. Εκατοντάδες, αν όχι χιλιάδες, τα άρθρα και οι εκθέσεις διεθνών αλλά και μη-κυβερνητικών οργανισμών για το έγκλημα που συντελείται στην περιοχή. Σε πολλά απ' αυτά δεσπόζει η αναφορά στη μορφή του Νιγηριανού συγγραφέα Κεν Σάρο Ουίουα που εκτελέστηκε το 1995, μαζί με άλλα οκτώ μέλη της φυλής των Ογκόνι γιατί η οργάνωσή του («Κίνημα για την Επιβίωση των Ογκόνι») αφύπνισε μέρος της διεθνούς κοινής γνώμης για την ασύδοτη δράση των πολυεθνικών του πετρελαίου στη Νιγηρία.

Εκεί θα πληροφορηθεί κανείς αμέτρητες φρικιαστικές ιστορίες ανθρώπων που έζησαν με τα μάτια τους το κάψιμο των χωριών τους, που είδαν συγγενείς και φίλους να θερίζονται από τις σφαίρες των ταγμάτων θανάτου, που είδαν τα ελικόπτερα της Shell και της Chevron να ισοπεδώνουν ολόκληρες κατοικημένες περιοχές σε συνεργασία ή με την ανοχή των δυνάμεων της Αστυνομίας και του στρατού...

Τελευταία, το κραυγαλέο έγκλημα των πετρελαϊκών εταιριών στο Δέλτα του Νίγηρα συζητήθηκε και στο πλαίσιο της Διάσκεψης του ΟΗΕ για το Ρατσισμό στο Ντέρμπαν της Ν. Αφρικής. Εκεί 50 μη-κυβερνητικές οργανώσεις από τη Νιγηρία πήραν μέρος σε εκδηλώσεις και τραπέζια εργασιών και συζητήσεων με δεκάδες οργανώσεις από άλλες περιοχές του κόσμου, μελετώντας τις επιπτώσεις της πρακτικής του λεγόμενου περιβαλλοντικού ρατσισμού -δηλαδή των επιδράσεων της μόλυνσης σε βάρος ντόπιων κοινοτήτων διαφόρων χωρών του κόσμου.

Αυτές οι οργανώσεις δεν αρκέστηκαν να ζητήσουν από τις κυβερνήσεις τη λήψη μέτρων για την προστασία των τοπικών κοινοτήτων και του περιβάλλοντος, αλλά ζήτησαν επίμονα να τεθούν οι πολυεθνικές του πετρελαίου υπόλογες και υπεύθυνες για την εγκληματική πολιτική τους μεγάλα τραστ πολυεθνικών βιομηχανιών. Πώς; Κατ' αρχάς, με το να προχωρήσουν οι πολυεθνικές στον πραγματικό -και όχι εικονικό...- καθαρισμό των μολυσμένων περιοχών και στο σφράγισμα των τουλάχιστον 14 παλιών και εγκαταλειμμένων σήμερα πηγαδιών γεώτρησης που έχουν χαρακτηριστεί (ακόμη και από την ίδια τη Shell!) «βόμβες μεγατόνων που θα μπορούσαν να εκραγούν ανά πάσα στιγμή... Με την καταβολή χρηματικών αποζημιώσεων στις τοπικές κοινότητες της Νιγηρίας που έχουν υποστεί τεράστιες βλάβες, εξαιτίας της γεώτρησης και διύλισης πετρελαίου στις περιοχές τους.

«Οι πολυεθνικές πετρελαϊκές εταιρίες πρέπει να σταματήσουν τώρα την καταστροφή στο Δέλτα του Νίγηρα. Πρέπει η νιγηριανή κυβέρνηση να ενεργοποιήσει νόμους που θα αναγκάσουν τις εταιρίες να αποζημιώσουν τις τοπικές κοινότητες και θα αποκαταστήσουν κατά το μέγιστον δυνατόν τις βλάβες στο περιβάλλον», έλεγε χαρακτηριστικά ανακοίνωση που εκδόθηκε στο πλαίσιο φόρουμ οργανώσεων της διάσκεψης του ΟΗΕ στο Ντέρμπαν.

Είναι, όμως, απόλυτα βέβαιο πως οι πολυεθνικές του πετρελαίου θα κωφεύσουν και σ' αυτή την έκκληση. Επίσης, βέβαιο πρέπει να θεωρείται πως η νιγηριανή κυβέρνηση του προέδρου Ομπασάνγκο θα εξακολουθήσει να ενδίδει στις απαιτήσεις των πολυεθνικών. Ομως, για να λογοδοτήσουν οι εγκληματίες και να σταματήσει η γενοκτονία και η υποθήκευση του μέλλοντος σ' αυτή τη γωνιά του πλανήτη θα πρέπει να πυκνώσουν οι αντιδράσεις και να φουντώσουν οι κινητοποιήσεις του κόσμου σε κάθε μεριά του πλανήτη. Διαφορετικά, οι «Επτά Αδελφές» δε θα αποχωρήσουν από το ήδη κατεστραμμένο στο μεγαλύτερο μέρος του Δέλτα του Νίγηρα παρά μόνον εάν ρουφήξουν και την τελευταία σταγόνα «μαύρου χρυσού». Μετά, θα στήσουν ένα ανάλογο-τεραστίων διαστάσεων-προτεκτοράτο του πετρελαίου κάπου αλλού.... Και όχι απαραίτητα σε κάποια περιοχή χώρας του λεγόμενου Τρίτου Κόσμου...


Δέσποινα ΟΡΦΑΝΑΚΗ